Σε οριακό σημείο βρίσκεται πλέον η υπόθεση που αφορά το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, μετά από έναν έντονο γύρο δημόσιας αντιπαράθεσης μεταξύ της κινεζικής κοινοπραξίας που ανέλαβε την κατασκευή του έργου και της κυπριακής πλευράς. Η χθεσινή συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Κινέζο πρέσβη στην Κύπρο και η από κοινού δέσμευσή τους να μην προβούν σε δημόσιες δηλώσεις μετά το πέρας της συνάντησης, τηρώντας ουσιαστικά σιγήν ισχύος, καταδεικνύει την κρισιμότητα των στιγμών σε σχέση με την τύχη του πολυδάπανου έργου
Η συνάντηση διήρκεσε περίπου δύο ώρες, με τις δύο πλευρές να προβάλλουν εν νέου τα επιχειρήματά τους. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», συζητήθηκε, μεταξύ άλλων, η κινεζική πρόταση για διορισμό, από κυπριακής πλευράς, ενός «υπεύθυνου λήψης αποφάσεων» (decision-maker), με τον οποίο η κοινοπραξία «είναι πρόθυμη να συναντηθεί, σε ουδέτερο έδαφος, όπως το Ντουμπάι, για να διαπραγματευτεί την απαραίτητη επαναφορά που θα επιτρέψει στην Κύπρο να αξιοποιήσει τα οφέλη του έργου αυτού». Συζητήθηκε επίσης το ζήτημα του επιπλέον κόστους για την κατασκευή του έργου, το οποίο καλείται να καλύψει η Κυπριακή Δημοκρατία, και που βρίσκεται ενώπιον του Διαιτητικού Δικαστηρίου στο Λονδίνο, ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Στο τραπέζι της συνάντησης τέθηκαν και όλες οι υπόλοιπες νέες οικονομικές ή άλλες απαιτήσεις της κοινοπραξίας. Πάντως δεν λήφθηκε κάποια οριστική απόφαση, αλλά αρμόδια πηγή είπε στον «Π» ότι οι επόμενες μέρες είναι κρίσιμες σε σχέση με το ενδεχόμενο να προκύψει κάποιο θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα, και για αυτόν τον λόγο παραμένει εμπλεκόμενος και ο διπλωματικός παράγοντας.
Νωρίτερα, πριν από τη συμφωνία του Προέδρου και του Κινέζου πρέσβη για «εμπάργκο δηλώσεων», η κινεζική κοινοπραξία είχε δημοσιεύσει μια πρότασή της για άρση του αδιεξόδου σχετικά με την κατασκευή του τερματικού στο Βασιλικό. Η κινεζική κοινοπραξία CMC είχε καλέσει την κυπριακή κυβέρνηση να αποφασίσει τον διορισμό διαμεσολαβητή που θα έχει την απόλυτη εξουσία για να διαπραγματευτεί σε ουδέτερο έδαφος όπως το Ντουμπάι και να συμφωνήσει την πορεία υλοποίησης της νέας πρότασης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η κινεζική κοινοπραξία κατέθεσε μια πρόταση που προσέφερε στην Κύπρο μια συνολική λύση για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, την άρση του αδιεξόδου και την επίλυση όλων των εκκρεμών ζητημάτων.
Η κινεζική κοινοπραξία σημειώνει επίσης ότι είναι ακόμη εφικτή η μεταφορά φυσικού αερίου στην Κύπρο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο ορατό μέλλον, ενώ υποστηρίζει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια της ΕΤΥΦΑ να καταγγείλει τη σύμβαση με την κινεζική κοινοπραξία και να συνάψει σύμβαση με τοπικούς προμηθευτές για την ολοκλήρωση του τερματικού σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό. Στην τοποθέτηση αυτή είχε απαντήσει το Υπουργείο Ενέργειας -και πάλιν πριν από τη συνάντηση Προέδρου-πρέσβη- ότι «το κράτος δεν εκβιάζεται». Μάλιστα, η κινεζική κοινοπραξία είχε προειδοποιήσει στην ανακοίνωσή της ότι «η επιλογή μεταξύ ενός επιτυχημένου ή αποτυχημένου έργου βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα χέρια της Κύπρου».
Τα 200 παραμένουν 200
Ως θετικό χαρακτήρισε το γεγονός ότι οι δύο πλευρές αποφάσισαν να μην προβούν σε δηλώσεις ο ειδικός σε θέματα ενέργειας, Χαράλαμπος Έλληνας. Μιλώντας στον «Π» επεσήμανε ότι σημασία έχει οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία προκειμένου να ολοκληρωθεί χωρίς άλλες περιπέτειες το έργο. Ανέφερε μάλιστα ότι ακόμα κι αν η Κυπριακή Δημοκρατία αποφασίσει να τερματίσει τη συμφωνία με την κινεζική κοινοπραξία, υπάρχει ο κίνδυνος να πληρώσει τα 200 εκατ. τα οποία αξιώνει η κινεζική πλευρά μέσω του διαιτητικού δικαστηρίου. Την ίδια ώρα, ο ειδικός θεωρεί ότι είναι δύσκολο να βρεθεί άλλη εταιρεία να αναλάβει ένα έργο το οποίο βρίσκεται στη «μέση», αλλά ακόμα και αν βρεθεί το κόστος θα εκτοξευθεί αφού η όποια νέα εταιρεία θα χρεώσει την κυπριακή πλευρά και για το ρίσκο που αναλαμβάνει.
Επανέλαβε ότι η Κύπρος έχει ανάγκη από το φυσικό αέριο και ως εκ τούτου «είναι επείγον να βρεθεί ένας τρόπος να ολοκληρωθεί το έργο» και ότι με την έλευση του φυσικού αερίου, το κόστος του ηλεκτρισμού θα μειωθεί μέχρι και 40%, εξαιτίας και της μεγάλης πτώσης στις τιμές του φυσικού αερίου διεθνώς. Σύμφωνα με τον ειδικό, η τιμή του φυσικού αερίου θα παραμείνει χαμηλή για αρκετά χρόνια εξαιτίας της μεγάλης παραγωγής LNG διεθνώς, που αυξάνεται συνεχώς «και έτσι θα επωφεληθούμε από αυτές τις χαμηλές τιμές». Ο Χαράλαμπος Έλληνας εκτιμά ότι, με την έλευση του φυσικού αερίου, θα γίνει απόσβεση των πρόσθετων εξόδων μέσα σε περίπου έναν χρόνο, ενώ «μειώνεται και το κόστος που πληρώνουμε για τους ρύπους».
Διεθνής οίκος
Ο Χαράλαμπος Έλληνας εξέφρασε εν νέου τη θέση ότι, για να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με τις αντικρουόμενες θέσεις των δύο πλευρών, θα πρέπει να εμπλακεί στην υπόθεση ένας ανεξάρτητος διεθνής συμβουλευτικός οίκος, εγνωσμένου κύρους, για να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της επίλυσης των διαφορών μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών αλλά και της ολοκλήρωσης του έργου.
Ανησυχίες
Οι εξελίξεις προκάλεσαν την αντίδραση και κομμάτων, με τον ΔΗΣΥ να εκφράζει ανησυχία και απογοήτευση και να ζητεί όπως εξευρεθούν «οπωσδήποτε» οι τρόποι ολοκλήρωσης του «στρατηγικού» αυτού έργου. Καλεί παράλληλα την κυβέρνηση «να δώσει εξηγήσεις αλλά και να αναλάβει τις ευθύνες της, έτσι ώστε ένα έργο τόσης ζωτικής σημασίας να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί». Η Κύπρος οδηγείται σε ενεργιακά αδιέξοδα, λέει από την πλευρά του το ΒΟΛΤ.
