Είχε διπλώματα αλλά όχι αξιοπιστία

Ως πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου είχα παραβρεθεί σε αρκετά συνέδρια με στόχο τη δημιουργία και εφαρμογή μοντέλων που θα επηρέαζαν/ καθόριζαν τη δημοσιονομική πολιτική και άλλους δημοσιονομικούς κανόνες των κρατών. Μοντέλα που βασίζονται σε πολύπλοκα οικονομετρικά μοντέλα τα οποία απαιτούσαν τεράστιο όγκων πληροφοριών και την επεξεργασία και ανάλυσή τους.

Στις πλείστες εξ αυτών των συζητήσεων, όσοι παρουσίαζαν το δικό τους μοντέλο, ξεκινούσαν συνήθως με μια διευκρίνιση – επιφύλαξη: Ότι ένα μοντέλο για να γίνει αποδεκτό πρέπει να είναι κατανοητό στους πολίτες και στους πολιτικούς. Θυσίαζαν ακρίβεια για χάριν της απλότητας – της κατανόησης. Με απλά λόγια, το μοντέλο τους θα μπορούσε να καταστεί ακόμη πιο αξιόπιστο από αυτό που παρουσιαζόταν, αλλά για γίνει αποδεκτό… μας παρουσίαζαν μια απλοποιημένη – λιγότερο ακριβή μορφή. Ευτυχώς είχαμε Γερμανούς στις συζητήσεις που δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να βρουν και να πουν τα στραβά.

Αυτή η δικαιολογία πάντα με ενοχλούσε. Εδώ ένας πιλότος δεν κατανοεί πώς λειτουργεί το λογισμικό με το οποίο ελέγχει το αεροσκάφος, ένας γιατρός δεν αντιλαμβάνεται τις λεπτομέρειες της κατασκευής ενός αξονικού τομογράφου, εντούτοις δεν έχει ενδοιασμό να εισέλθει στον εγκέφαλο του ασθενή, ένας πολίτης δεν αντιλαμβάνεται τίποτα για το πως διεκπεραιώνονται οι ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές και όμως… όλοι τα αποδέχονται και τα χρησιμοποιούν. Ο λόγος απλός. ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ. Δεν χρειάζεται κάποιος να κατανοήσει τις τεχνικές λεπτομέρειες του καθετί που χρησιμοποιεί. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που στη σύγχρονη κοινωνία δίνεται τόση βαρύτητα στην εποπτεία, στα πιστοποιητικά ποιότητας, στα συστήματα απονομής δικαιοσύνης, στα άτομα με αποδεδειγμένη εντιμότητα και ικανότητες κ.λπ.

Σας κτυπούν λοιπόν κάποιοι την πόρτα και σας παρουσιάζουν τη νέα καμήλα που γεννά χρυσά μήλα. Τα κρυπτονομίσματα. Άτομα από το πουθενά, χωρίς ιστορικό που να προσδίδει αξιοπιστία στο πρόσωπό τους (δεν λέω πως κατ’ ανάγκη ίσχυε το αντίθετο) παρουσιάζουν κάτι εντελώς καινούργιο, που επίσης δεν έχει αποδειχθεί αξιόπιστο, και σας υπόσχονται ότι η καμήλα θα γεννήσει και το δικό σας χρυσό μήλο. Η μόνη αξιόπιστη πληροφορία που έχετε είναι ότι. όσοι «επένδυσαν» (έπαιξαν είναι ο ορθός όρος) πριν από εσάς, κέρδισαν πολλά.

Δυστυχώς το έζησα αυτό το σκηνικό επανειλημμένα. Με τη φούσκα του ΧΑΚ, τα οικόπεδα στη Βουλγαρία, τα χωράφκια στη μέση του πουθενά στην Κύπρο, τις μετοχές σε οποιαδήποτε εταιρεία τεχνολογίας… τώρα με τις πράσινες επενδύσεις, τα κρυπτονομίσματα και πολλά άλλα. Το μόνο που χρειάζεται είναι κάτι να γίνει της μόδας και να παρουσιαστεί ως πρόοδος και να βρεθούν κάποιοι να κερδίσουν και να προβληθούν. Όλοι τρέχουν να ανεβούν στο τρένο.

Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι λάθος η επένδυση σε εταιρείες τεχνολογίας ή η δημιουργία ενός κρυπτονομίσματος, ή η διεξαγωγή έρευνας σε εμβόλιο κατά του καρκίνου. Αυτό θα ισοδυναμούσε με τερματισμό της προόδου. Θα ήταν εγκληματικό.

Το μήνυμα που θέλω να περάσω, είναι ότι τέτοιες επενδύσεις αποτελούν πρόσφορο έδαφος για τη δημιουργία πυραμίδων, σχεδίων εξαπάτησης, ή ακόμη και ακούσιας κακοδιαχείρισης. Αυτές οι επενδύσεις πρέπει να γίνονται με πλήρη γνώση των κινδύνων και με κάποιες βασικές προϋποθέσεις και τονίζω μόνο τη πιο βασική. Η αξιοπιστία του ατόμου, του επόπτη, του εκδότη… όλων όσων εμπλέκονται. ΤΟΝΙΖΩ: το ότι έβγαλε κάποιος δις, δεν αποτελεί πιστοποίηση αξιοπιστίας και εντιμότητας.

Επίσης, ούτε τα διπλώματα και η εξυπνάδα έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία. Αντίθετα, ένα πανέξυπνο με πολλά διπλώματα αλλά αναξιόπιστο άτομο είναι πολύ πιο επικίνδυνο. Διαβάστε τα πρόσφατα νέα και απλά θα δείτε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται.