Γιώργος Πέτρου, πρόεδρος ΟΕΒ: Πολλαπλές προκλήσεις στην οικονομία

Την ανάγκη να κλείσουν οι εκκρεμότητες του παρελθόντος των βασικών μεταρρυθμίσεων που έμειναν ημιτελείς υπογραμμίζει στον «Π» ο απερχόμενος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων κ. Γιώργος Πέτρου. Σε μια εφ΄ όλης της ύλης συνέντευξη λίγα 24ωρα πριν την εκλογική διαδικασία της 9η Δεκεμβρίου για την εκλογή του νέου προέδρου της οργάνωσης, ο κ. Πέτρου σημειώνει ότι τα προβλήματα της πανδημίας είναι μία μόνο από τις πολλαπλές προκλήσεις που πρέπει η πραγματική οικονομία να διαχειριστεί.

[rml_read_more]

Βρεθήκατε στο τιμόνι της ΟΕΒ σε μία δύσκολη περίοδο. Η οικονομία ήταν σε τροχιά ανάκαμψης από την κρίση του 2013, με την πανδημία να φέρνει τελικά τα πάνω – κάτω. Κατ' αρχάς, ποιο είναι το αποτύπωμα τη κρίσης στο κυπριακό επιχειρείν. Θα δούμε αλλαγές;

Είναι αλήθεια ότι όταν την 1/1/2019 αναλάμβανα την προεδρία της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) με ομόφωνη απόφαση του διοικητικού μας συμβουλίου, τα οικονομικά δεδομένα ήταν πολύ θετικά και το μέλλον προδιαγραφόταν ευοίωνο. Είχαμε κλείσει όλες σχεδόν τις εκκρεμότητες της κρίσης του 2013, εκτός από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων. Είχαμε όμως πετύχει για διαδοχικές χρονιές υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με παραγωγή αξιόλογων πρωτογενών πλεονασμάτων, με κατακόρυφη μείωση της ανεργίας και με επιστροφή όλων σχεδόν των αποκοπών σε μισθούς και ωφελήματα που είχαν συμφωνηθεί στα πλαίσια αντιμετώπισης της κρίσης.

Η κρίση της πανδημίας ανέτρεψε βίαια την πορεία προόδου και επέφερε βαρύ κτύπημα σε όλους τους τομείς και υποτομείς οικονομικής δραστηριότητας. Η συρρίκνωση του ΑΕΠ περιορίστηκε σε πολύ καλύτερα επίπεδα από αυτό που οι περισσότεροι αναλυτές προέβλεπαν όταν ξέσπασε η πανδημία. Οι δικές μας αναλύσεις έδιναν σταθερά μείωση του ΑΕΠ χαμηλότερα από το 6%, όταν το IMF, οι S&Ps, η ΕΕ και άλλοι ανέμεναν πέραν του 7,2%. Ωστόσο, χωρίς την ευρεία χρήση ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου, η επιστροφή στην κανονικότητα είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη.

Το κυπριακό επιχειρείν έδειξε για ακόμα μία φορά την εντυπωσιακή του ικανότητα να ανταποκρίνεται με ταχύτητα και ευελιξία σε συνθήκες οξείας και απρόβλεπτης κρίσης. Καταφέραμε, όχι μόνο να περιορίσουμε τις απώλειες, αλλά και να αξιοποιήσουμε επενδυτικές ευκαιρίες που κάθε κρίση φέρνει μαζί της.

Ωστόσο, τα προβλήματα της πανδημίας είναι μία μόνο από τις πολλαπλές προκλήσεις που πρέπει η πραγματική οικονομία να διαχειριστεί. Αριθμός άλλων παραμέτρων επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούμαστε. Αναφέρομαι κυρίως στη διακοπή του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος μετά από τα γνωστά με τον Al Jazeera και τον διεθνή διασυρμό της χώρας, στις διαφοροποιήσεις στη συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας με τη Ρωσία και στο επικείμενο άτακτο Brexit.

Όλα αυτά μαζί, αλλά κυρίως η πανδημία, έφεραν αλλαγές, οι οποίες σε κάποιο βαθμό θα μείνουν μαζί μας. Κυριότερο αποτύπωμα είναι η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στη διεξαγωγή των συνεδριάσεων, συναντήσεων και άλλων επαφών και η εφαρμογή της τηλεαπασχόλησης, με όσα αυτά συμπαρασύρουν σε σωρεία αλλαγών.

Το μέλλον είναι αβέβαιο. Τι πρέπει να γίνει ώστε η χώρα να ξαναβρεί τον δρόμο της ανάπτυξης;

Κατ’ αρχάς πρέπει να ξεμπερδεύουμε με την πανδημία. Όσο διατηρούνται περιορισμοί και απαγορεύσεις στη διεξαγωγή της επιχειρηματικής δραστηριότητας, και κυρίως στην αεροπορική διακίνηση, πραγματική ανάπτυξη δεν μπορεί να προκύψει.

Ταυτόχρονα, όμως, η χώρα μας πρέπει να τελειώνει με τις εκκρεμότητες των βασικών μεταρρυθμίσεων που έμειναν ημιτελείς, με βασικότερες αυτές που αφορούν τη δημόσια διοίκηση, την τοπική αυτοδιοίκηση, την παιδεία και κυρίως τη δικαιοσύνη. Επείγει, επίσης, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και η αξιοποίηση των ευκαιριών μετάβασης στην πράσινη και κυκλική οικονομία μέσα από τους κοινοτικούς πόρους του Next Generation EU. Όπως γνωρίζετε, η ΟΕΒ έχει λάβει τα εύσημα από τον υπουργό Οικονομικών για τις αναλυτικές προτάσεις που υπέβαλε και συζήτησε με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να διαμορφωθεί το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα υποβληθεί για έγκριση και χρηματοδότηση από την ΕΕ. Οι προτάσεις της ΟΕΒ υπερβαίνουν τα 600 εκατομμύρια ευρώ.

Η εργασιακή ειρήνη

Η εργασιακή ειρήνη φαίνεται να διατηρείται. Είναι έτσι; Κατώτατος μισθός και συλλογικές συμβάσεις είναι σε εκκρεμότητα.

Η διατήρηση της εργατικής και κοινωνικής ειρήνης σε περιόδους μεγάλων κρίσεων είναι ένα από τα ισχυρότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της κυπριακής οικονομίας. Αυτό κυρίως οφείλεται στο ισχυρό σύστημα τριμερούς συνεργασίας και στη βαθιά ριζωμένη παράδοση υγιούς και παραγωγικού κοινωνικού διαλόγου ανάμεσα στην ΟΕΒ, τις συντεχνίες και το Υπουργείο Εργασίας. Όπως γνωρίζετε, ο διάλογος αυτός λειτουργεί αποτελεσματικά και σε συνθήκες πανδημίας.

Οι τρέχουσες συνθήκες, ωστόσο, δεν είναι και οι πιο πρόσφορες για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Οι επιχειρήσεις βρίσκονται προ του φάσματος σκληρών αποφάσεων προκειμένου να διαφυλάξουν τη βιωσιμότητά τους. Οι υποχρεώσεις για αποφυγή απολύσεων σε επιχειρήσεις που εντάχθηκαν στα σχέδια στήριξης της απασχόλησης κάποια στιγμή θα εκπνεύσουν και ουδείς επιθυμεί να ξαναζήσει ο τόπος υψηλά ποσοστά ανεργίας. Η συγκράτηση  των λειτουργικών δαπανών, περιλαμβανομένου του μισθολογικού κόστους, θα αποτελέσει κρίσιμη παράμετρο στις επιχειρηματικές αποφάσεις.

Το ίδιο ισχύει και σε όσα αφορούν τον κατώτατο μισθό. Η ΟΕΒ διαφωνεί με τη διά νόμου επιβολή ενός εθνικού κατώτατου μισθού, κάτι που θα σπρώξει κατά τρόπο τεχνητό όλες τις απολαβές προς τα πάνω, διαβρώνοντας την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας. Κατώτατοι μισθοί προβλέπονται σε όλες τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τυγχάνουν διαπραγμάτευσης και αναπροσαρμογής σε τακτά διαστήματα. Χάρις σε αυτή τη δυνατότητα προσαρμογής έτυχαν αποτελεσματικής διαχείρισης οι μεγάλες κρίσεις που έπληξαν την οικονομία. Αντίθετα, η νομοθετική ρύθμιση είναι απολύτως ανελαστική και σε συνθήκες κρίσης θα οδηγήσει σε απώλειες θέσεων εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, δεν αναμένω εργατική αναταραχή, είτε σε σχέση με την ανανέωση συλλογικών συμβάσεων, είτε με αφορμή τον κατώτατο μισθό.

Επενδύσεις

Η ΟΕΒ υπερασπίστηκε το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα. Δεν φέρουν ευθύνη και οι επιχειρηματίες που ενεπλάκησαν με το πρόγραμμα με την κατάληξη που αυτό είχε;

Το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), που καταργήθηκε μετά τα ντροπιαστικά πλάνα του Al Jazeera που είδε άναυδος όλος ο κόσμος, ξεκίνησε πριν χρόνια με πολλά προβληματικά πεδία, αλλά σταδιακά εκσυγχρονίστηκε με την εισαγωγή δικλίδων ασφαλείας που μείωναν δραστικά τη δυνατότητα για καταχρήσεις. Όλοι όσοι παραβίασαν τους νόμους του κράτους, πολιτικά πρόσωπα, δημόσιοι λειτουργοί, επιχειρηματίες και οποιοσδήποτε άλλος ενέχεται σε παρανομίες, ευθύνονται προφανώς για την κατάληξη του προγράμματος και τον ανείπωτο πόνο που έφερε σε όλους τους Κύπριους ο διεθνής διασυρμός του κράτους.

Όμως, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι επείγει η επανεισαγωγή ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού επενδυτικού προγράμματος. Η ανάγκη για εφαρμογή ενός βιώσιμου ΚΕΠ είναι τεράστια και η διαμόρφωσή του είναι εφικτή με τη συμβολή και της ΟΕΒ. Μπορούμε να προσφέρουμε στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ένα φάσμα από εξαιρετικής ποιότητας και ποικιλίας επενδυτικά προϊόντα. Ένα ΚΕΠ που θα περιλαμβάνει βεβαίως και τον τομέα των κατασκευών, αλλά θα εκτείνεται από τη μεταποιητική βιομηχανία μέχρι τη ναυτιλία, την παιδεία, την υγεία, την έρευνα, την καινοτομία, αλλά και τον πρωτογενή τομέα.

Ένα ΚΕΠ απαλλαγμένο από τις αδυναμίες και τα κενά του προηγούμενου θα συμβάλει στην αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας και θα προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις, χωρίς τις οποίες ο δρόμος της ανάπτυξης είναι δύσβατος.