Στη Νέα Υόρκη με όλα τα σενάρια ανοιχτά

Πήρε τις πληροφορίες που ήθελε και αναχωρεί απόψε από την Κύπρο η Τζέιν Χολ Λουτ, με στόχο να ενημερώσει τον γ.γ. του ΟΗΕ για τις θέσεις των δύο πλευρών ενόψει της συνέχειας. Οι συναντήσεις είχαν τόσο διαδικαστικό όσο και ουσιώδη χαρακτήρα, με την κ. Λουτ να μεταφέρει στις πλευρές την εισήγηση η άτυπη συνάντηση να γίνει στη Νέα Υόρκη εντός Φεβρουαρίου. Η κ. Λουτ διαπίστωσε για μία ακόμη φορά πως υπάρχει σαφής απόκλιση θέσεων μεταξύ της τ/κ και της ε/κ πλευράς ακόμη και για το πιο θεμελιώδες ζήτημα, αυτό του μοντέλου λύσης του Κυπριακού. Από την πλευρά του ο Νίκος Αναστασιάδης ξεκαθάρισε στην ειδική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες πως η ε/κ πλευρά είναι έτοιμη να συμμετάσχει στην άτυπη συνάντηση «5+1» με στόχο να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για μια λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

[rml_read_more]

Η Λευκωσία διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού και επαναλαμβάνει τις αναφορές που περιλαμβάνονται στην επιστολή Γκουτέρες της 26ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με τις οποίες η άτυπη συνάντηση θα πρέπει να γίνει «στη βάση της κοινής αντίληψης που έχει επιτευχθεί στις 25 Νοεμβρίου 2019 στο Βερολίνο στην άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί - Γκουτέρες». Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται από πλευράς Προεδρικού και στην αναφορά του γ.γ. του ΟΗΕ στην εν λόγω επιστολή για «επανέναρξη των συνομιλιών, οικοδομώντας πάνω στην εργασία που έχει ήδη επιτευχθεί».

Η επιμονή σε αυτά τα σημεία δίνει το στίγμα πως η ε/κ πλευρά δεν επιθυμεί να συζητήσει οποιαδήποτε άλλη βάση λύσης πέραν της συμφωνημένης, κάτι που βρίσκει αντίθετο τον Ερσίν Τατάρ. Ο Τ/Κ ηγέτης επεσήμανε πως οι παράμετροι των Ηνωμένων Εθνών διαμορφώνουν την πολιτική του διεθνούς οργανισμού αλλά και των αρμοδιοτήτων του γ.γ. του ΟΗΕ και είναι λογικό να επιδιώξει η διαδικασία να κινηθεί σε αυτό το πλαίσιο. Ωστόσο ο Τ/Κ ηγέτης ισχυρίζεται πως μετά από 50 χρόνια οι παράμετροι θα πρέπει να επανεξεταστούν. Επέμεινε δε στη θέση πως αν δεν αναγνωριστεί από την ε/κ πλευρά ότι η τ/κ πλευρά έχει ίσα δικαιώματα και στάτους τότε δεν θα προχωρήσει η διαδικασία παραπέρα. Εξέφρασε για μια ακόμα φορά τη θέση πως τα δεδομένα πλέον στο νησί είναι διαφορετικά και ότι θα πρέπει να διαλευκανθεί το κατά πόσον υπάρχει κοινό έδαφος για συνέχιση των διαπραγματεύσεων.

Διαφωνούν και στα ΜΟΕ

Μία ακόμη διαφορά στην προσέγγιση των δύο πλευρών έχει να κάνει με τη στάση σχετικά με την υιοθέτηση ΜΟΕ που να ενισχύουν το καλό κλίμα αλλά να φέρουν και τον τερματισμό μονομερών ενεργειών πριν την ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε στην κ. Λουτ πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν θέλουμε να οδηγηθούν τα πράγματα σε μια τελική φάση ουσιαστικής διαπραγμάτευσης να υιοθετηθούν σημαντικά ΜΟΕ όπως αυτά που έχει προτείνει σε σχέση με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, το λιμάνι της Αμμοχώστου αλλά και το παράνομο αεροδρόμιο της Τύπου, ως επίσης και να τερματιστούν οι μονομερείς τουρκικές ενέργειες στην Αμμόχωστο και την κυπριακή ΑΟΖ. ΜΟΕ ζητά επιτακτικά και ο Αντόνιο Γκουτέρες, όπως υποστήριξε η ε/κ πλευρά. Από την πλευρά του ο Τατάρ ξεκαθάρισε πως δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση για ΜΟΕ στην άτυπη συνάντηση καθώς θα αποπροσανατολίσει από την ουσία της συζήτησης, που για τον ίδιο δεν είναι άλλη από το κατά πόσον υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συνέχιση των συνομιλιών αφού αναγνωριστεί, όπως είπε, η αρχή της κυριαρχικής ισότητας (όρος που πρόσφατα χρησιμοποιείται από την τ/κ πλευρά προς αντικατάσταση της πολιτικής ισότητας).

Ο ρόλος του Γκουτέρες

Από νωρίς διαφαίνονται τα σημεία που αποτελούν αγκάθι για την κάθε πλευρά σε σχέση με τη συνέχιση της διαδικασίας, με κυριότερα αυτά της πολιτικής ισότητας, της επιμονής των Τ/Κ στα του φυσικού αερίου, των τουρκικών μονομερών ενεργειών που δυναμιτίζουν το κλίμα, ζητήματα ασφάλειας και εγγυήσεων και όχι μόνο. Από τις δηλώσεις Τατάρ υπάρχει παραδοχή ότι ο ΟΗΕ θα επιχειρήσει να συνεχιστεί η διαδικασία στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΣΑ του οργανισμού, κάτι που δεν αρνείται να πράξει ο Τ/Κ ηγέτης καθώς δεν θέτει, όπως είπε, προϋποθέσεις για να πάει στην «5+1». Θα πρέπει άλλωστε να θεωρηθεί βέβαιο πως θα υπάρξει επιδίωξη καθορισμού συγκεκριμένου χρονικού ορίζοντα για τα επόμενα βήματα αν προκύψει συμφωνία. Τις επόμενες ημέρες η ειδική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες θα έχει τηλεφωνική επικοινωνία με Αθήνα και Άγκυρα για να ξεκαθαρίσει ακόμα περισσότερο το τοπίο.

Ο ρόλος του Αντόνιο Γκουτέρες με δεδομένα τα πιο πάνω αναδεικνύεται σε ιδιαίτερα σημαντικό προς αποφυγή ναυαγίου στη διαδικασία. Τα Ηνωμένα Έθνη παρουσιάζονται έντονα στο ότι θέλουν να δουν αποφασιστικότητα και δέσμευση από τις πλευρές στο να υπάρξει θετικό πρόσημο σε αυτή την πρωτοβουλία. Δεν έχουν τη διάθεση να αναλώνονται πλέον σε ατέρμονες συζητήσεις που αποπροσανατολίζουν από τον επιδιωκόμενο στόχο. Από τη στιγμή που η άτυπη συνάντηση θα γίνει στην παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ, είναι αυτονόητο πως θα έχει και ουσιώδη ρόλο σε αυτήν. Η ε/κ πλευρά σαφώς και δεν αποδέχεται οποιασδήποτε μορφής επιδιαιτησία (δεν θα επιχειρηθεί άλλωστε κάτι τέτοιο) σε διαφωνίες που ενδεχομένως να προκύψουν και αυτό είναι σαφές, ωστόσο δεν αποκλείεται να δούμε τον Γκουτέρες σε μια προσπάθεια να ακούσει κατ' ιδίαν όλες τις πλευρές ξεχωριστά (ηγέτες των δύο πλευρών και ΥΠΕΞ των εγγυητριών δυνάμεων), να σημειώσει βασικά στοιχεία που θα συλλέξει και ακολούθως να λάβει τις αποφάσεις του. Αν όλα κυλήσουν ομαλά τότε θα έχουμε κοινό ανακοινωθέν Τύπου που θα περιγράφει τη συνέχεια.