Οι αράχνες της Κύπρου (web tv)

Πολλοί άνθρωποι έχουν την λανθασμένη εντύπωση ότι οι αράχνες είναι έντομα αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Οι αράχνες είναι ασπόνδυλα αρθρόποδα και ανήκουν στην ομοταξία  Αραχνίδια (Arachnida). Στην ομοταξία αραχνίδια ανήκουν οι αράχνες, οι σκορπιοί, οι ψευδοσκορποί,  τα Φαλάγγια, τα Ακάρεα (τσιμπούρια) και τα Γαλεώδη. Όλα τα αραχνίδια είναι σαρκοφάγα και διαθέτουν τέσσερα ζευγάρια πόδια, κεφαλοθώρακα και κοιλιά.

Έχουν καταγραφεί σε ολόκληρο τον  πλανήτη περισσότερα από 100.000 διαφορετικά είδη αραχνοειδών με τις αράχνες να κατέχουν περίπου το μισό αυτού του αριθμού και να συγκαταλέγονται σε 113 διαφορετικές οικογένειες.

Περίπου 1000 διαφορετικά είδη αραχνών έχουν βρεθεί ως απολιθώματα τα οποία έχουν βρεθεί τέλια διατηρημένα μέσα σε κεχριμπάρι με το πιο παλιό απολίθωμα που βρέθηκε να έχει ηλικία περίπου 130 εκατομμύρια χρόνια.



Τις συναντούμε παντού εκτός από την ανταρτική. Όλες οι αράχνες διαθέτουν δηλητήριο για να θανατώνουν τα θηράματα τους που είναι ως επι το πλείστον έντομα. Πολύ λίγα είδη διαθέτουν δηλητήριο που βλάπτουν τον άνθρωπο όπως οι ταραντούλες που το δάγκωμα της προκαλεί έντονο πόνο και η μαύρη χήρα που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο.





Αναλόγως του είδους έχουν και διαφορετικούς τρόπους για να συλλαμβάνουν τα θηράματα τους, τα περισσότερα είδη κατασκευάζουν δίχτυα με ιστό που παράγουν από ειδικούς νηματογόνους αδένες (μεταξοειδές και κολλώδες υγρό που στερεοποιείται αμέσως στον αέρα) Υφαίνουν τα δίχτυα τους που συχνά είναι εκπληκτικά για τη γεωμετρική τους κομψότητα και περιμένουν κάποιο έντομο να πιαστεί πάνω. Όταν κάποιο έντομο πιαστεί στον ιστό στην προσπάθεια του να ελευθερωθεί δημιουργεί κραδασμούς και ταλαντεύσεις που η αράχνη τους νοιώθει και με μια αστραπιαία κίνηση το συλλαμβάνει. Άλλα είδη κυνηγούν στο έδαφος πάνω σε δέντρα και άλλα φυτά, ενώ άλλα είδη όπως οι crab spider της οικογένειας Θωμισίδες (Thomisidae) παραμονεύουν πάνω και μέσα σε ανθισμένα λουλούδια για να πιάσουν τα έντομα που τα επισκέπτονται όπως μέλισσες, σφήκες και πεταλούδες.  Οι αράχνες άλτες (Jumping spider) της οικογένειας Salticidae πλησιάζουν πολύ αργά και προσεκτικά τα θηράματα τους και όταν αυτά βρίσκονται αρκετά κοντά με ένα αστραπιαίο πήδημα τα πιάνουν.









Στα περισσότερα είδη υπάρχει φυλετικός διμορφισμός, δηλαδή το αρσενικό από το θηλυκό έχουν διαφορετικό χρώμα με το αρσενικό να υπερτερεί κατά πολύ σε ομορφιά. Σε πολλά είδη το αρσενικό είναι κατά πολύ μικρότερο του θηλυκού και μετά το ζευγάρωμα παρατηρείτε κανιβαλισμός όπου το θηλυκό τρώει το αρσενικό. Όλες οι αράχνες είναι ωοτόκες και o πολλαπλασιασμός τους γίνεται με αβγά.  Γενούν τα αυγά τους μέσα σε κουκούλι που φτιάχνουν με τον μεταξένιο ιστό τους διπλά από τον ιστό τους και τα προστατεύουν επιμελώς από κάθε θηρευτή μέχρι να εκκολαφθούν. Μερικά είδη όπως οι Αράχνη λύκος (Wolf spider) της οικογένειας Lycosidae κουβαλούν μαζί τους το κουκούλι με τα αυγά και όταν τα αυγά εκκολάπτουνε κουβαλούν τα πολυάριθμα μικρά τους στην πλάτη τους.

Η ομορφιά υπάρχει παντού στη φύση ακόμα και στις αράχνες που αναλόγως του είδους τις συναντούμε με διαφορετικά υπέροχα χρώματα όπως κόκκινο, μπλε, κίτρινο, μοβ, πορτοκαλί, πράσινο και σε άλλους υπέροχους χρωματισμούς και αποχρώσεις.



Στην Κύπρο το θέμα αράχνες δεν έχει ακόμα μελετηθεί πλήρως και συνεχώς ανακαλύπτονται νέα είδη. Δεν έχουμε επικίνδυνα είδη αν εξαιρέσεις τα 2 είδη ταραντούλας που έχουμε και το δάγκωμα τους προκαλεί έντονο πόνο. Οι 2 ταραντούλες της Κύπρου αποτελούν και τα μεγαλύτερα είδη αραχνών που συναντούμε στην Κύπρο με τα 2 είδη  πανέμορφων Αργιόπων του γενους (Argiope) και την Lycosa praegrandis να ακολουθούν σε μέγεθος.

Στην Κύπρο συναντούμε και μερικά είδη του γένους Latrodectus και της οικογένειας Theridiidae που είναι οι ξακουστές μαύρες χήρες αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω ακούσει για κάποιο περιστατικό δαγκώματος και τις συνέπειες του σε κάποιο άνθρωπο.  Τα είδη μαύρης χήρας που υπάρχουν στην Κύπρο είναι

1 Μεσογειακή μαύρη χήρα, ή Ευρωπαϊκή μαύρη χήρα (Latrodectus tredecimguttatus) 2 Brown widow (Latrodectus geometricus) 3 False widow spider (Steatoda paykulliana)

Στην Κύπρο σύμφωνα με τον φυσιοδίφη ερευνητή Μιχάλη Χανζηκωσταντή που τα τελευταία χρόνια μαζί με ντόπιους και ξένους ερευνητές μελετά συστηματικά τις αράχνες της Κύπρου, έχουν ανεβάσει τον αριθμό των αραχνών από 107 είδη που ήταν καταγραμμένα μέχρι τώρα σε 449 διαφορετικών  ειδών  αραχνών και μέχρι στιγμής τα 23 να είναι νέα για την επιστήμη. Σίγουρα αυτός ο αριθμός θα αυξηθεί σε μελλοντικές έρευνες.

Οι αράχνες είναι ωφέλιμα ζώα και υπάρχουν παντού στην Κύπρο. Αμέτρητες ζουν μέσα σε κάθε σπίτι και κάθε κήπο τρώγοντας αμέτρητα βλαβερά έντομα για τον άνθρωπο. Να αναφέρω ότι σε ορισμένες χώρες όπως την Ταϊλάνδη και την Καμπότζη τρώνε αρκετά είδη μεγαλόσωμων αραχνών όπως τις ταραντούλες.

Οι αράχνες θεωρούνται είδη εισβολείς καθώς εποικίζουν νέες χώρες και περιοχές καθώς ταξιδεύουν με πολλούς τρόπους όπως με τον αέρα, με πλοία, αεροπλάνα, εμπορευματοκιβώτια, τρόφιμα ακόμα και με τις βαλίτσες μας.

Πάρα πολλοί άνθρωποι πάσχουν από αραχνοφοβία και με την θέα μιας αθώας αράχνης τρέμουν και πανικοβάλλονται και κατά πάσα πιθανότητα  αυτό να αναπτύχθηκε στην παιδική τους ηλικία παρατηρώντας τους μεγαλύτερους που αντιδρούσαν με έναν συγκεκριμένο τρόπο, οπότε ουσιαστικά οι φοβίες "μεταδίδονται" από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους. Η φοβία για τα  φίδια, κατσαρίδες, σαύρες, ποντικούς, νυχτερίδες και αράχνες  είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο στην Κύπρο με αποτέλεσμα ότι βρεθεί στον δρόμο τους να το σκοτώνουν λόγο φόβου και κυρίως άγνοιας.