Ένα από τα πιο πολυδιαφημισμένα οδικά έργα, ο περιμετρικός αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας, σχεδιάζεται εδώ και 13 χρόνια, αφού στο μεταξύ άλλαξε όδευση τρεις φορές καθώς επηρεάζονταν συμφέροντα και περιουσίες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Λόγω ακριβώς των τεράστιων και πολλαπλών συμφερόντων που επηρεάζονταν, χρειάστηκαν έξι χρόνια για να καταλήξουν στην τελική όδευση του δρόμου.
[rml_read_more]
Η δε μελέτη για τα κατασκευαστικά σχέδια άρχισε τον Μάιο του 2007 έναντι συμβολαίου €1.964.892 συν ΦΠΑ. Μέχρι και σήμερα γίνονται αλλαγές. Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς, η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί αρχές του 2022 με ένα πρόσθετο κόστος €1 εκατ. περίπου. Ήδη εγκρίθηκε ποσό για αλλαγές της τάξεως των €645.370 και εξετάζονται απαιτήσεις για πρόσθετο ποσό €250.000 συν ΦΠΑ.
H κατασκευή του αυτοκινητόδρομου αποφασίστηκε πριν 20 χρόνια, ωστόσο, μόλις τον περασμένο Απρίλιο κατέστη δυνατή η έναρξη της κατασκευής της πρώτης φάσης του αυτοκινητόδρομου, από τη βιοτεχνική ζώνη Λακατάμιας μέχρι τη βιομηχανική περιοχή Ιδαλίου. Ο αυτοκινητόδρομος θα κατασκευαστεί σε πέντε φάσεις, με συνολική εκτιμημένη δαπάνη €360 εκατ. Όπως εκτιμάται, θα χρειαστούν 15 χρόνια περίπου για την ολοκλήρωσή του.
Ειδικότερα, τον Ιούνιο του 2000 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τη διενέργεια περιβαλλοντικής και τεχνοοικονομικής μελέτης για τον περιμετρικό αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας με βάση συγκεκριμένη όδευση. Δύο χρόνια μετά, τον Ιούλιο του 2002. λόγω ενστάσεων του Δήμου Λατσιών και των κοινοτικών συμβουλίων Τσερίου και Δευτεράς, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη διενέργεια δεύτερης περιβαλλοντικής και τεχνοοικονομικής μελέτης, υιοθετώντας νέα όδευση προς τα νότια. Μετά από δυο χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2004, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την υιοθέτηση τρίτης όδευσης, προς τα βόρεια αυτή τη φορά, για να μελετηθεί από περιβαλλοντικής και τεχνοοικονομικής πλευράς συγκριτικά με τη νότια όδευση. Οι πιο πάνω μελέτες, καθώς και η συγκριτική έκθεση, διαβιβάστηκαν στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος για μελέτη και αξιολόγηση. Τον Ιούνιο του 2005 δόθηκε η γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής, σύμφωνα με την οποία η βόρεια όδευση είχε συγκριτικά λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον από τη νότια όδευση και προσφέρει πιο αξιόλογα οφέλη σε πολλούς κοινωνικοοικονομικούς τομείς. Έτσι, λοιπόν, τον Σεπτέμβριο του 2005 το Υπουργικό Συμβούλιο ακύρωσε τη νότια όδευση και ενέκρινε την υιοθέτηση της βόρειας όδευσης ως καταλληλότερης. Περαιτέρω, αποφάσισε όπως προκηρυχθούν προσφορές για την ετοιμασία των κατασκευαστικών σχεδίων του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου, καθώς και της μελέτης εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Μέχρι τον Ιούνιο του 2006 είχε δαπανηθεί από το Τμήμα Δημοσίων Έργων ποσό περίπου €340.000 για τη διενέργεια των περιβαλλοντικών και τεχνοοικονομικών μελετών. Τελικά, την 1η Μαΐου του 2007 υπογράφηκε συμβόλαιο για την ανάθεση της μελέτης έναντι συμβολαίου €1.964.892 συν ΦΠΑ, με χρόνο συμπλήρωσης τον Μάιο του 2009.
Παράταση επί παρατάσεων
Αμέσως μετά την υπογραφή του συμβολαίου, ο τότε υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Χάρης Θράσου δήλωσε στους δημοσιογράφους, κομπάζοντας: «Υπογράφηκε σήμερα, στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, το συμβόλαιο για την παροχή υπηρεσιών για μελέτη των τελικών κατασκευαστικών σχεδίων και εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, γεγονός που σηματοδοτεί την απαρχή ενός ακόμα μεγάλου έργου υποδομής, που με την κατασκευή του θα συμβάλει τα μέγιστα στη βελτίωση του συγκοινωνιακού μας δικτύου». Επιπλέον, ο κ. Θράσου, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε τότε από το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, «αφού συγχάρηκε και ευχαρίστησε το Τμήμα Δημοσίων Έργων, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και όλους γενικά τους εμπλεκόμενους φορείς για τις προσπάθειες που κατέβαλαν για να καταστεί δυνατό να υπογραφεί σήμερα το συμβόλαιο για την ετοιμασία τελικών κατασκευαστικών σχεδίων, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι με τη συμβολή και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και υπηρεσιών, η μελέτη θα υλοποιηθεί με άριστη ποιότητα, τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα και τους όρους του συμβολαίου». Έλα ντε όμως… Η βεβαιότητα που εξέπεμπε στους πολίτες η τοποθέτηση του κ. Θράσου αποδείχθηκε τελικά ότι δεν ευσταθούσε. Τρία χρόνια μετά, και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 2010, αποφασίστηκε να δοθεί παράταση χρόνου 132 εβδομάδων για τη συμπλήρωση της μελέτης, αναθεωρώντας τους χρόνους υποβολής των ενδιάμεσων εκθέσεων. Μέχρι και σήμερα γίνονται αλλαγές και τροποποιήσεις στα σχέδια.
Σε πέντε φάσεις
Ο προτεινόμενος αυτοκινητόδρομος αρχίζει από την περιοχή Γερίου, θα συνδέεται με τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού στην περιοχή Χαλεπιανών, θα διέρχεται βόρεια του Τσερίου και εντός της Λακατάμιας και θα καταλήγει στον αυτοκινητόδρομο Ανθούπολης-Κοκκινοτριμιθιάς σε μήκος 25 χλμ. περίπου. Επιπλέον, το έργο θα διαλαμβάνει και τμήμα του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας-Παλαιχωρίου, μήκους 7 χλμ. περίπου, από τον κόμβο Ανθούπολης μέχρι τον κόμβο Αναγυιών. Ο αυτοκινητόδρομος θα είναι συνολικού μήκους 32 χλμ. περίπου και μελλοντικά θα μπορεί να επεκταθεί και στις κατεχόμενες σήμερα περιοχές. Επίσης, θα περιλαμβάνει συνδετήριους δρόμους πρόσθετου μήκους 25 χλμ. περίπου, καθώς και 3,2 χλμ. αστικού δρόμου στη Λακατάμια πάνω από αντίστοιχο υπογειοποιημένο τμήμα του αυτοκινητόδρομου. Ειδικότερα:
- Η πρώτη φάση διαλαμβάνει αυτοκινητόδρομο μήκους 7,5 χλμ. περίπου για σύνδεση του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου Α1 (Λεμεσού-Λευκωσίας) παρά τον κόμβο της βιομηχανικής περιοχής Ιδαλίου με τη λεωφόρο Τσερίου/Στροβόλου παρά τη βιοτεχνική περιοχή Λακατάμιας. Περιλαμβάνει, επίσης, 10 χλμ. συνδετήριων δρόμων, τρεις ανισόπεδους κόμβους και έναν ισόπεδο τερματικό κυκλικό κόμβο για αποκατάσταση συνδέσεων με το υφιστάμενο οδικό δίκτυο. Το κόστος της φάσης αυτής θα ανέλθει στα €65 εκατ. Τα κατασκευαστικά έργα ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2020. Για την πρώτη φάση του έργου εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση από την ΕΕ, ύψους €43,8 εκατ.
- Η φάση Β΄αφορά την επέκταση του αυτοκινητόδρομου μέχρι τον υφιστάμενο δρόμο Λευκωσίας-Παλαιχωρίου, είναι μήκους 5,7 χλμ. και διαλαμβάνει 3,2 χλμ. υπογειοποιημένο τμήμα στη Λακατάμια και τρεις ανισόπεδους κόμβους. Το κόστος της φάσης αυτής υπολογίστηκε προκαταρκτικά στα €130 εκατ.
- Η φάση Γ΄ του έργου αφορά το τμήμα του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας –Παλαιχωρίου από Ανθούπολη μέχρι Ανάγυια, είναι μήκους 7 χλμ. με τέσσερις ανισόπεδους κόμβους. Το κόστος υπολογίστηκε στα €90 εκατ.
- Η φάση Δ΄ αφορά επεκτάσεις του περιμετρικού, ανατολικότερα της φάσης Α΄ μέχρι τη βιομηχανική περιοχή Γερίου και είναι μήκους 5 χλμ. περίπου με δύο ανισόπεδους κόμβους. Το κόστος υπολογίστηκε στα €35 εκατ.
- Η φάση Ε΄ αφορά επέκταση δυτικότερα της φάσης Γ΄ μέχρι τον αυτοκινητόδρομο Κοκκινοτριμιθιάς - Τροόδους και είναι μήκους 4,5 χλμ. με δύο ανισόπεδους κόμβους. Το δε κόστος υπολογίστηκε στα €55 εκατ.
