Εργαζόμενοι - ρομπότ στέκονται για ώρες

Τι και αν βρισκόμαστε στον 21^ο αιώνα; Τι και αν έχουμε υποτίθεται «ξεπεράσει» τις εποχές του εργασιακού μεσαίωνα; Τι και αν από το 1964 σε Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, συμπεριλαμβάνεται πρόνοια για τη διάθεση «επαρκών και κατάλληλων καθισμάτων» στους χώρους εργασίας; Στην Κύπρο του 2023, αποτελεί κοινό μυστικό πως χιλιάδες εργαζόμενοι εξαναγκάζονται ακόμη από τους εργοδότες τους σε παρατεταμένη ορθοστασία. Φρένο σε αυτήν την πρακτική επιδιώκει να βάλει με δύο προτάσεις νόμου που κατέθεσε στην ολομέλεια της Βουλής το ΑΚΕΛ, με τον βουλευτή Γιώργο Κουκουμά, με βάση τις οποίες οι εργοδότες θα υποχρεούνται στην καλύτερη οργάνωση του χρόνου εργασίας, αλλά και στην παροχή επαρκών και κατάλληλων καθισμάτων στους εργαζόμενους.

Αποτελεσματική νομοθεσία

Πιο συγκεκριμένα, με την πρώτη πρόταση νόμου που κατατέθηκε, τροποποιείται ο νόμος περί Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας, ώστε να θεσπιστεί η υποχρέωση κάθε εργοδότη να οργανώνει τον χρόνο εργασίας και να αποφεύγεται η συνεχής και παρατεταμένη ορθοστασία των εργαζομένων. Η δεύτερη πρόταση νόμου τροποποιεί τον περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμο, και προσθέτει την υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει επαρκή και κατάλληλα καθίσματα στους εργαζόμενους, καθώς και την εύλογη δυνατότητα να τα χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.

Μιλώντας στον «Π», ο Γιώργος Κουκουμάς υπογράμμισε πως οι αναφορές στο κυπριακό νομοθετικό πλαίσιο για την παρατεταμένη ορθοστασία στους χώρους εργασίας, πρέπει να ενισχυθούν. «Αυτή η πρωτοβουλία μας άρχισε τον περασμένο Οκτώβρη με κοινοβουλευτική ερώτηση προς το Υπουργείο Εργασίας, το οποίο στις αρχές Φεβρουαρίου απάντησε ότι ελάχιστες -κυρίως ανώνυμες- καταγγελίες υποβλήθηκαν στο αρμόδιο τμήμα για θέματα ορθοστασίας. Αυτό καταδεικνύει την ανασφάλεια, ίσως και τις εργοδοτικές πιέσεις που υφίστανται σε χώρους δουλειάς που εμποδίζουν πολλούς εργαζόμενους να καταγγείλουν επίσημα, πόσω μάλλον σε χώρους δουλειάς που δεν υπάρχει καν συνδικαλιστική οργάνωση. Για αυτό χρειαζόμαστε αποτελεσματική νομοθεσία και αποτελεσματική εφαρμογή της», όπως ανέφερε.

Ανώνυμες καταγγελίες

Το κοινό μυστικό για την παρατεταμένη ορθοστασία στους χώρους εργασίας, επιβεβαιώνουν, σύμφωνα με τον κ. Κουκουμά, τόσο οι ανώνυμες καταγγελίες από εργαζόμενους που έφτασαν κοντά μας αλλά και από όσα γράφουν δεκάδες εργαζόμενοι στο διαδίκτυο από τη μέρα που δημοσιοποιήθηκε η πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ. «Σε αρκετούς χώρους εργασίας -φούρνους, φρουταρίες, υπεραγορές, καταστήματα- εφαρμόζεται η απάνθρωπη πρακτική να απαγορεύεται στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες να καθίσουν καθ’ όλη τη διάρκεια του εργάσιμου χρόνου τους. Μάλιστα, ορισμένοι εργοδότες φροντίζουν να μην υπάρχουν καν καρέκλες ή σκαμπό στον χώρο του καταστήματος για ολιγόλεπτη έστω ξεκούραση των εργαζομένων, ενώ καταγγελίες υπάρχουν για ταμεία φούρνων και υπεραγορών που λειτουργούν χωρίς σκαμπό για τον/την ταμία», όπως επεσήμανε.

Προβλήματα υγείας

«Η καταπόνηση των εργαζομένων από την 8ωρη –τουλάχιστον- ορθοστασία είναι προφανής. Εργαζόμενοι και εργαζόμενες αναφέρουν καθημερινούς πόνους στη μέση, στα πόδια, στις αρθρώσεις. Ταυτόχρονα, η παρατεταμένη ορθοστασία συσσωρεύει σε βάθος χρόνου σοβαρότερα προβλήματα υγείας (ρευματοπάθειες, μυοσκελετικές παθήσεις). Αυτό τεκμηριώθηκε και σε ειδική έκθεση», σύμφωνα και με τον κ. Κουκουμά. Με βάση την εν λόγω έρευνα, ένας στους πέντε εργαζόμενους στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει ότι ξοδεύει το μεγαλύτερο μέρος της εργάσιμης ημέρας του όρθιος. Η ίδια έρευνα δείχνει επίσης μία σαφή σύνδεση μεταξύ του χρόνου που στέκονται οι εργαζόμενοι και των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τα παράπονα της μέσης και των κάτω άκρων. Το 25% τουλάχιστον της εργάσιμης ημέρας συμπίπτει με εμφάνιση μυοσκελετικών προβλημάτων για τα τρία τέταρτα των ανδρών και πάνω από τα δύο τρίτα (69%) των γυναικών.

«Δεν είναι ρομπότ»

Πέρα από τη νομοθεσία που χρήζει ενίσχυσης, εξίσου σημαντική, σύμφωνα με τον κ. Κουκουμά, αποτελεί και η βούληση από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες του κράτους για να την εφαρμόσουν, να ελέγξουν εργοδότες και να επιβάλουν ποινές. «Πρέπει επίσης, να αξιοποιηθούν τα ευρήματα της έκθεσης του ΕΟΑΥΕ ώστε να καθοριστούν ανώτατα χρονικά όρια ορθοστασίας κατά τον χρόνο εργασίας, να γίνουν συστάσεις για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, για την εργονομική σχεδίαση των χώρων εργασίας (π.χ. τα ταμεία σε καταστήματα, εναλλαγή σε πόστα, ικανοποιητικά διαλείμματα) κ.ο.κ.», ανέφερε. Κλείνοντας, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ υπογράμμισε πως οι εργαζόμενοι δεν είναι ρομπότ και αν οι εργοδότες δεν το κατανοούν αυτό, τότε θα τους υποχρεώσουν να το κατανοήσουν. «Το δικό μας μήνυμα είναι ότι θα είμαστε αποφασιστικοί και απαιτητικοί για την αντιμετώπιση αυτής της πρακτικής που έχει να κάνει με την υγεία αλλά και την αξιοπρέπεια των εργαζομένων», δήλωσε καταληκτικά.