Eάν υπήρχε Θεός να τους διαλύσει, εμάς δεν θα μας είχε ελεήσει;

Διαβάζω τις αντιδράσεις στην κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο. Εδώ και στην Ελλάδα. Αντιδράσεις απλών πολιτών, αντιδράσεις του Τύπου, αντιδράσεις θεσμών.

Και είναι αλήθεια πως όταν τα προσθέσει κανείς όλα αυτά και επιχειρήσει να βγάλει ένα συμπέρασμα, η ανησυχία που προκαλούν ίσως να είναι μεγαλύτερη και από εκείνην των ίδιων των γεγονότων, χωρίς μάλιστα να υποτιμώ ούτε στο ελάχιστο αυτόν τον παράγοντα. Και τον οποίο εγώ, όπως και οι πλείστοι, τον λαμβάνω υπόψη.

Για άλλη μια φορά αντιδρούμε αποφεύγοντας να διαβάσουμε την Τουρκία. Όσο κι αν μας πονάει, αυτή είναι η τραγική όσο και επικίνδυνη πραγματικότητα, ένα δεδομένο το οποίο γίνεται αυτό το διάστημα απείρως πιο προβληματικό εάν αναλογιστεί κανείς ότι, σήμερα, έχουμε να κάνουμε με μια Τουρκία πιο απρόβλεπτη από ποτέ.

Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, όταν αυτή η ανάγνωσή μας ξεκινά αλλά και κινείται εξολοκλήρου σε μερικά απλοϊκά, όσο και τραγικά (για εμάς), στερεότυπα και φαντασιώσεις, όπως: οι Τούρκοι είναι απολίτιστοι, δεν έχουν θέση εδώ, τα εδάφη τους είναι «δικά μας» -όπως και εάν τεκμαίρεται αυτό- και είτε θα διαλυθεί η Τουρκία στα εξ ων συνετέθη (βλέπε Κούρδοι κ.λπ.) είτε, εάν μιλάμε για κλινικές περιπτώσεις και δυστυχώς (για εμάς πάλι) είναι αμέτρητες, θα καταστραφεί ως ζήτημα χρόνου, λόγω «προφητειών» διαφόρων «αγίων» και άλλα πολλά.

Κοντολογίς; Η Τουρκία είναι ένα κράτος που δεν έπρεπε να υπάρχει και εμείς απλώς περιμένουμε την ώρα που οι συνθήκες -ή ο φαντασιακός φίλος πολλών στον ουρανό- θα φροντίσουν να μας απαλλάξουν από την παρουσία του.

Η πραγματικότητα; Η Τουρκία είναι ένα πολύ ισχυρό κράτος που υπάρχει.

Αν δεν μας αρέσει αυτό, είναι πρόβλημά μας. Και είναι ένα ιδιαζόντως προβληματικό στη συμπεριφορά του κράτος, όχι λόγω βαρβαρότητας και δικού μας… πολιτισμού, αλλά λόγω του τρόπου με τον οποίο δημιουργήθηκε και των πολιτικών αδιεξόδων του, σε συνδυασμό με το κοινωνικό χάσμα που υπάρχει και το οποίο δεν εκτείνεται μόνο σε επίπεδα οικονομικά, αλλά έχει ακόμα και φυλετικά ταξικές συνιστώσες οι οποίες εξηγούνται.

[rml_read_more]

Παρενθετικά: Ένα συναρπαστικό θα έλεγα βιβλίο για να κατανοήσει κανείς καλύτερα τις πολιτικές παθογένειες του τουρκικού κράτους είναι και το «Ατατούρκ και Ναζί. Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού», του Stefan Ihrig. Υπάρχει και στα ελληνικά.

Συν τοις άλλοις είναι μια κοινωνία επιλεκτικά ιστορημένη -όπως και εμείς-, χαμένη σε αλυτρωτισμούς και αυτοκρατορικά συμπλέγματα -όσο και εμείς-, με τη διαφορά ότι εκείνοι έχουν τη δύναμη αλλά και το γεωγραφικό πλεονέκτημα να τα διεκδικούν. Εμείς όχι.

Πραγματικότητα ακόμη είναι πως αυτές οι εμμονές της Τουρκίας, αν και όχι τόσο γελοίες όσο οι δικές μας, είναι επίσης καταγέλαστες. Ποτέ δεν θα μπορέσουν οι Τούρκοι να ξαναγίνουν Οθωμανοί, όσο κι αν το προσπαθούν.

Οι δε χώρες στις οποίες εκτεινόταν η πάλαι ποτέ αυτοκρατορία τους δεν θέλουν καν να ακούσουν για την ανάμειξη της Τουρκίας σε οτιδήποτε μεγαλύτερο των διμερών συμφερόντων – τα οποία είναι όμως μεγάλα. Οι μόνοι που τσιμπούν διαβάζοντας τις φαντασιώσεις του κάθε Νταβούτογλου κ.λπ. είμαστε εμείς. Κακό και αυτό.

Τις διαβάζουμε και μετά αρχίζουμε να φτιάχνουμε σενάρια πολέμου στα οποία η «ελληνική ψυχή» κατατροπώνει «τους Μογγόλους», ξεχνώντας πως εκεί που αναμετρηθήκαμε μαζί τους δεν κερδίσαμε. Δεν μας αρέσει να το ακούμε; Δεν πειράζει. Θα μας περάσει.

Ξεχνάμε επίσης πως η μοναδική φορά που κερδίσαμε, στο τέλος, ήταν όταν ένας νουνεχής άνθρωπος, ο οποίος τότε παρουσιαζόταν ως προδότης από τους θερμοκέφαλους ελληνόφωνους με τις διαχρονικές φαντασιώσεις, πέτυχε τη Συνθήκη της Λωζάννης διασφαλίζοντας όχι μόνο τα σύνορα του ελληνικού κράτους αλλά και την προσάρτηση της Κύπρου στη Μεγάλη Βρετανία ή καλύτερα την αποκοπή της από τις τουρκικές διεκδικήσεις. Ο Βενιζέλος.

Στα χρόνια που ακολούθησαν και καθώς η διασφάλιση αντίστοιχα των τουρκικών συνόρων δεν ήταν πρωταρχικό μέλημα όπως ήταν για τον Κεμάλ Ατατούρκ και σταδιακά ούτε καν ζήτημα πια, η Τουρκία αντιλήφθηκε ότι η Συνθήκη της Λωζάννης την περιόριζε σημαντικά πια.

Και έτσι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στο μεν έδαφός της τη διέλυε σταδιακά, στο δε Αιγαίο επιχειρούσε και επιχειρεί να εγείρει ζητήματα διεκδικήσεων. Πλέον, απροκάλυπτα επί των ημερών Ερντογάν και αμφισβήτησης της ίδιας της Συνθήκης.

Η λανθασμένη ανάγνωση από δικής μας πλευράς έχει να κάνει με το απλό γεγονός ότι παραγνωρίζουμε ή απορρίπτουμε απλά ως προερχόμενο από βαρβάρους, που δεν ανήκουν τάχα εδώ, το γεγονός ότι ο φυσικός χώρος της Τουρκίας περιορίζεται εκ των πραγμάτων σε βαθμό που κανείς δεν περιμένει ότι η Τουρκία θα αποδεχθεί.

Κανείς εκτός από εμάς. Μακάρι να ήταν αλλιώς τα πράγματα, αλλά έτσι είναι δυστυχώς. Το παράδειγμα της Κύπρου, η οποία παρά τις προειδοποιήσεις καθόρισε την ΑΟΖ της και επεχείρησε να φτιάξει «συμμαχίες» με άλλα κράτη αγνοώντας την τουρκική αντίδραση αλλά και τη φύση του κράτους με το οποίο είχε να κάνει, υπολογίζοντας πως οι «σύμμαχοι» θα έρχονταν να πολεμήσουν για πάρτη της, είναι ενδεικτικό στοιχείων διαχρονικά φαιδρών στην αντίληψή μας.

Το θέμα δεν είναι εάν έχουμε δίκιο και πόσο, που εάν ήταν και απολύτως σίγουρο το δεύτερο ειδικά θα είχαμε πάει στη Χάγη προ πολλού. Το θέμα είναι ποιες είναι οι πραγματικές μας δυνάμεις, εδώ και στην Ελλάδα, για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση και πού μας οδηγεί η παγίως υπεροπτική μας στάση έναντι του αντιπάλου μας και η ακατανόητη πεποίθησή μας ότι όσο κι αν τραβήξουμε το σχοινί στη λογική -αυτά είναι δικά μας και να πάνε να πνιγούν- η Τουρκία δεν θα εμπλακεί σε κάτι μεγαλύτερο. Και πως σταδιακά θα… χωνέψει ότι θα πάρουμε εμείς τον φυσικό πλούτο.

Πώς; Τι να σας πω; Κι όλα αυτά όταν, μάλιστα, ο ρόλος της έχει αναβαθμιστεί και πάλι σε ένα παιγνίδι το οποίο παίζει καλά για έναν αιώνα τώρα. Και με την οργή και την προκλητικότητά της να αυξάνονται συνεχώς, ούτως ή άλλως.

Εμείς κωφεύουμε στις προειδοποιήσεις του διεθνούς παράγοντα, ζούμε με τις φαντασιώσεις και εκτονωνόμαστε εσχάτως επισήμως σε τριμερείς και ιδιωτικώς (και με τις δύο έννοιες της λέξης) σε ιαχές σε πληκτρολόγια και smartphones.

Έχουμε δίκιο, έχουν άδικο, θα νικήσουμε! Τόσο απλά, τόσο τραγικά.