Το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Βερολίνο ολοκληρώθηκε αφήνοντας πίσω του δύο βασικά σημεία τα οποία θα δούμε να ξετυλίγονται σταδιακά το επόμενο διάστημα: το πρώτο έχει να κάνει με την αναγκαιότητα αποκλιμάκωσης της έντασης και την έναρξη εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, ενώ το δεύτερο έχει να κάνει με τις διεργασίες εντός των ομάδων εργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έτσι ώστε να προετοιμάσουν τη λίστα των πιθανών κυρώσεων, η οποία σε περίπτωση συνέχισης των εντάσεων θα τεθεί ενώπιον των αρχηγών των κρατών μελών στο Συμβούλιο της 24ης-25ης Σεπτεμβρίου. Η Ελλάδα παρουσιάζεται ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα λόγω της παρουσίασης των επιλογών για λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί πως δικαιώθηκε η στάση για αποφυγή «της πολιτικής δύο μέτρων και δύο σταθμών» από πλευράς ΕΕ.
[rml_read_more]
Στην ιεραρχία των στόχων της ΕΕ πρώτος κατατάσσεται αυτός της εξεύρεσης χρυσής τομής για συνομιλίες με κάποιο τρόπο μεταξύ των χωρών. Τον ρόλο αυτό έχουν αναλάβει οι Μπορέλ, Μέρκελ και Μάας. Ο ύπατος εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ παρουσίασε προφορικά στους ΥΠΕΞ το έγγραφο επιλογών που ετοίμασε, τα στοιχεία του οποίου συνοψίζονται σε:
- Περιοριστικά μέτρα αν συνεχιστούν οι παράνομες γεωτρήσεις στην Αν. Μεσόγειο.
- Καταχώριση πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες.
- Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων).
- Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (τραπεζικός και βιομηχανικός τομέας) - απαγόρευση δανεισμού σε Τουρκία από κρατικές τράπεζες χωρών της ΕΕ.
- Δυνατότητα μείωσης ευρωπαϊκών κονδυλίων προς την Τουρκία.
- Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών.
- Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρίσεις για ενέργειες της Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου και της Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Όλα τα πιο πάνω φυσικά αποτελούν ένα πλέγμα επιλογών που θα τεθεί προς συζήτηση μόνο αν δεν υπάρχουν βήματα αποκλιμάκωσης το επόμενο διάστημα και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν ενιαίο σύνολο των ενδεχόμενων κυρώσεων που θα μπορούσαν να ληφθούν. Άλλωστε ο ίδιος ο Μπορέλ ξεκαθάρισε πως σε πρώτη φάση τα μέτρα αν ληφθούν θα στοχεύουν σε πρόσωπα και ακολούθως αν δεν υπάρξει συμμόρφωση τότε θα γίνει στόχευση σε πλοία, οντότητες, υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, περιορισμό χρήσης λιμανιών, περιορισμούς επί προμηθειών και παροχής τεχνολογίας και άλλα οικονομικά μέτρα σε ό,τι σχετίζεται με αυτές καθαυτές τις παράνομες ενέργειες. Όπως γίνεται λοιπόν κατανοητό πρόκειται για κλιμακωτές επιλογές, ξεκινώντας από πρόσωπα όπως και στην περίπτωση των παραβιάσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Για τους σκοπούς του ρεπορτάζ θα πρέπει να καταγραφεί το γεγονός πως υπάρχει πρόθεση από πλευράς των ΥΠΕΞ των 27 κρατών μελών να διασυνδεθούν οι πιθανές κυρώσεις προς τη Λευκορωσία με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, ειδικά σε σχέση με τις παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε μεταξύ άλλων και η επίσπευση της εξέτασης της λίστας των 8 που θέλει η Κυπριακή Δημοκρατία να προστεθούν στην υφιστάμενη λίστα που έχει ανοίξει κατά της Τουρκίας. Επίσης σημαντικό στοιχείο που προέκυψε από το άτυπο συμβούλιο είναι η θέση πως οποιεσδήποτε διαφορές ανάμεσα στα κράτη της περιοχής, οι οποίες άπτονται του διεθνούς δικαίου, θα πρέπει να παραπέμπονται στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης προς επίλυση.
Καμιά αναφορά σε Κύπρο
Η Άνγκελα Μέρκελ σε χθεσινές της δηλώσεις εξέφρασε τη θέση πως όλες οι χώρες της ΕΕ έχουν υποχρέωση να στηρίξουν την Αθήνα στη διαμάχη με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Καμιά αναφορά ωστόσο δεν έγινε από πλευράς της Γερμανίδας καγκελαρίου στην Κύπρο. Ξεκαθάρισε δε πως είναι σε επαφή με τον Ερντογάν στο πλαίσιο μεσολάβησης, ωστόσο διέψευσε πως θα επικοινωνούσε μαζί του χθες, όπως ήθελαν συγκεκριμένες πληροφορίες.
