Επιστροφή στη… ζωή

Της Κατερίνας Ηλιάδη

Όπως σ’ όλο τον κόσμο, έτσι και στην Κύπρο, υπάρχει τεράστια ανησυχία για την οικονομική κρίση που εξελίσσεται παράλληλα με την υγειονομική λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού SARS-CoV-2 που προκαλεί τη νόσο COVID-19, για την οποία μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ούτε φάρμακο ούτε εμβόλιο. Το τελευταίο διάστημα η μία χώρα μετά την άλλη προχωρούν σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων -επαναλειτουργία επιχειρήσεων, σχολείων κ.λπ.- ώστε να επανεκκινήσει η οικονομία και να περιοριστούν οι οικονομικές επιπτώσεις όσον το δυνατόν περισσότερο. Σειρά έχει πάρει και η Κύπρος, και εάν συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες τα καλά αποτελέσματα των τεστ κορωνοϊού, δηλαδή το πολύ πέντε (5) νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα ανά 1.000 τεστ την ημέρα, τότε τη Δευτέρα 4 Μαΐου αρχίζει η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων (α’ φάση).

Οδικός χάρτης

Ο σχεδιασμός για τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων έχει προγραμματιστεί να γίνει σε τέσσερις φάσεις σε περίοδο 2-3 μηνών.

[rml_read_more]

Όλα όμως θα αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τα αποτελέσματα των τεστ, τα οποία θα συνεχίσουν να γίνονται καθημερινά σε μεγάλους αριθμούς (και ανάμεσα στους εργαζομένους που θα έρχονται σε απευθείας επαφή με πολύ κόσμο), αλλά και από την πειθαρχία στους κανόνες/οδηγίες που θα επιδεικνύουν οι πολίτες. Η μία φάση από την άλλη θα έχει απόσταση δύο εβδομάδων, όση είναι η περίοδος επώασης του ιού, δηλαδή ο χρόνος από τη στιγμή που μολύνεται κάποιος από τον ιό μέχρι την έναρξη των συμπτωμάτων της νόσου (1-14 ημέρες).

 

Τετάρτη η απόφαση

Η ολοκληρωμένη πρόταση για την πρώτη φάση επανεκκίνησης της οικονομίας και τη χαλάρωση των μέτρων διακίνησης των πολιτών θα δοθεί από την Επιστημονική Συμβουλευτική Ομάδα στην Καθοδηγητική Επιτροπή (Διυπουργική Επιτροπή και δύο επιστήμονες που εκπροσωπούν τη Συμβουλευτική Ομάδα) και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερωθεί σχετικά μεθαύριο Τρίτη 28 Απριλίου, ενώ τελική απόφαση θα λάβει το Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Τετάρτη 29 Απριλίου. Στη Διυπουργική Επιτροπή, υπό την προεδρία του υπουργού Οικονομικών, συμμετέχουν ο υπουργός Υγείας, ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου & Βιομηχανίας, ο υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών & Έργων, η υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας & Ψηφιακής Πολιτικής και ο υφυπουργός Τουρισμού.

 

Α' φάση

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή που μίλησε στον «Π», εκτός απροόπτου την 4η Μαΐου επαναλειτουργεί ο κατασκευαστικός τομέας και τα συναφή επαγγέλματα, χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς αναφορικά με τον αριθμό των εργαζομένων ή τους χώρους εργασίας (εξωτερικοί/εσωτερικοί), οι λαϊκές αγορές και τα καταστήματα λιανικού εμπορίου (ένδυσης, υπόδησης, σουβενίρ, ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών κ.λπ.), χωρίς περιορισμούς σε τετραγωνικά ή/και αριθμό εργαζομένων, πλην των εμπορικών κέντρων (malls). Στα θέματα προστασία και προφύλαξης από τον κορωνοϊό -δηλαδή υγιεινή των χεριών, χρήση μάσκας, κοινωνική αποστασιοποίηση- θα ισχύουν ότι και στις υπεραγορές, τα φαρμακεία και τα περίπτερα. Επανέρχεται η εργάσιμη Κυριακή για υπεραγορές και φούρνους και καθίσταται υποχρεωτική η χρήση μάσκας για εργαζομένους που έρχονται σε απευθείας επαφή με πολύ κόσμο, όπως και για τους πολίτες που θα εισέρχονται σε χώρους όπου συναθροίζονται πολλά άτομα (υπεραγορές, τράπεζες, λεωφορεία, αίθουσες αναμονής κ.λπ.). Παραμένει η ζώνη αποκλειστικής εξυπηρέτησης των ευπαθών ομάδων / ΑΜΕΑ και των ατόμων άνω των 60 ετών μέχρι τις 10:00 το πρωί. Επιπλέον, θα ανοίξουν για τον κόσμο πεζόδρομοι πάρκων, εξωτερικοί χώροι άθλησης αλλά μόνο για ατομική άθληση (το πολύ δύο άτομα) και όχι για μαζικά αθλήματα (θα παραμείνουν κλειστά τα γυμναστήρια). Επιπρόσθετα, η μία την ημέρα κατ’ εξαίρεση μετακίνηση των πολιτών με sms στο 8998 ή/και με ειδική φόρμα, θα αυξηθεί είτε σε δύο φορές την ημέρα είτε σε τρεις, ενώ θα συνεχιστεί η καθολική απαγόρευση από τις 9:00 το βράδυ μέχρι τις 6:00 το πρωί (εξαιρούνται όλοι όσοι κατέχουν το έντυπο Βεβαίωσης Κυκλοφορίας Εργαζομένου).

 

Β' φάση

Μετά την αξιολόγηση της α’ φάσης -και εφόσον τα αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τα νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα και τον δείκτη που μετρά τον ρυθμό μετάδοσης του ιού στην κοινότητα (R0) κρατηθούν στα ποσοστά και τα νούμερα που επιθυμεί η Επιστημονική Ομάδα- θα τεθεί σε εφαρμογή η β’ φάση αποπεριορισμού, στα μέσα του Μάη. Κατά τη β’ φάση αναμένονται να ανοίξουν κομμωτήρια, κουρεία και ινστιτούτα αισθητικής. Ακόμη, για τα μέσα του Μάη σχεδιάζεται η επιστροφή των τελειόφοιτων της γ' λυκείου στις τάξεις για κάποιες μέρες, ώστε να προετοιμαστούν για τις εισαγωγικές εξετάσεις τους, οι οποίες θα γίνουν με ειδικές ρυθμίσεις (ενδεχομένως σε μεγάλους χώρους όπως στην Κρατική Έκθεση ή σε κλειστούς αθλητικούς χώρους ή αραιά μέσα στις τάξεις). Επιπλέον, σε αυτήν τη φάση γίνονται σκέψεις για επαναλειτουργία των δικαστηρίων, με ειδικές ρυθμίσεις, διότι η απονομή δικαιοσύνης έχει παραλύσει εντελώς, αφού δεν υπάρχει μηχανογράφηση στο σύστημα, δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί εργασία εξ αποστάσεως. Το θέμα της επαναλειτουργίας των δικαστηρίων είναι ψηλά στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας και του επιχειρηματικού/δικηγορικού κόσμου, διότι επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό και την οικονομική / εμπορική δραστηριότητα (συμβόλαια, επενδύσεις από το εξωτερικό κ.λπ.).

 

Ενδιάμεση φάση

Λίγο μετά τη β’ φάση, γύρω στις 20 με 25 Μαΐου, γίνονται σκέψεις να επαναλειτουργήσουν, με ειδικές ρυθμίσεις / αυστηρές οδηγίες για μέτρα προφύλαξης, τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία (ίσως οι πρώτες τέσσερις τάξεις), ώστε να απελευθερωθούν οι γονείς και να μπορέσουν να επιστρέψουν στις εργασίες τους. Θα είναι ειδικά διαμορφωμένο το ωράριο για τα σχολεία (μάλλον για 3-4 ώρες και κλιμακωτά για κάθε τάξη) και θα είναι ευέλικτο και το ωράριο της δημόσιας υπηρεσίας (μέχρι αργά το απόγευμα), για να βολεύει τους δημόσιους υπαλλήλους, ώστε να επαναλειτουργήσει κανονικά ο δημόσιος τομέας, ο οποίος σήμερα έχει σχεδόν παγώσει (το κουπί το τραβάνε ελάχιστοι υπάλληλοι που δεν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες ή δεν είναι γονείς παιδιών που χρειάζονται φύλαξη στο σπίτι).

 

Γ' και Δ' φάση

Για την γ’ και δ’ φάση τα πράγματα είναι κάπως ασαφή σήμερα, γιατί πολλά θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα των πρώτων δύο φάσεων, από το ποια εξέλιξη θα έχει η πορεία της πανδημίας στον υπόλοιπο κόσμο και ειδικά σε χώρες με τις οποίες συνδεόμαστε τουριστικά, αλλά και από το ποια τεστ θα είναι έτοιμα για χρήση από μεγάλες ομάδες πληθυσμού (αξιοπιστία, χρόνος αποτελεσμάτων, οικονομικό κόστος). Οι παραλίες θα ανοίξουν με ειδικές ρυθμίσεις τέλη Μαΐου-αρχές Ιουνίου. Ενδεχομένως στην γ’ φάση να διπλασιαστεί το όριο των συναθροίσεων σε ειδικές περιπτώσεις όπως είναι οι γάμοι, οι βαπτίσεις, οι κηδείες (από 10 άτομα να γίνει 20) - το όριο των ατόμων σε συναθροίσεις θα αυξάνεται σταδιακά και αργά και πάντοτε αναλόγως των αποτελεσμάτων των τεστ. Για το θέμα των εκκλησιών ακόμα δεν έχει γίνει συζήτηση - οι επιστήμονες είναι πολύ επιφυλακτικοί. Υπάρχει μεγάλη πίεση από τις ποδοσφαιρικές ομάδες να επιτραπούν οι προπονήσεις στα μέσα Μαΐου, ώστε να επαναρχίσει το πρωτάθλημα το συντομότερο δυνατόν, αλλά η απόφαση μάλλον μετατίθεται για την γ’ φάση, όπως και το άνοιγμα των γυμναστηρίων. Οι προπονήσεις των ποδοσφαιρικών ομάδων περιλαμβάνουν όργανα γυμναστικής και σάουνα, που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για τη μετάδοση του ιού. Επίσης, για την γ΄ φάση σχεδιάζεται το άνοιγμα των εμπορικών κέντρων, καθώς και των εστιατορίων, καφέ και pubs. Αρχές Ιουνίου ίσως ανοίξουν και τα πρώτα ξενοδοχεία για εσωτερικό τουρισμό, αλλά και για τουρίστες από το εξωτερικό - υπάρχει ενδιαφέρον από Σκανδιναβικές Χώρες να έρθουν για τουρισμό ακόμα και μέσα στον Ιούνιο. Γι' αυτόν τον λόγο γίνονται σκέψεις, σε συντονισμό και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να επιτραπούν ειδικές πτήσεις προς κάποιους προορισμούς, με μη υπηκόους αυτών των χωρών / προορισμών από τις αρχές Ιουνίου (ίσως με πιστοποιητικό ανοσίας ή αρνητικό τεστ στον κορωνοϊό). Συναυλίες, θέατρα, σινεμά, οδοφράγματα κ.λπ. θα μείνουν τελευταία, αναμένεται να επιτραπεί η επαναλειτουργία τους μέσα στον Ιούλιο, ίσως και Αύγουστο.

 

Νέα αρχή για νοσοκομεία

Στο μεταξύ, αυτήν την εβδομάδα επαναλειτουργούν τα εξωτερικά ιατρεία του ΟΚΥπΥ, τα οποία θα δέχονται δικαιούχους με ραντεβού, και αρχές Μαΐου επαναρχίζουν τα προγραμματισμένα χειρουργεία στα δημόσια νοσηλευτήρια. Δύο δημόσια νοσηλευτήρια, της Λευκωσίας και της Λεμεσού, θα λειτουργούν ως μεικτά νοσοκομεία (θα φιλοξενούν και ασθενείς με COVID-19), ενώ τα υπόλοιπα δεν θα δέχονται ασθενείς του SARS-CoV-2. Σημειώνεται ότι θα συνεχιστεί η απαγόρευση των επισκέψεων σε νοσοκομεία, γηροκομεία και σπίτια. Αυτήν τη στιγμή, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει 1,5 εκατ. μάσκες και αρχές Μαΐου, 2-4, αναμένεται ακόμα μία παρτίδα (έχουν αγοραστεί σύνολο 9 εκατομμύρια).

Επαναπατρισμός

Στην ειδική πλατφόρμα του Υπουργείου Εξωτερικών για επαναπατρισμό έχουν εγγραφεί περίπου 19.000 Κύπριοι, εκ των οποίων ζήτησαν να επιστρέψουν στο νησί 9.199. Από αυτούς, οι 3.058 βρίσκονται ήδη στη λίστα της αεροπορικής εταιρείας που ανέλαβε το ταξίδι της επιστροφής (έχουν αρχίσει να γίνονται τα τηλεφωνήματα προς τους ενδιαφερομένους). Οι υπόλοιποι είναι προγραμματισμένο να επιστρέφουν ανά 3.000 το δεκαπενθήμερο (για να υπάρχει διαθεσιμότητα δωματίων για τη 14ήμερη καραντίνα). Όμως, εάν ο αποπεριορισμός εξελίσσεται ικανοποιητικά, και μπορούν να μειωθούν οι μέρες της καραντίνας σε ξενοδοχεία ή ακόμα και να εφαρμοστεί ο αυτοπεριορισμός στο σπίτι για τους ταξιδιώτες (σε συνδυασμό με τεστ), τότε είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να προγραμματιστούν πιο πυκνές πτήσεις επαναπατρισμού, ίσως και από τα μέσα Μαΐου, για Κύπριους πολίτες και μόνιμα διαμένοντες στην Κυπριακή Δημοκρατία.

 

Αποκοπές μισθών

Αξίζει να ειπωθεί ότι πάρα πολύ δύσκολα θα αποφευχθούν οι αποκοπές από τις απολαβές των δημόσιων υπαλλήλων λόγω της πολύ δύσκολης οικονομικής κατάστασης που περνά ο τόπος μας, αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης. Οι περικοπές των μισθών θα έχουν ημερομηνία λήξης, πολύ πιθανόν την 31η Δεκεμβρίου 2020.

featurfeaturΚατεχόμενα

Την 4η Μαΐου επαναλειτουργούν κάποιες δουλειές και στα κατεχόμενα, σύμφωνα με ανακοίνωση του λεγόμενου υπουργείου υγείας. Γίνεται λόγος για χώρους εργασίας με λίγα τετραγωνικά μέτρα. Από την περασμένη Παρασκευή, η μη χρήση μάσκας στα κατεχόμενα είναι ποινικό αδίκημα, για το οποίο προβλέπεται ποινή φυλάκισης ενός έτους και χρηματικό πρόστιμο.

kateliadi@politis-news.com