Επιβιβαστήκαμε στο τρένο της ζωής του, ταξιδιώτες στις ράγες της μνήμης και της εμπειρίας, σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο, που αρχίζει λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το μακρινό 1934, και ανταμώνει τις μέρες μας, την εποχή της έκρηξης της τεχνολογίας. Με καταγωγή από τη Μόρφου, ο Τάκης Χατζηδημητρίου υπήρξε υπέρμαχος της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα κατά τα πρώτα του χρόνια, ένθερμος υπέρμαχος και υπερασπιστής της κυπριακής ανεξαρτησίας από το 1960 μέχρι σήμερα και ένα από τα ιδρυτικά μέλη και βουλευτής της ΕΔΕΚ τις περιόδους 1976-1981 και 1985-2001, με την οποία διατηρεί πλέον εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις στο Κυπριακό αφού το κόμμα έχει αποκηρύξει το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης.
Οι στάσεις της ζωής του
Κατεβήκαμε για λίγο σε κάθε στάση της σιδηροδρομικής γραμμής της ζωής του ανακαλύπτοντας στιγμές ενθουσιασμού και υπερηφάνειας, αλλά και άλλες στιγμές βίας, ωμότητας και φρικαλεότητας. Σε αυτό το ταξίδι των 91 ετών, αναδεικνύεται παράλληλα η ιστορική και ιδεολογική διαδρομή του Τάκη Χατζηδημητρίου, από την πρώτη στιγμή της εμπλοκής του στην πολιτική μέχρι και σήμερα.
«Λόγω οικογενειακών καταβολών, η ζωή μου ήταν μπλεγμένη και συνυφασμένη με την ιστορία και της Κύπρου και της Ελλάδας», λέει στον «Π» ο Τάκης Χατζηδημητρίου. Ο πατέρας του ήταν πολεμιστής στους πολέμους της Ελλάδας μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 ενώ ο θείος του, αδελφός της μητέρας του, ήταν ο σπουδαίος Κύπριος ποιητής και πολιτικός Λουκής Ακρίτας, του οποίου το άγαλμα κοσμούσε τη Μόρφου μέχρι την αντικατάστασή του από το κατοχικό καθεστώς με το άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ, μετά το 1974. Ενδιαφέρουσα πληροφορία ότι η τύχη του ανδριάντα του Λουκή Ακρίτα παραμένει άγνωστη, παρ' όλο που ο Τάκης Χατζηδημητρίου προσπάθησε σε διάφορες περιπτώσεις να τον εντοπίσει.
Αφηγείται ο ίδιος
Στάση πρώτη: 1940-45, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Είναι πολύ έντονες οι παραστάσεις. Μια από τις πρώτες μου αναμνήσεις ήταν η 28η Οκτωβρίου. Τη θυμάμαι πάρα πολύ καλά εκείνη την ημέρα. Ήταν η πρώτη ημέρα που έβγαιναν ξανά ελληνικές σημαίες στους δρόμους, ύστερα από τη δικτατορία του Πάλμερ. Η Κύπρος έζησε κάτω από μια φοβερή καταπίεση μετά το 1931, κατά τη λεγόμενη περίοδο της παλμεροκρατίας επί βρετανικής αποικιοκρατίας. Μέχρι τότε απαγορεύονταν τα πάντα, οι ελληνικές σημαίες, οι ήρωες κ.λπ.
Αυθόρμητα, οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους και ο πατέρας μου ήταν ο σημαιοφόρος. Εγώ, παιδί τότε, πορευόμουν δίπλα του. Θυμάμαι πως φτάσαμε μέχρι την Αρχιεπισκοπή και εκεί ανέβηκαν πάνω και είδαν τον τοποτηρητή του Θρόνου Λεόντιο Λεόντιο. Όπως επίσης θυμάμαι και την ημέρα που ανακοινώθηκε πως οι Γερμανοί πλέον έμπαιναν στην Ελλάδα. Ήταν η στιγμή που όλοι ήξεραν πως η χώρα θα καταλαμβανόταν.
Αλλά είχα εμπειρία από το 1940 και από μια άλλη σκοπιά. Ήταν τα «Γράμματα από το Μέτωπο», του Λουκή Ακρίτα, του αδερφού της μητέρας μου, του Μορφίτη, που τιμήθηκε από τη Μόρφου με ανδριάντα.
Στάση δεύτερη: 1950, Ενωτικό Δημοψήφισμα
Στο Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950 ήμουν σχεδόν 16 χρονών. Το δικαίωμα υπογραφής δινόταν από τα 16, αλλά μου έλειπαν μερικοί μήνες για να τα κλείσω. Παρ' όλα αυτά, το θεώρησα λεπτομέρεια και υπέγραψα στην εκκλησία της Φανερωμένης. Θυμάμαι την υπερηφάνεια και τον ενθουσιασμό που νιώθαμε εκείνη την ημέρα. Η Λευκωσία ήταν διαφορετική. Υπήρχε η αίσθηση πως γινόταν ένα σπουδαίο γεγονός, που άνοιγε τον δρόμο προς την ελευθερία. Ήταν μια εποχή που η Αγγλική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρακμή. Οι αποικίες κέρδιζαν την ανεξαρτησία τους, οι Ινδίες είχαν ήδη γίνει ανεξάρτητες, είχε δημιουργηθεί το Πακιστάν. Όλα έδειχναν πως η αποικιοκρατία δεν θα κρατούσε για πολύ ακόμα. Οι προσδοκίες μας ήταν τεράστιες, όχι μόνο των νεαρών σε ηλικία, αλλά και των μεγαλύτερων.
Βέβαια, 16 χρονών τότε σήμαινε κάτι διαφορετικό από σήμερα. Οι περισσότεροι ξεκινούσαμε τη βιοπάλη από τα 14-15, τελειώνοντας το Παγκύπριο Γυμνάσιο, που ήταν το μοναδικό στην επαρχία Λευκωσίας. Ήμασταν πιο ώριμοι, πιο συνειδητοποιημένοι. Θυμάμαι μάλιστα έναν καθηγητή μας που πίστευε πως μετά το δημοψήφισμα η Ένωση θα ήταν εύκολη και θα γινόταν πολύ σύντομα.
Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε μέσα στις εκκλησίες, στις αυλές τους, μετά τη λειτουργία. Οι ιερείς κρατούσαν τις λίστες και ο κόσμος υπέγραφε. Μας οδηγούσε το γενικό αίσθημα του λαού, η επιθυμία για απελευθέρωση και Ένωση, που ήταν ταυτόσημες έννοιες για εμάς τότε. Ήταν μια στιγμή ενότητας, χωρίς ιδεολογικά εμπόδια ή διαχωρισμούς.
Το 1952 ήταν ένας μεγάλος σταθμός στη ζωή μου. Τελείωνα το γυμνάσιο και ταυτόχρονα ξεκινούσε το νεολαιίστικο κίνημα για την Ένωση. Στην Αρχιεπισκοπή γίνονταν συσκέψεις και μαζευόταν πλήθος νέων και μέσα σε αυτό το κλίμα πραγματοποιήθηκαν εκλογές για την Πανκύπρια Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΠΕΟΝ), υπό την προεδρία του Μακαρίου.
Εκλέχθηκα γραμματέας της ΠΕΟΝ Λευκωσίας, μιας οργάνωσης που αργότερα τροφοδότησε και τον αγώνα. Μετά την αποχώρησή μου, τη θέση μου πήρε ο Μάρκος Δράκος. Ένας πραγματικός ήρωας, τον οποίον έζησα από κοντά. Ήταν μια ξεχωριστή μορφή, όπως και όλοι όσοι συμμετείχαν τότε, καθώς το κίνημα ξεπερνούσε τις παραδοσιακές ηγεσίες και δομές. Ήταν ένα γνήσιο νεολαιίστικο κίνημα και είχαμε σχεδόν καθημερινή επαφή με τον Μακάριο εκείνη την περίοδο.
Τότε πραγματοποιήσαμε και τις πρώτες μας εκδηλώσεις ως ΠΕΟΝ. Μάλιστα, κάθισα δύο φορές στο εδώλιο του κατηγορουμένου στα δικαστήρια, αποκτώντας έτσι τις πρώτες μου εμπειρίες. Λίγο αργότερα, όμως, έφυγα για σπουδές στην Αθήνα.
Στάση τρίτη: 1955-59, αγώνας της ΕΟΚΑ
Μετά το 1954, βρισκόμουν στην Ελλάδα και η προϊστορία μου με την ΠΕΟΝ έκανε την επιστροφή μου δύσκολη. Θυμάμαι τη δοξολογία στην Αρχιεπισκοπή μετά τη θέσπιση της αντιστασιακής νομοθεσίας. Επέστρεψα στην Κύπρο το 1959, αλλά στην Αθήνα συμμετείχα ενεργά στο φοιτητικό κίνημα. Ήμουν γενικός γραμματέας της ΔΕΣΠΑ, του ανώτατου οργάνου των φοιτητικών συλλόγων του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο οργάνωνε τα συλλαλητήρια. Κατηγορήθηκα και οδηγήθηκα στο ειδώλιο, ενώ πέρασα χρόνο και σε κρατητήρια και φυλακές.
Εκείνη την εποχή, όποιος συμμετείχε σε τέτοιες εκδηλώσεις θεωρείτο κομμουνιστής. Ήταν αμέσως μετά τον εμφύλιο πόλεμο και η Ελλάδα ήταν απολύτως προσδεδεμένη στους διεθνείς συμμάχους της. Η παραμικρή αμφισβήτηση αυτών των σχέσεων σε καθιστούσε ύποπτο. Θυμάμαι τον τότε διευθυντή της Αστυνομίας Αθηνών, που με ανέκρινε ρωτώντας με αν ήμουν κομμουνιστής. Απάντησα ότι δεν ήμουν. Πράγματι, δεν ήμουν, καθώς βρισκόμουν υπό την πολιτική επιρροή του Λουκή Ακρίτα, βουλευτή της ΕΠΕΚ (Εθνική Προοδευτική Ένωσις Κέντρου).
Η καταστολή ήταν έντονη. Στα συλλαλητήρια δεχόμασταν χτυπήματα με κλομπ, συλλήψεις, φυλακίσεις. Ήταν σύνηθες να μεταφέρονται στο νοσοκομείο 30-40 τραυματίες μετά από κάθε διαδήλωση. Θυμάμαι έντονα την ημέρα του απαγχονισμού των Καραολή και Δημητρίου, όταν οργανώθηκε διαδήλωση στην Πλατεία Ομονοίας και αστυνομικοί έβγαλαν περίστροφα και άρχισαν να πυροβολούν κατά του πλήθους. Εκείνη τη μέρα, στην Κύπρο είχαμε δύο απαγχονισμένους, ενώ στην Αθήνα είχαμε έξι νεκρούς.
Σχετικά με τον αγώνα της ΕΟΚΑ, οι ήρωες του αγώνα είναι αδιαμφισβήτητοι. Ο ήρωας δίνει την ψυχή του για το ιδανικό της ελευθερίας, ενώ ο πολιτικός καλείται να διαχειριστεί τις πραγματικότητες. Οι ήρωες μνημονεύονται στην Ιστορία, οι πολιτικοί κρίνονται. Οφείλουμε την Κυπριακή Δημοκρατία στους ήρωες της ΕΟΚΑ, όμως το κρίσιμο ερώτημα είναι αν και πότε έπρεπε να τερματιστεί ο αγώνας της ΕΟΚΑ.
Υπήρξαν δύο στιγμές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευνοϊκή λύση για τους Ελληνοκύπριους. Η πρώτη ήταν το 1956, όταν η Βρετανία αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να διαπραγματευτεί και έστειλε τον Χάρντινγκ με εντολή να συζητήσει. Ο Μακάριος έθεσε όρους, όπως την αναγνώριση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης και την αυτοκυβέρνηση και οι Βρετανοί φάνηκαν πρόθυμοι να συζητήσουν σε αυτή τη βάση. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Νίκου Κρανιδιώτη, οι Βρετανοί ικανοποίησαν τα περισσότερα αιτήματα, αλλά η μεγάλη διάρκεια των συνομιλιών οδήγησε σε ναυάγιο.
Η δεύτερη ευκαιρία ήταν το 1957, μετά το τέλος της εξορίας του Μακαρίου στις Σεϋχέλλες. Υπήρχε πρόθεση να τελειώσει ο αγώνας με πολιτική διευθέτηση. Όμως, ο Γρίβας αρνήθηκε και ο αγώνας συνεχίστηκε. Στο μεταξύ, οι διεθνείς συνθήκες άλλαξαν: οι Βρετανοί είχαν εκδιωχθεί από την Ιορδανία και την Αίγυπτο και έβλεπαν την Κύπρο ως το τελευταίο τους προπύργιο στη Μέση Ανατολή. Συνεπώς, μετά την κρίση στο Σουέζ, χρειάζονταν την Κύπρο για να διατηρήσουν παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Καθώς ο αγώνας της ΕΟΚΑ βρισκόταν σε εξέλιξη, ο Μακάριος έστειλε επιστολή προτείνοντας να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, ωστόσο οι Βρετανοί είχαν ήδη στραφεί προς την Τουρκία ως συνομιλητή τους στο Κυπριακό, γεγονός που άλλαξε ριζικά το πλαίσιο των εξελίξεων.
Η επιστροφή του Μακαρίου στην Κύπρο επιτεύχθηκε έπειτα από αμερικανοβρετανική παρέμβαση και άσκηση πίεσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες ασκούσαν επιρροή στη βρετανική πολιτική της εποχής. Παρόλο που οι Άγγλοι παρέμεναν ψυχροί απέναντί στον Μακάριο, υπήρχε ακόμη μια πιθανότητα να συνεχιστούν οι συνομιλίες με τους Ελληνοκύπριους.
Η Ιστορία διδάσκει ότι ακόμα και οι δυναμικοί αγώνες έχουν τα όριά τους. Η διαχείριση του χρόνου και των πολιτικών εξελίξεων είναι κρίσιμη για την επιτυχία ενός εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος.
Στάση τέταρτη: 1960 - 1974, Κυπριακή ανεξαρτησία, ίδρυση ΚΔ
Ήμουν από εκείνους που ένιωθαν βαρύ το πλήγμα των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Ταυτόχρονα, όμως, είχαμε τη συνείδηση ότι η Κύπρος έμπαινε σε μια νέα περίοδο της ιστορίας της. Είχαμε τότε και τα «Κυπριακά Χρονικά». Ένα λογοτεχνικό περιοδικό που εκδίδαμε, και, ειλικρινά, ήταν κάτι που μας βοήθησε στην κατανόηση του τι συνέβαινε γύρω μας.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι το 1962 έγραψα ένα κείμενο στο οποίο δήλωνα πως η Ένωση είχε τελειώσει. Τονίζαμε ότι η Κύπρος έπρεπε να στραφεί προς την Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα, μέσω της Ευρώπης, να επανασυνδεθεί με την Ελλάδα και τις άλλες χώρες. Δεν ακολουθήσαμε τον δρόμο της βίας, ούτε συμμετείχαμε σε οργανώσεις όπως η «Ακρίτας» ή σε μυστικές στρατιωτικές ομάδες που κατέφευγαν σε ένοπλες συγκρούσεις.
Για μένα προσωπικά, η νύχτα της 21ης Δεκεμβρίου του 1963 ήταν μια τραυματική στιγμή. Δούλευα για τα «Κυπριακά Χρονικά» εκείνη την εποχή, όταν ξαφνικά άρχισαν οι πυροβολισμοί. Ήταν κάτι που δεν το είχαμε προβλέψει να συμβεί τόσο γρήγορα. Αυτή η εμπειρία με σημάδεψε έντονα. Μάλιστα, είχα γράψει τότε και ένα άλλο κείμενο που αναφερόταν στα 13 σημεία του Μακαρίου και στο μέλλον της Κύπρου. Ήταν φανερό από εκείνη την εποχή ότι, όσο περνούσε ο χρόνος, η κατάσταση θα οδηγείτο σε συγκρούσεις και πιθανόν σε διχοτόμηση του νησιού.
Όταν οι συγκρούσεις άρχισαν να κλιμακώνονται, δεν είχαμε μόνο την αίσθηση αλλά και την πρόβλεψη ότι η Κύπρος θα βίωνε μια αναπόφευκτη διχοτόμηση. Το υποψιαζόμουν, καθώς τα σημάδια ήταν ανησυχητικά.
Η στρατιωτικοποίηση της Κύπρου ήταν κάτι που δεν μπορούσα να αγνοήσω. Η πρώτη στρατιωτικοποίηση παρατράβηξε και αυτό οδήγησε σε φθορά, μέχρι να φθάσουμε στις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Ήταν φανερό πως η δεύτερη στρατιωτικοποίηση, με την οργάνωση «Ακρίτας» και το παρακράτος, ήταν εκτός ελέγχου και μόνο ενίσχυε την ένταση. Τότε, υπήρχε η αίσθηση πως οι Τουρκοκύπριοι ήταν κάτι σαν τους Σουδήτες της Σλοβακίας και η ένταση μεταξύ των κοινοτήτων είχε φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Θυμάμαι πολύ καλά το 1964, όταν πήγα στην Εθνική Φρουρά και βρέθηκα μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Είδα Τουρκοκύπριους βοσκούς να βασανίζονται και να περνάνε φρικτές στιγμές. Εκείνη την ώρα, ένιωσα ότι έπρεπε να κάνω κάτι. Δεν μπορούσα να σιωπήσω και να αφήσω να συνεχιστούν αυτά τα εγκλήματα χωρίς καμία παρέμβαση. Πήγα στην ελληνική πρεσβεία και μίλησα στον υπουργό Παιδείας, τον Λουκή Ακρίτα, και τους προειδοποίησα πως, αν δεν γινόταν κάτι, θα εκτεθούμε όλοι και οι συνέπειες θα ήταν μεγάλες. Αυτό που με ανησυχούσε ήταν ότι οι πρεσβείες και οι δημοσιογράφοι ήδη γνώριζαν τι συνέβαινε και μπορώ να πω ότι συνέβαλα στη διαφύλαξη της ασφάλειας αρκετών Τουρκοκύπριων που κινδύνευαν.
Το 1964, υπήρχε έντονη ανησυχία για ενδεχόμενη τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε μια κρίσιμη συνεδρίαση στο Υπουργείο Εξωτερικών, στην οποία συμμετείχε και ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο οποίος ήταν τότε πρώην Πρωθυπουργός και επερχόμενος ξανά στην εξουσία. Όπως μου είχε πει ο ίδιος ο Γεώργιος Παπανδρέου, οι στρατηγοί ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να υπερασπιστούν την Κύπρο λόγω της απόστασης, όμως ο Παπανδρέου αντέτεινε ότι έπρεπε να απειλήσουν με πόλεμο ως αποτρεπτικό μέσο. Εκείνος πρότεινε να στείλουν την ελληνική μεραρχία στην Κύπρο, αλλά όχι με την τυπική ελληνική ταυτότητα, αλλά με κυπριακά έγγραφα προκειμένου να μην προκύψει ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος. Η ιδέα ήταν να σταλούν Έλληνες στρατιώτες με κυπριακές ταυτότητες, ώστε να ενισχυθεί η τοπική άμυνα χωρίς να φαίνεται ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει ευθέως τη στρατιωτική δράση.
Παρ' όλα αυτά, το πραγματικό πρόβλημα ήταν η στρατιωτική κατάσταση στην Ελλάδα. Ο ελληνικός στρατός ήταν εξαρτημένος από τις διεθνείς συμμαχίες και είχε διαβρωθεί από μυστικές οργανώσεις και αντικομμουνιστικές τάσεις, που είχαν εδραιωθεί κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας.
Τον Ιούλιο του 1964, πραγματοποιήθηκε μια κρίσιμη συνομιλία μεταξύ του Τούρκου συνταγματολόγου και συμβούλου της τουρκικής κυβέρνησης Νιχάτ Ερίμ και του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Άτσεσον, με θέμα την κατάσταση στην Κύπρο. Ο Νιχάτ Ερίμ, αναφερόμενος στην κατάσταση στο νησί, είπε στον Άτσεσον ότι η Κύπρος είχε ήδη «καταληφθεί» από τον ελληνικό στρατό. Τότε ο Άτσεσον απάντησε ότι δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας, καθώς ο ελληνικός στρατός ήταν απαραίτητος για να επιβληθεί οποιαδήποτε συμφωνία, ακόμα και αν οι Κύπριοι δεν συμφωνούσαν.
Περίμενε στη γωνία ο Ντενκτάς
Το 1960, παρά το σκληρό Σύνταγμα που μας επιβλήθηκε, η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος και η εξουσία βρισκόταν κυρίως στα χέρια των Ελληνοκύπριων. Οι Ελληνοκύπριοι είχαν τον έλεγχο του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο Ντενκτάς το είχε καταλάβει πολύ καλά από το 1960. Είχε πει ότι, παρά το γεγονός ότι οι Ελληνοκύπριοι είχαν την πλειοψηφία 70-30, οι Τ/Κ θα παρακολουθούν και θα αναμένουν τα σφάλματα των Ε/Κ. Μάλιστα, όπως είπε πει, δεν θα ήταν οι Τουρκοκύπριοι αυτοί που θα έριχναν την πρώτη σφαίρα, αλλά θα αναμένουν τα λάθη των Ε/Κ. Σιγά-σιγά, έστηναν το σχέδιό τους και οργάνωναν τις δυνάμεις τους, γνωρίζοντας πως η κατάσταση οδηγείτο σε σύγκρουση. Είχαν συνειδητοποιήσει ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν σέβονταν τις συμφωνίες και το σύνταγμα.
Το 1974, μετά το πραξικόπημα, η Κύπρος βίωσε την καταστροφή. Το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή δεν ήταν απλώς μια εθνική καταστροφή για την Κύπρο, αλλά και ένα πλήγμα για το ίδιο το κράτος. Είχα γράψει το 1967, όταν έγινε το πραξικόπημα στην Ελλάδα, ότι η Κύπρος δεν θα μπορούσε να βγει αλώβητη από τέτοιες εξελίξεις. Τα πραξικοπήματα είναι μεταδοτικά, και είχα έντονη την αίσθηση ότι η Κύπρος, με την πολιτική της αστάθεια, δεν θα ήταν ποτέ η ίδια.
Όσο για τη διχοτόμηση της Κύπρου, αυτό που επιβίωσε τελικά ήταν το σύνταγμα που τόσο πολεμούσαμε να καταστρέψουμε. Ήταν οι Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, οι οποίες και σήμερα εξακολουθούν να ισχύουν, παρά τις προσπάθειες για την κατάργησή τους. Οι ίδιοι οι ηγέτες που αγωνίστηκαν εναντίον αυτών των συμφωνιών, όπως ο Μακάριος και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, παραδέχτηκαν αργότερα ότι, αν είχαν τηρήσει τις συμφωνίες, θα είχαν αποφύγει τη διχοτόμηση και τις τραγικές συνέπειες.
Η αποστρατιωτικοποίηση, η οποία ήταν η κύρια πρόταση για τη λύση του προβλήματος, φαίνεται πλέον απίθανη, ενώ η Κύπρος παραμένει διαιρεμένη, χωρίς να έχει καταφέρει να βρει τη σωστή συνεννόηση και συνεργασία για να επαναφέρει την ειρήνη και τη σταθερότητα.
>> Ο βετεράνος πολιτικός τιμάται στις 2 Απριλίου στο πλαίσιο εκδήλωσης και τιμής που διοργανώνει το ΑΚΕΛ για τον πολιτικό και συγγραφέα Τάκη Χατζηδημητρίου.
