Στα ύψη βρίσκεται το πολιτικό θερμόμετρο στο εσωτερικό μέτωπο, λίγες ώρες μετά την υποβολή της έκθεσης της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, στον Αντόνιο Γκουτέρες, με αφορμή, αυτή τη φορά, την επιστολή της προέδρου της Βουλής και προέδρου του ΔΗΣΥ, Αννίτας Δημητρίου, προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της οποίας καταγράφεται η άποψη του Δημοκρατικού Συναγερμού σε σχέση με τον τρόπο και πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν από πλευράς μας για να διαρρηχθεί το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει το Κυπριακό.
«Άκομψο»
Αρχικά από κυβερνητικής πλευράς καταβλήθηκε μία προσπάθεια να επικεντρωθεί η συζήτηση στο διαδικαστικό της αποστολής της επιστολής εν τη απουσία του Προέδρου στο εξωτερικό, με τον ίδιο τον Πρόεδρο να δηλώνει ότι διάβασε την επιστολή Αννίτας «από τα sites», ενώ βρισκόταν στην Αθήνα για λίγες ώρες, ενώ στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε, μιλώντας στο ραδιόφωνο του «Π» και την εκπομπή «Δεύτερη Ματιά», και ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Προέδρου Βίκτωρας Παπαδόπουλος, ο οποίος χαρακτήρισε «άκομψο και πολιτικά μη ορθό» το γεγονός ότι η πρόεδρος της Βουλής και του ΔΗΣΥ επέλεξε να αποστείλει μια τόσο σοβαρή επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την ώρα που η ίδια προέδρευε της Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος έλειπε εκτός Κύπρου.
«Έπρεπε να υπάρχει μια αβρότητα και ένας στοιχειώδης σεβασμός στον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, τον οποίο θα έπρεπε να αναμένει να επιστρέψει, να τον ενημερώσει και μετά να δούμε δημοσιευμένη την επιστολή της», λέει η κυβέρνηση, «ειδικότερα όταν πρόκειται για μια τόσο σημαντική επιστολή την οποία στέλνει η πρόεδρος της Βουλής στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την ώρα που η ίδια είναι προεδρεύουσα της Δημοκρατίας, λίγο μάλιστα πριν από την υποβολή της έκθεσης Ολγκίν στον ΓΓ των ΗΕ. Τουλάχιστον θα έπρεπε να επέτρεπε στον Πρόεδρο να διαβάσει πρώτος την επιστολή της και ύστερα το παγκύπριο».
Πάντως, η Αννίτα Δημητρίου απάντησε ότι ενημέρωσε ήδη από την Παρασκευή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για το θέμα της επιστολής, με τον Βίκτωρα Παπαδόπουλο να εκφράζει ωστόσο τη θέση ότι από την Παρασκευή είχε πει ότι θα έστελνε επιπρόσθετες απόψεις πάνω σε κάποια θέματα, τα οποία συζητήθηκαν στη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου. «Άλλο να λες ότι θα αποστείλεις επιστολή και άλλο να τη στέλνεις και να επιτρέπεις στον παραλήπτη να τη διαβάσει πριν τη δώσεις στη δημοσιότητα», σημείωσε ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας. Παρομοίως και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπτιώτης, ο οποίος θέλησε να υποδείξει στον ΔΗΣΥ ότι «το Κυπριακό, ως το ύψιστο εθνικό μας ζήτημα, δεν προσφέρεται ούτε για επικοινωνιακούς χειρισμούς ούτε ως όχημα πολιτικών ελιγμών».
«Ενισχύουν την τουρκική επιχειρηματολογία»
Την ίδια ώρα, ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος επέκρινε την Αννίτα Δημητρίου ότι μέσα από την επιστολή της «πράττει εκείνο για το οποίο κατηγορεί την Τουρκία ότι επιχειρεί να κάνει», προσθέτοντας ότι από τη μια η πρόεδρος του ΔΗΣΥ διαπιστώνει στην επιστολή της τη συστηματική προσπάθεια της Άγκυρας να επιμερίσει ίσες ευθύνες και στις δύο πλευρές για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το Κυπριακό και από την άλλη «επιμερίζει η ίδια δημόσια, με αυτή την επιστολή, ευθύνες στη δική μας την πλευρά», με το να γράφει ότι «η πάροδος των τελευταίων κρίσιμων έξι μηνών δεν αξιοποιήθηκε επαρκώς από τη δική μας πλευρά, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα αναλώθηκε σε γενικόλογες διαβεβαιώσεις για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που αυτές διακόπηκαν». Η κυβέρνηση καλεί μάλιστα «εκείνους» οι οποίοι «ενισχύουν την επιχειρηματολογία της Τουρκίας» να προβληματιστούν «αν αξίζει στον βωμό άλλων σκοπιμοτήτων να πλήττουν εθνικές επιδιώξεις».
«Αντί να κλαίμε επί ερειπίων…»
Σηκώνοντας το γάντι, ο ΔΗΣΥ προέτρεψε Πρόεδρο και κυβέρνηση αντί ειρωνείας να τοποθετηθούν επιτέλους επί της ουσίας και μακριά από επικοινωνιακούς χειρισμούς και κάλεσε «να συνειδητοποιήσουμε την κρισιμότητα και ιστορικότητα των στιγμών» προσθέτοντας ότι και η επιστολή της κ. Ολγκίν και τα προσχέδια των εκθέσεων του ΓΓ του ΟΗΕ «πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά». Δυστυχώς για την πλευρά μας, λέει ο ΔΗΣΥ, τα ΗΕ τηρούν ακριβώς ίσες αποστάσεις «και αμφισβητούν ευθέως τη βούληση και της δικής μας πλευράς διότι δυστυχώς δεν έχουμε πείσει». Προς αυτή την κατεύθυνση, η Πινδάρου εκφράζει την έκπληξή της «που η έγνοια της κυβέρνησης είναι να ασχοληθεί με τη δημοσιοποίηση ή τη χρονική στιγμή της επιστολής» και προσθέτει ότι (η κυβέρνηση) «οφείλει να ασχοληθεί πρωτίστως με τους σοβαρούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και με το ενδεχόμενο να περάσει στη διεθνή κοινότητα η ρητορική της Τουρκίας πως ευθύνεται η δική μας πλευρά για τη μη λύση ή πως η μόνη λύση είναι τα δύο κράτη». Σύμφωνα με τον ΔΗΣΥ, «αντί να σχολιάζουμε εκ των υστέρων τις εξελίξεις και να κλαίμε επί ερειπίων, είναι καλύτερα όλοι να τοποθετηθούν επί πολιτικών και να θέσουν τις εισηγήσεις τους».
«Οικειοποίηση πρότασης»
Από τη χθεσινή κυβερνητική επίθεση στον ΔΗΣΥ για την επιστολή Αννίτας, αξιοσημείωτος είναι και ο ισχυρισμός του Βίκτωρα Παπαδόπουλου ότι η Αννίτα Δημητρίου «οικειοποιήθηκε», στην επιστολή της, και μια πρόταση του Προέδρου Χριστοδουλίδη για άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό, η οποία συζητήθηκε και στο Εθνικό Συμβούλιο την περασμένη Παρασκευή.
«Θεωρώ πως όταν ακούς από την ενημέρωση του Προέδρου στο Εθνικό Συμβούλιο ότι έχει την πρόθεση να πράξει κάτι -και δεν θα σας πω τι είναι αυτό το κάτι- και στη συνέχεια, στο πλαίσιο επιστολής σου εισηγείσαι, ως ιδέα, το ίδιο πράγμα, τότε προκύπτει θέμα. Δεν είναι πολιτικά ορθό να ακούς κάποιες πρωτοβουλίες ή σκέψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και να τις παρουσιάζεις ως δικές σου», είπε ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος, αποφεύγοντας να αποκαλύψει την πρόταση.
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, η πρόταση την οποία εννοεί η κυβέρνηση ότι «οικειοποιήθηκε» η Αννίτα Δημητρίου αφορά τη συμμετοχή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών ως παρατηρητή στις Άτυπες Συνόδους των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. (γνωστές και ως «Gymnich Meetings») στις οποίες συζητούνται οι προτεραιότητες ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.
Η Αννίτα Δημητρίου στην επιστολή της εισηγείται όπως η ΚΔ προβεί σε μια μονομερή και επίσημη δήλωση προθέσεων, με την οποία να ενημερώνει τόσο τον ΓΓ του ΟΗΕ όσο και τα αρμόδια ευρωπαϊκά Σώματα ότι, σε περίπτωση επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, και με στόχο τη συμβολή μας στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, η ΚΔ θα συναινέσει στην επανέναρξη του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας – Ε.Ε. καθώς και στη συμμετοχή της Τουρκίας στις λεγόμενες Gymnich Meetings.
Προϋπάρχουσα η πρόταση
Άξιον απορίας είναι πάντως το γεγονός ότι η πρόταση για την οποία γίνεται τώρα λόγος και η κυβέρνηση θεωρεί ότι της «έκλεψε» η Αννίτα απορρίφθηκε παλαιότερα από την κυβέρνηση όταν τέθηκε θέμα συμμετοχής του Τούρκου ΥΠΕΞ σε άτυπη σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τον περασμένο Φεβρουάριο, με τον υπουργό Εξωτερικών Κωνσταντίνο Κόμπο να δηλώνει τότε ότι «ο Τούρκος ΥΠΕΞ θα μπορούσε να ήταν παρών στην άτυπη σύνοδο εάν ανταποκρινόταν σε κάποιες από τις εννέα-δέκα αντιπροτάσεις που έχει κάνει η Κύπρος».
Επιπρόσθετα, μιλώντας στον «Π», η πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, επεσήμανε ότι η εν λόγω εισήγηση δεν είναι «κυπριακής έμπνευσης» και είχε γίνει παλαιότερα και από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, με τη στήριξη μάλιστα και άλλων κρατών-μελών. Εξέφρασε πάντως την άποψη ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν θετική για τη βελτίωση του κλίματος, αφού η συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ είναι «άνευ βλάβης» καθώς δεν θα λαμβάνει αποφάσεις, αλλά θα είναι παρατηρητής, και παράλληλα γίνεται και ένα άνοιγμα στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σε σχέση και με το Κυπριακό.
