Έρευνα: 6 στους 10 με ηπατίτιδα Γ

Εξι στους δέκα χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών εξάρτησης βρέθηκαν θετικοί στον ιό της ηπατίτιδας Γ, αν και τα ποσοστά των χρηστών που εξετάζονται για λοιμώδη νοσήματα είναι εξαιρετικά χαμηλά. Έρευνα της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος σε ό,τι αφορά τα λοιμώδη νοσήματα στους χρήστες που κάνουν ένεση. Οι αρμόδιοι επιχειρούν με συγκεκριμένες δράσεις και προγράμματα να μειώσουν τη βλάβη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρόγραμμα τοποθέτησης μηχανών από τις οποίες οι χρήστες μπορούν να προμηθευτούν από σύριγγες μέχρι αποστειρωμένα μαντιλάκια και προφυλακτικά. Η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος, ωστόσο, δεν είναι ενθαρρυντική, με την ΑΑΕΚ να επανεξετάζει τους χώρους όπου τοποθετήθηκαν οι μηχανές.

Η έρευνα

Τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας που διεξήγαγε η ΑΑΕΚ (2018), με θέμα την «επικράτηση μολυσματικών ασθενειών HIV, HBV και HCV και συμπεριφορών υψηλού κινδύνου ανάμεσα σε χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών», προκαλούν έντονο προβληματισμό και ανησυχίες. Συγκεκριμένα, η έρευνα κατέδειξε σε ό,τι αφορά την εξέταση για ηπατίτιδα Γ ότι από το σύνολο των 84 ατόμων τα 33 ήταν αρνητικά και τα υπόλοιπα 51 θετικά. Η επικράτηση της ηπατίτιδας Γ ανάμεσα στους χρήστες που κάνουν ένεση οι οποίοι συμμετείχαν στην έρευνα ανήλθε στο 60%. Ανάμεσα στα άτομα που αποδείχθηκε ότι ήταν θετικά στην ηπατίτιδα Γ η πλειοψηφία ήταν άνδρες (43 άτομα, 84%) και οι υπόλοιπες γυναίκες (8 τον αριθμό, 16%). Η διάμεσος ηλικία των θετικών στην ηπατίτιδα Γ ήταν τα 35 έτη. Ανάμεσα στους θετικούς στην ηπατίτιδα Γ οι περισσότεροι (78,5 %) ήταν αλλοδαποί, ενώ λίγοι ήταν οι Κύπριοι (17%). Οι περισσότεροι ζούσαν είτε μόνοι τους (53%) είτε σε πρόγραμμα εσωτερικής διαμονής (30%). Κατά το τελευταίο έτος, περίπου το 1/3 των θετικών στην ηπατίτιδα Γ έκανε ταυτόχρονη χρήση κοκαΐνης και ηρωίνης, σχεδόν οι μισοί (45%) έκαναν χρήση ηρωίνης, 14 άτομα έκαναν χρήση αμφεταμινών (28%) και 16 (32%) έκαναν χρήση άλλων οπιοειδών. Ο μέσος όρος πρώτης ηλικίας ενδοφλέβιας χρήσης ήταν μικρότερος ανάμεσα στους θετικούς στην ηπατίτιδα Γ (19 έτη) σε σύγκριση με τους αρνητικούς (23 έτη). Από το σύνολο των 51 ατόμων τα οποία βρέθηκαν θετικά στην ηπατίτιδα Γ, 19 εντοπίστηκαν θετικά για πρώτη φορά μέσα από την έρευνα της ΑΑΕΚ, καθώς είτε δεν εξετάστηκαν ποτέ είτε κατά την τελευταία φορά που εξετάστηκαν βρέθηκαν αρνητικά.

13 με ηπατίτιδα Β + Γ

Στο πλαίσιο της έρευνας της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, οι χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών εξετάστηκαν και για ηπατίτιδα Β. Δόθηκαν έγκυρα αποτελέσματα για 69 άτομα, εκ των οποίων τα 56 ήταν αρνητικά και τα υπόλοιπα 13 θετικά. Δηλαδή, η επικράτηση της ηπατίτιδας Β ανάμεσα στους χρήστες που κάνουν ένεση και συμμετείχαν στην έρευνα ανήλθε στο 19 %. Ανάμεσα στους θετικούς, η πλειοψηφία ήταν άνδρες (10 άτομα) και οι υπόλοιπες γυναίκες (3). Ανάμεσα στους θετικούς στη νόσο, οι περισσότεροι (8) ήταν από άλλες ευρωπαϊκές χώρες ενώ 3 ήταν Κύπριοι. Όσοι είχαν βρεθεί θετικοί στην ηπατίτιδα Β (13) είχαν παράλληλα βρεθεί θετικοί και στην ηπατίτιδα Γ. Στο πλαίσιο της έρευνας 83 χρήστες που κάνουν ένεση εξετάστηκαν για HIV. Όλοι βρέθηκαν αρνητικοί.

Κοινή σύριγγα

Όπως φαίνεται μέσα από την έρευνα, οι περισσότεροι χρήστες ένεσης, κατά την πρώτη ενέσιμη χρήση, έκαναν χρήση ηρωίνης (84%, 70 άτομα). Σχεδόν οι μισοί (52%) έκαναν ενέσιμη χρήση έστω και μία φορά στη ζωή τους, ενώ ανάμεσα στους θετικούς στην ηπατίτιδα Γ η χρήση κοινής σύριγγας ήταν πιο διαδεδομένη (67). Οι περισσότεροι θετικοί στην ηπατίτιδα Γ ανέφεραν ότι μοιράστηκαν τη σύριγγα με έναν στενό φίλο (45%), ενώ αρκετοί - το 35%- δεν έδωσαν απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Επίσης, ανάμεσα σε όλους τους χρήστες ενδοφλέβιας ένεσης, η πλειοψηφία (74%) ανέφερε ότι ήταν εύκολο να βρει σύριγγα σε περίπτωση που είχε ανάγκη. Ανάμεσα σε όλους τους χρήστες ενδοφλέβιας ένεσης, 4 άτομα έκαναν μετάγγιση έστω και μία φορά στη ζωή τους, εκ των οποίων τα 2 βρέθηκαν θετικά στην ηπατίτιδα Γ. Περισσότεροι από τους μισούς (67%) ανέφεραν ότι έχουν τατουάζ.

70% χωρίς προφύλαξη

Ανησυχητικό είναι το συμπέρασμα της έρευνας σε σχέση με τη σεξουαλική συμπεριφορά των χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών. Ανάμεσα σε όλους τους χρήστες ένεσης, οι περισσότεροι (70%) δεν χρησιμοποίησαν προφυλακτικό κατά την τελευταία σεξουαλική επαφή που είχαν.

Τα μέτρα που προωθεί η ΑΑΕΚ

Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου λαμβάνει σειρά από μέτρα προς μείωση της βλάβης και του ποσοστού των λοιμωδών νοσημάτων ανάμεσα στους ενδοφλέβιους χρήστες. Ένα από τα μέτρα που εφαρμόζει αφορά την τοποθέτηση κουτιών μείωσης της βλάβης σε κεντρικά σημεία των πόλεων. Σε αυτά τα κουτιά-μηχανές οι χρήστες μπορούν να βρουν μεταξύ άλλων αποστειρωμένες βελόνες και σύριγγες. Η μείωση της βλάβης και η πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων ανάμεσα στους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών αποτελεί μείζον θέμα της δημόσιας υγείας, τονίζει στον «Π» ο πρόεδρος της ΑΑΕΚ Χρύσανθος Γεωργίου. Αποτελεί επίσης και προτεραιότητα της εθνικής στρατηγικής 2013-2020. Ο δρ Γεωργίου παραπέμπει στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σύμφωνα με τις οποίες η πρόσβαση των ευάλωτων ομάδων, όπως είναι οι χρήστες, στις εξετάσεις για μολυσματικές ασθένειες πρέπει να θεωρείται προτεραιότητα. Η ΑΑΕΚ έχει προχωρήσει στην προώθηση και εφαρμογή σειράς μέτρων μείωσης της βλάβης, όπως είπε, για τη φαρμακευτική θεραπεία της εξάρτησης (θεραπεία υποκατάστασης) που παρέχεται σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου και μάλιστα και εντός των φυλακών. Το πρόγραμμα μείωσης της βλάβης και άμεσης πρόσβασης στη Λευκωσία, «Στόχος», είναι το μοναδικό πρόγραμμα αυτή τη στιγμή στην Κύπρο που παρέχει δωρεάν αποστειρωμένες σύριγγες. Το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε τη δωρεάν παροχή στους χρήστες που επισκέπτονται τα κέντρα απεξάρτησης και θεραπείας των εξετάσεων για τον ιό HIV (AIDS), τις ιογενείς ηπατίτιδες (HBV και HCV) και τη φυματίωση. Προωθείται ακόμα η χρήση ειδικών διαγνωστικών τεστ ταχείας ανίχνευσης (rapid tests) στα θεραπευτικά προγράμματα όπου προσεγγίζουν χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, ώστε, εάν το άτομο το επιθυμεί, να γίνεται επιτόπου μια πρώτη εξέταση για μεταδοτικές ασθένειες.