Χρύσανθος Φάκας: Έτοιμος για τη δημαρχία της Λευκωσίας

 

Της Κατερίνας Ηλιάδη
kateliadi@politis-news.com

Σαν έτοιμος από καιρό ο Χρύσανθος Φάκας δηλώνει σήμερα στον «Π» ότι τον ενδιαφέρει η δημαρχία της πρωτεύουσας. Μετά από 10 χρόνια ως δημοτικός σύμβουλος, με έντονη δράση, θεωρεί ότι η δημαρχία είναι η φυσιολογική εξέλιξη, το επόμενο βήμα.

[rml_read_more]

Ερωτηθείς για το μήνυμα των καιρών σε σχέση με τις νέες πόλεις, τις φιλικές και ανθρώπινες πόλεις, ο κ. Φάκας αναφέρει ότι «τα έργα που σχεδιάζουμε για τη Λευκωσία, που αλλάζει συνεχώς, έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα». Διευκολύνουν την προσβασιμότητα, σημειώνει, είναι φιλικότερα στο περιβάλλον γιατί αυτό σημαίνει βιώσιμη αστική ανάπτυξη. «Ο περιορισμός της χρήσης οχημάτων, η φύτευση εκατοντάδων νέων δέντρων, η λειτουργία πάρκων δείχνουν την προσέγγισή μας. Είναι γιατί έχουμε βαθιά συνειδητοποιήσει το μήνυμα των καιρών, την ανάγκη για στροφή στην πράσινη ανάπτυξη, αφού βιώνουμε την παγκόσμια κλιματική αλλαγή κάθε μέρα», συμπληρώνει.

Τι της λείπει της Λευκωσίας;
Θα ήθελα να μιλήσω πρώτα περισσότερο για το τι έχει η Λευκωσία, παρά για το τι της λείπει. Και θα απαντήσω και στο ερώτημα. Η Λευκωσία είναι παλιά πόλη. Κάποιες από τις περιοχές της βρίσκονται σε διαφορετική πολεοδομική ή και αισθητική κατάσταση λόγω της ετεροχρονισμένης ανάπτυξης. Το πλήγμα που δέχθηκε η πόλη λόγω του βίαιου διαχωρισμού της και της ύπαρξης γραμμής κατοχής σημάδεψε την πολεοδομική ανάπτυξή της και έχει συνέπειες. Η Λευκωσία χρειάστηκε πολλές φορές να ανασυγκροτηθεί και να αναγεννηθεί, αλλά μένει πάντα ζωντανή. Υπενθυμίζω ότι το 1963 σε μια νύχτα, η εντός των τειχών πόλη χωρίστηκε στη μέση. Το 1974 όλος ο δήμος διχοτομήθηκε. Μέχρι και πρόσφατα η Λευκωσία υποβλήθηκε σε δοκιμασία λόγω της οικονομικής κρίσης του 2013. Αναφέρω τρία χαρακτηριστικά γεγονότα που είχαν σοβαρές επιπτώσεις στη Λευκωσία. Ανέτρεψαν και ανέκοψαν σχεδιασμούς, πολεοδομικούς και άλλους, δημιούργησαν κενά και άλλαξαν προτεραιότητες για μια ομαλή εξέλιξη. Πρώτη ανάγκη των Λευκωσιατών γινόταν κάθε φορά η προτεραιότητα να σταθούν στα πόδια τους και έπειτα να ξαναδημιουργηθούν. Ως εκ τούτου, αυτό που έλειψε από τη Λευκωσία είναι η ομαλή και συγχρονισμένη ανάπτυξη σε όλη την επικράτειά της, κάτι που τώρα αλλάζει και είναι αποτέλεσμα της δουλειάς των τελευταίων χρόνων. Να υπάρχει, δηλαδή, μια ταυτόχρονη, ενιαία αναβάθμιση και αναζωογόνηση περιοχών που έμειναν πίσω. Ο σπόρος φυτεύτηκε και αυτό που οραματίζομαι για τη Λευκωσία είναι σε ορατό χρονικό ορίζοντα να ολοκληρωθεί, υπό τις δοσμένες περιστάσεις. Όλα τα έργα που εκτελεί αυτή τη στιγμή ο δήμος μας έχουν έναν κοινό στρατηγικό σχεδιασμό ώστε να συνδέονται όλα μεταξύ τους. Άρα, καταλήγω για το αν κάτι λείπει από τη Λευκωσία, είναι η ανάπτυξη σε όλη την επικράτειά της σύγχρονων υποδομών. Πάνω σε αυτό εργαστήκαμε τα τελευταία χρόνια, αλλάζοντας την πορεία της Λευκωσίας και δίνοντας νέο αέρα στην πρωτεύουσα. Όλα τα έργα συνδέονται ως παζλ μεταξύ τους και μας κάνουν να ανακτούμε ξανά την περηφάνια της Λευκωσίας ως εμπορικού και οικονομικού κέντρου του νησιού. Εύχομαι βέβαια να συνδυαστεί και με τον τερματισμό της κατοχής και διαίρεσης της πόλης, κάτι που θα αλλάξει ριζικά τη Λευκωσία.

Με αέρα πρωτεύουσας
Τι εννοείτε ότι έχετε αλλάξει την πορεία της Λευκωσίας και της έχετε δώσει αέρα πρωτεύουσας;

Εννοώ ότι οι μεγάλες αλλαγές έχουν και πολιτικό κόστος. Προ τετραετίας, ύστερα από μακρά περίοδο περάσαμε δύσκολες στιγμές. Με το δίκιο του ο κόσμος φώναζε και διαμαρτυρόταν για την ταλαιπωρία. Θυμίζω ότι κάποια στιγμή γίνονταν εργασίες ταυτόχρονα στις Στασικράτους, Κυριάκου Μάτση, Καλλιπόλεως και μέσα σε διάφορες γειτονιές. Αυτό δημιούργησε μεγάλες αμφισβητήσεις και σκεπτικισμό για την ωφελιμότητα των έργων. Ένας συντηρητικός δήμαρχος, ένα τυπικό δημοτικό συμβούλιο θα περιορίζονταν στα τετριμμένα. Θα μπορούσαν να επιλέξουν την εύκολη λύση και να επικεντρωθούν στη συντήρηση και λειτουργία των υφιστάμενων υποδομών. Όλοι να είμαστε ευχαριστημένοι στη ρουτίνα μας και κανείς να μην γνωρίζει τι καλύτερο θα μπορούσε να έρθει. Θέλω να τονίσω ότι η ανακατασκευή της πόλης της Λευκωσίας –περί αυτού πρόκειται– αναπόφευκτα φέρνει ταλαιπωρία και μουρμουρητά. Άρα ναι, αυτός που θα συνεχίσει στο τιμόνι αυτού του μεγάλου καραβιού που λέγεται Δήμος Λευκωσίας θα πρέπει να είναι έτοιμος και αποφασισμένος να χαλάσει την ηρεμία και να κάνει το ωφέλιμο, παρά προσωρινά το αρεστό. Χάριν της ιστορίας, για πολλά έργα υπήρξε αμφισβήτηση και προβληματισμός. Ασκούνταν αφόρητες πιέσεις για τη μη έναρξή τους.

Εντός των τειχών


Τι ακριβώς άλλαξε στην εντός των τειχών πόλη;
Η εντός των τειχών πόλη είναι η καρδιά και η ιστορία μας. Το όραμά μας είναι όλη η παλιά πόλη να αναπλασθεί. Πάνω σε αυτόν τον απώτερο στόχο δουλεύουμε ήδη, με πράξεις και με παραδείγματα. Χρειαζόμαστε τη συμβολή και τη συναίνεση των ιδιοκτητών. Η εγκατάλειψη των υποστατικών είναι μέγα ζήτημα για την επιτυχή αναζωογόνηση. Παροτρύνουμε τους ιδιοκτήτες να μην αφήσουν τις περιουσίες τους στη φθορά του χρόνου. Παράλληλα, εμείς εργαζόμαστε στο ευρύτερο σχέδιο για να τονωθούν η ζωή και η ανάπτυξη στην εντός των τειχών Λευκωσία. Εδώ εντάσσεται η ανέγερση και λειτουργία του νέου δημαρχείου Λευκωσίας, με τη συνοδεία κτηρίων όπου εγκαταστάθηκαν και οι υπόλοιπες υπηρεσίες μας. Ολοκληρώθηκε επίσης ο Κόμβος Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας (πρώην Στοά), όπου αυτή τη στιγμή στεγάζονται ερευνητές (CYENS) και τα Τμήματα Ευρωπαϊκών Θεμάτων του δήμου μας, καθώς επίσης ανακαινίζεται η Παλαιά Αγορά και πολλά δημοτικά κτήρια για τον ίδιο σκοπό. Αναζωογονήθηκαν ολόκληρες γειτονιές. Πρόσφατα ανακαινίστηκαν και δημιουργήθηκαν πεζοδρόμια στις οδούς Ρηγαίνης και Βουλγαροκτόνου. Δημιουργήσαμε νέους χώρους στάθμευσης στις οδούς Τρικούπη, Αισχύλου κ.α. Ολοκληρώθηκε η Συνοικία Δημιουργικής Επιχειρηματικότητας που γεωγραφικά είναι τα πανέμορφα αρχοντικά στο τέρμα των Τρικούπης και Αισχύλου, και ταυτόχρονα πήραμε απόφαση να πεζοδρομηθούν κιόλας κάποια από τα σημεία τους. Επίσης, σύντομα ξεκινάει και η ανάπλαση της περιοχής Τρικούπη, που περιλαμβάνει εξωραϊσμό των προσόψεων και δημιουργία πλακόστρωτων περιοχών. Με τον μεγάλο χώρο στάθμευσης που δημιουργήσαμε θα μετατρέψουμε την περιοχή σε πρωταγωνιστή της εντός των τειχών πόλης. Το μεγαλύτερο όμως έργο που συνδέει την παλαιά πόλη με τη νέα αδιαμφισβήτητα είναι το έργο της πλατείας Ελευθερίας. Το έργο αυτό συνδέεται επίσης με τον υπόγειο χώρο στάθμευσης της οδού Ομήρου. Η παλιά πόλη κουβαλά μια ιστορία χιλιάδων χρόνων, κάθε πέτρα της μας διηγείται χιλιάδες ιστορίες! Η εντός των τειχών πόλη συντηρεί την ταυτότητα της πόλης και δημιουργεί μια σχέση έρωτα όλων των Λευκωσιάτων με αυτήν. Όσους κλυδωνισμούς και αν πέρασε η Λευκωσία, πάντα την αγαπάμε και μας ελκύει.

Σοπάζ, Καϊμακλί


Ποιες περιοχές της Λευκωσίας είναι αναξιοποίητες;
Η περιοχή που θα έπρεπε να αξιοποιηθεί περισσότερο, κατά την άποψή μου, είναι η περιοχή Σοπάζ. Την ξεχωρίζω γιατί εκεί ολόκληρη περιοχή είναι έτοιμη για αξιοποίηση, είτε από μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, τεχνολογικά πάρκα, είτε ακόμα και για οικιστική χρήση. Στα όριά της είναι η οικιστική ζώνη. Δεν προσφέρεται ασφαλώς για βαριά βιομηχανία. Αυτή η περιοχή συνορεύει με τα κατεχόμενα και για πολλά χρόνια μετά το 1974 παρέμεινε αναξιοποίητη, σχεδόν άγονη, σε αντίθεση με την ώθηση για ανάπτυξη που αποκτά σήμερα. Ταυτόχρονα, σαφώς και οι περιοχές Καϊμακλί και Παλλουριώτισσα θα πρέπει να αναπτυχθούν για να ευθυγραμμιστούν με την υπόλοιπη αστική ανάπτυξη. Με υποδομές, δρόμους, πεζοδρόμια, ενίσχυση της οικιστικής χρήσης κ.ο.κ. Για χρόνια οι Λευκωσιάτες, ειδικά αυτών των περιοχών, λόγω του χαμηλού συντελεστή δόμησης, ήταν αναγκασμένοι ακόμα και να μετακομίζουν προς άλλα προάστια, όπου εξασφάλιζαν ευκολότερη στέγη. Μέσω του Σχεδίου Περιοχής και του Τοπικού Σχέδιου θεωρώ ότι δόθηκαν κίνητρα για την ενθάρρυνση της οικιστικής χρήσης και θα πρέπει να συνεχίσουμε την πολιτική αυτή παράλληλα με τις υποδομές



«Με ενδιαφέρει»

 

Ο νυν δήμαρχος έχει δηλώσει ότι τον Δεκέμβριο αφήνει οριστικά τη θέση του δημάρχου. Ισχύει ότι ενδιαφέρεστε για τη δημαρχία;


Είναι αλήθεια, η διεκδίκηση της δημαρχίας με ενδιαφέρει, όπως με ενδιαφέρει η συνεχής ενασχόληση με τη δημόσια ζωή και την τοπική κοινωνία, την οποία βιώνω έχοντας συμπληρώσει ήδη 10 χρόνια πολύ έντονης παρουσίας ως δημοτικός σύμβουλος. Στη δική μου σκέψη, η δημαρχία έρχεται ως μια φυσιολογική εξέλιξη και τη βλέπω καθαρά ως ένα επόμενο βήμα προσφοράς. Τη Λευκωσία την έχω περπατήσει, τη ζω και την απολαμβάνω. Πιστεύω ότι έχω ωριμάσει, αντιλαμβανόμενος τα προβλήματα και τις ανησυχίες των συνδημοτών μου. Με ενδιαφέρει όχι μόνο να τα διαπιστώνω, αλλά να βρίσκω λύσεις για να προχωρά η πόλη μας. Σε όλη αυτή τη 10ετή ενασχόληση βρισκόμουν και βρίσκομαι σε μια συνεχή επικοινωνία μαζί με τους δημότες μας. Με χαροποιεί και μου δίνει δύναμη η αναγνώριση και εκτίμηση που λαμβάνω από πολλούς απλούς ανθρώπους. Αισθάνομαι ότι έχω τις γνώσεις για να συνεχίσω. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει διάλογο με κοινωνικές και τοπικές ομάδες. Είναι αναγκαίο ακόμα να διαβουλευτώ και με την παράταξη από την οποία προέρχομαι, τον Δημοκρατικό Συναγερμό, αφού πάντα στήριζα τις δημοκρατικές διαδικασίες της παράταξής μου και είμαι έτοιμος να περάσω μέσα και από αυτές εάν χρειαστεί. Ταυτόχρονα, όλοι αναγνωρίζουν ότι ο δήμαρχος μιας πόλης, και μάλιστα της πρωτεύουσας, χρειάζεται να επιστρατεύσει όλη τη δύναμή του, τη γνώση και την εμπειρία που απέκτησε, την επαφή με τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται να διοικήσει με αποτελεσματικότητα και να επιτυγχάνει συναινέσεις. Να λειτουργεί πρώτα ως Λευκωσιάτης, υπερκομματικός. Με μετριοπάθεια, με διάθεση για ακούραστη προσπάθεια, να είναι δήμαρχος όλων των δημοτών του, ανεξάρτητα από κομματική προέλευση, προτίμηση ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό απέδειξα με τον πολιτικό μου βίο, εντός και εκτός του δημαρχείου.

Πρωταγωνίστρια με όρους 21ου αιώνα


Κληθείς να πει κατά πόσον σήμερα έχει χαρακτήρα η Λευκωσία, ο Χρύσανθος Φάκας επισημαίνει ότι η πρωτεύουσα της Κύπρου έχει ιστορία και πολιτισμό. «Από αυτά εκπηγάζει ο χαρακτήρας της. Νιώθω ότι η σιωπηρή δύναμη της Λευκωσίας είναι το ιστορικό βάθος της που μπορεί να αναδειχθεί ως ισχυρή πολιτιστική ταυτότητα. Η Λευκωσία είναι ξεχωριστή πόλη - συναπάντημα των πολιτισμών, ολόκληρων αυτοκρατοριών, που εξελίχθηκαν, άκμασαν και έσβησαν πάνω σε αυτούς τους δρόμους και τις πέτρες, αφήνοντας ένα ισχυρό αποτύπωμα. Τα τείχη, οι προμαχώνες, τα μνημεία, τα αρχοντικά, οι βυζαντινές εκκλησίες, άλλοι χώροι λατρείας, δείχνουν την ιστορική συνέχεια που είχε η πόλη μας, σαν σκυτάλη που έδινε ο κάθε Λευκωσιάτης στον επόμενο για να είμαστε σήμερα εδώ, αυτοί που είμαστε», προσθέτει. Η Λευκωσία, συνεχίζει, επενδύει στον πολιτισμό μας και θα συνεχίσει να το κάνει στηρίζοντας τα δεκάδες πολιτιστικά εργαστήρια, τους ομίλους, τις θεατρικές σκηνές, τα μουσεία, τις πινακοθήκες κ.ά. «Ο πολιτισμός και ο ανθρώπινος χαρακτήρας της πόλης συμπληρώνουν το οικονομικό και επιχειρηματικό πρόσωπό της και δίνουν στην πρωτεύουσα πολλά κίνητρα για να πάρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο που της αξίζει», συμπληρώνει ο κ. Φάκας.

Λευκωσία vs Λεμεσός;


Ναι, αλλά τα τελευταία χρόνια είναι η Λεμεσός που είναι το οικονομικό κέντρο…
Είμαι της άποψης ότι είναι καλό να υπάρχει ευγενής άμιλλα ανάμεσα στις πόλεις, ένας θετικός και υγιής ανταγωνισμός. Έτσι βελτιωνόμαστε! Οι πόλεις αξιοποιούν το δυναμικό, τη θέση τους και προσπαθούν για το καλύτερο των δημοτών τους. Το κάνει η Λεμεσός, το κάνει και η Λευκωσία που συνεχώς αλλάζει. H Λεμεσός προ δεκαετίας είχε καταφέρει να πάρει σημαντικά αυξημένα κονδύλια για ανάπλαση του παραλιακού της μετώπου. Κάτι αντίστοιχο πέτυχε η Λευκωσία τα τελευταία χρόνια με πολλές επιτυχείς διεκδικήσεις. Η Λευκωσία μπορεί να αντιτάξει στη Λεμεσό με το πανέμορφο παραλιακό μέτωπό της τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα, ως σύγχρονη και ποιοτική πόλη, ως κέντρο αποφάσεων, ως η εντός των τειχών μεσαιωνική πόλη, ως η πόλη των γειτονιών, των πανέμορφων προαστίων. Εξάλλου ο τουρισμός της Λευκωσίας έχει ως αιχμή του δόρατός του τον πολιτισμό της. Ας συγκριθούμε, δεν έχουμε πρόβλημα!

Κοινή μοίρα


Η Λευκωσία είναι μοιρασμένη από το 1963. Ποια πρέπει να είναι η σχέση των δύο δήμων, του ενός στις ελεύθερες περιοχές και του άλλου στις κατεχόμενες; Πρέπει να υπάρχουν κοινές δράσεις;
Η μοίρα και ο μελλοντικός προορισμός της τελευταίας μοιρασμένης πρωτεύουσας θα πρέπει να είναι η επανένωση, με τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και των διαχωριστικών γραμμών. Με αυτή την έννοια, οι σχεδιασμοί μας, πολεοδομικοί και άλλοι, θα πρέπει να αντανακλούν αυτόν τον στόχο, γιατί, αλλιώς καταργούμε την προοπτική μας. Μπορεί να μην αντιστοιχεί σε μας, ως Δήμος Λευκωσίας, να λύσουμε ένα τόσο βαθύ πολιτικό πρόβλημα, αλλά πρέπει να διατηρούμε γέφυρες συνεννόησης και να αγωνιστούμε από κοινού ώστε η Λευκωσία να επανενωθεί. Είτε συναισθηματικά, είτε ιστορικά, είτε πολεοδομικά, είτε ακόμα –αν θέλετε– και συμφεροντολογικά να το δουν κάποιοι, το καλό της Λευκωσίας, της Κύπρου και του λαού μας, είναι η κοινή πορεία. Η οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων στη Λευκωσία βοηθά. Κοινές δράσεις και κοινός σχεδιασμός της πόλης συνιστούν ουσιαστική συμβολή προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτά που έκαναν σε δύσκολες εποχές ο τότε δήμαρχος Λέλλος Δημητριάδη μαζί με τον Μουσταφά Ακιντζί μέσω του προγράμματος Master Plan είναι κτήμα των Λευκωσιατών, ένα καλό παράδειγμα που ακολουθούμε γιατί ο σχεδιασμός της Λευκωσίας έχει πρόβλεψη για το μέλλον, περιλαμβάνει και τη σημερινή υπό κατοχή περιοχή και θα πρέπει να συνεχιστεί. Ενδεικτικά αναφέρω τον μεγάλο Δικοινοτικό Σταθμό Επεξεργασίας Λυμάτων Μιας Μηλιάς, στον οποίο συμμετέχω ως μέλος στο διοικητικό συμβούλιο.

Βασικοί στόχοι

 

Άρα, καταληκτικά, θα μας πείτε σε πέντε γραμμές τους βασικούς σας στόχους σε περίπτωση που είστε εσείς ο επόμενος δήμαρχος Λευκωσίας;
Πρώτα και πάνω απ’ όλα στόχος μου είναι να δω την πόλη μου να επανενώνεται. Το δεύτερο είναι να δω όλη την επικράτεια του δήμου να ακολουθεί μια πορεία ανάπτυξης. Οι περιοχές που έμειναν πίσω να ευθυγραμμιστούν με τις υπόλοιπες, οι περιοχές με ιδιαίτερη ταυτότητα να αναβαθμιστούν. Το τρίτο είναι να δω την πόλη μου και το κέντρο της να γίνεται και πάλι ένα ισχυρό πρωταγωνιστικό οικονομικό κέντρο, με επιχειρήσεις, νέες εταιρείες, καταστήματα σε πλήρη δραστηριότητα και σαφώς αύξηση στο οικιστικό δυναμικό της. Η Λευκωσία είναι η πόλη της ποιότητας. Μπορεί να γίνει ξανά πρωταγωνίστρια με όρους του 21ου αιώνα, προσφέροντας στους κατοίκους της υποδομές, βιώσιμη ανάπτυξη και σταθερή αναβάθμιση. Όχι απλώς ως πόλη που επιβιώνει ύστερα από πλήγματα, αλλά μια πρωτεύουσα που ακτινοβολεί σε όλη την Κύπρο. Η Λευκωσία, άλλωστε, είναι η καρδιά της Κύπρου.

 

*Ολόκληρη η συνέντευξη του Χρύσανθου Φάκα στην ιστοσελίδα του «Πολίτη»: politis.com.cy