Μη μου τα βασίλεια τάραττε

Το ένστικτο της εκδίκησης το έχουμε όλοι. Κάποιοι σε πιο έντονο και κάποιοι σε ηπιότερο βαθμό. Ό,τι και να κάνουμε, το κάθε ένστικτο μας οδηγεί – χωρίς κατ’ ανάγκη να καθορίζει - στη λήψη αποφάσεων. Όταν οι αποφάσεις αυτές αφορούν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, το ένστικτο κατά μέσο όρο οδηγεί στις ορθές αποφάσεις. Γι’ αυτό και αναπτύχθηκαν τα ένστικτά μας όπως αναπτύχθηκαν.

Όμως, ο άνθρωπος ζει πολύ περισσότερο, δεν αντιμετωπίζει τόσο άμεσους κινδύνους όσο πριν μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια και όλο και περισσότερο έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις που θα καθορίσουν και θα επηρεάσουν τη ζωή μετά από δεκαετίες. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που κάθε φορά που ένα ένστικτό μας, μας κατευθύνει προς μία κατεύθυνση, πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να σκεφτούμε το αύριο. Να διερωτηθούμε αν μας δίνει το σωστό μήνυμα.

Παρακολουθώ της συζήτηση για την τραγωδία στα Τέμπη πριν 13 μήνες που προκάλεσε τον θάνατο σε 57 συμπολίτες μας και όλο και περισσότερο πείθομαι ότι ως λαός κολλήσαμε στο μερικές χιλιάδες χρόνια προ Χριστού.

Βεβαίως και η αναζήτηση των ενόχων είναι σημαντική. Βεβαίως και η ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος είναι σημαντική. Πολύ πιο σημαντική όμως είναι λήψη αποφάσεων που θα αποτρέψουν το ίδιο και ανάλογο δυστύχημα να επαναληφθεί.

Αντί αυτού, η μάζα αναζητά αίμα και εκδίκηση. Άλλο που δεν θέλουν οι πλείστοι εκ των ενόχων και των ανεύθυνων υπευθύνων. Σε μια τεράστια τραγωδία ή ένα μεγάλο σκάνδαλο, όπου οι ευθύνες βαραίνουν πολλούς, το πιο εύκολο πράγμα είναι να πεις φταίει ο άλλος… κάποιος άλλος. Και έτσι καθάρισες.

Αυτό ήταν και το σενάριο του χρηματιστηριακού σκανδάλου πριν 25 χρόνια. Το έζησα ξανά με τη δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κρίση πριν 12 χρόνια. Μεταξύ τους σκάνδαλα με πολεοδομικές ζώνες, συνταξιοδοτικά ταμεία, στημένα συμβόλαια και πολλά άλλα. Το μόνο που ακούμε για έρευνες, ενόχους και μαχαίρια στο κόκκαλο… Για βελτιώσεις στους θεσμούς και στις διαδικασίες, τίποτα.

Πάνω από δέκα χρόνια συζητήσεις για αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο του συνταξιοδοτικού… και τίποτα. Πριν καν ξεκινήσει η συζήτηση για ενιαία εποπτική αρχή του χρηματοοικονομικού τομέα και πριν καν να ρωτήσουμε τι, ποιος, πότε και πώς … πάει να σταματήσει. Μη μου τα βασίλεια τάραττε. Αρκούμαστε, όταν έρθει η καταστροφή και η τραγωδία, να ζητήσουμε το αίμα κάποιων. Το ότι η τραγωδία θα επαναληφθεί, δεν μας απασχολεί και τόσο.

Ευτυχώς με όλα τα κακά της, έχουμε και την ΕΕ που σε αυτό το επίπεδο τουλάχιστον έφερε κάποιες βελτιώσεις. Τελικά, όμως, δεν είναι την ΕΕ που χρειαζόμαστε αλλά ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και ανθρωπολόγους μπας και βρουν το λάθος στο DAN μας.