Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΙ ΕΜΕΙΣ: Η ΕΕ στον κυκεώνα της παραπληροφόρησης

Πώς γίνεται ταυτόχρονα να έχουμε ανάγκη τους μετανάστες στην Κύπρο, αφού το 20% των εργαζομένων είναι μετανάστες, ταυτόχρονα θεωρούμε το μεταναστευτικό το μεγαλύτερο πρόβλημα; Και πώς τα εργατικά χέρια από τρίτες χώρες που τα ζητά συνεχώς ο ξενοδοχειακός τομέας γίνονται ταυτόχρονα το μεγάλο πρόβλημα όταν υπάρχει σε μια δημοσκόπηση η γενική ερώτηση το θέμα του μεταναστευτικού, με αποτέλεσμα ο κόσμος να θεωρεί το μεταναστευτικό το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης; Τα Μέσα Ενημέρωσης, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπήκαν στον κυκεώνα της παραπληροφόρησης με αποτέλεσμα να θεωρούν το ίδιο πράγμα το μεταναστευτικό με τους άτυπους μετανάστες. Η παραπληροφόρηση μοιάζει να είναι εν τέλει μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες προκλήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το έχει υπόψη του, καθώς συνεχώς νομοθετεί τόσο για τα θέματα της παραπληροφόρησης όσο και των fake news. «Δεν πρόκειται για ένα ζήτημα που εμφανίστηκε το τελευταίο διάστημα, απλώς εντάθηκε καθώς έχουν οξυνθεί οι γεωπολιτικές αντιπαλότητες, οι οικονομικοεμπορικοί πόλεμοι ανάμεσα στα διάφορα κέντρα εξουσίας, ενώ στην παραπληροφόρηση συμβάλλουν και οι πόλεμοι και έτσι η παραπληροφόρηση παίρνει διάφορες μορφές», ανέφερε στον «ΠΟΛΙΤΗ 107.6» και στην εκπομπή «Πρωινή επιθεώρηση» ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου, ο οποίος επαναδιεκδικεί την έδρα στην Ευρωβουλή. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της παραπληροφόρησης, ο ευρωβουλευτής ανέφερε πως χαρακτηριστικά έξι στις 10 ειδήσεις κοινοποιούνται από τους χρήστες χωρίς προηγουμένως να έχουν αναγνώσει το περιεχόμενό τους και αφορούσαν θέματα για τους πολέμους, την πανδημία και την κλιματική κρίση.

Νέος κανονισμός για τη διαφάνεια

«Έχει ενταθεί η ελεγκτική διαδικασία για να αποφευχθεί η παρέμβαση σε εκλογικές αναμετρήσεις. Είναι σε ένα πρωτοποριακό επίπεδο και ο νόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη όπου και εκεί ελλοχεύουν τεράστιοι κίνδυνοι για τα θέματα της παραπληροφόρησης γι’ αυτό και η ΕΕ έχει ψηφίσει πρόσφατα τους νέους κανόνες διαφάνειας για την πολιτική διαφήμιση», ανέφερε ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ. Οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στις προεκλογικές εκστρατείες και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και των εξωτερικών παρεμβάσεων. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η πολιτική διαφήμιση θα πρέπει να είναι σαφώς διακριτή. Οι πολίτες, οι αρχές και οι δημοσιογράφοι θα είναι σε θέση να λαμβάνουν εύκολα πληροφορίες σχετικά με τους λόγους για τους οποίους επιλέχθηκαν για την προβολή μιας διαφήμισης, ποιος τη χρηματοδότησε και με τι ποσό, αλλά και με ποιες εκλογές ή δημοψηφίσματα σχετίζεται. Όλες οι διαδικτυακές πολιτικές διαφημίσεις θα είναι διαθέσιμες στο σχετικό ψηφιακό μητρώο. Για να περιοριστεί η εξωτερική παρέμβαση στις ευρωπαϊκές δημοκρατικές διαδικασίες, η χορηγία διαφημίσεων από χώρες εκτός της ΕΕ θα απαγορεύεται για τρεις μήνες πριν από εκλογές ή δημοψηφίσματα. Προκειμένου να προστατευθούν οι πολίτες από τη χειραγώγηση, οι τεχνικές στοχευμένης διαφήμισης θα είναι δυνατές μόνο για διαδικτυακές πολιτικές διαφημίσεις που βασίζονται σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται εφόσον δοθεί ρητή και ειδική συγκατάθεση. Δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (π.χ. εθνικότητα, θρησκεία, σεξουαλικός προσανατολισμός) ή δεδομένα ανηλίκων. Οι κανόνες αφορούν αποκλειστικά τις πολιτικές διαφημίσεις επί πληρωμή και δεν επηρεάζουν το περιεχόμενό τους, ούτε τους κανόνες για τη διεξαγωγή και τη χρηματοδότηση πολιτικών εκστρατειών. Δεν θα επηρεαστούν προσωπικές και πολιτικές απόψεις, καθώς και οποιοδήποτε μη χρηματοδοτούμενο δημοσιογραφικό περιεχόμενο ή επικοινωνία σχετικά με τη διοργάνωση εκλογών (π.χ. ανακοινώσεις υποψηφίων) και τη συμμετοχή σε αυτές από επίσημες εθνικές ή ενωσιακές πηγές. Ο κανονισμός αναμένεται να διευκολύνει τους πολίτες να αναγνωρίζουν τις πολιτικές διαφημίσεις, να κατανοούν ποιος βρίσκεται πίσω από αυτές και να γνωρίζουν εάν έχουν γίνει αποδέκτες μιας στοχευμένης διαφήμισης, ώστε να είναι σε καλύτερη θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές. Θα διασφαλίσει επίσης ότι η πολιτική διαφήμιση λαμβάνει χώρα με πλήρη σεβασμό του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και ότι προστατεύονται η ελευθερία της γνώμης και η ελευθερία του λόγου. Η στόχευση πολιτικής διαφήμισης στο διαδίκτυο θα επιτρέπεται μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Τα δεδομένα πρέπει να συλλέγονται από το υποκείμενο των δεδομένων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο αφού το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει ρητή και χωριστή συγκατάθεση για τη χρήση τους για πολιτική διαφήμιση. Ειδικές κατηγορίες προσωπικών δεδομένων, όπως δεδομένα που αποκαλύπτουν φυλετική ή εθνική καταγωγή ή πολιτικές απόψεις, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία προφίλ. Επιπροσθέτως, για την αποφυγή ξένων παρεμβάσεων θα υπάρξει απαγόρευση της παροχής διαφημιστικών υπηρεσιών σε χορηγούς τρίτων χωρών τρεις μήνες πριν από εκλογές ή δημοψήφισμα.

Κατά του ρατσιστικού λόγου

Πέραν της διαφάνειας για την πολιτική διαφήμιση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεσπίζει κανόνες και για τον ρατσιστικό λόγο, ο οποίος μάλιστα θεωρείται ποινικό αδίκημα. Το πρόσφατο παράδειγμα όπου μπερδεύουμε το μεταναστευτικό στο σύνολό του με την παράτυπη μετανάστευση, αποδεικνύει πως τα Μέσα Ενημέρωσης και η Ευρώπη έχουν ευθύνη στον τρόπο που παρουσιάζονται τα θέματα, εξηγεί ο πολιτικός αναλυτής Χριστόφορος Χριστοφόρου, μιλώντας στην εκπομπή της Κατερίνας Ηλιάδη «Πρωινή επιθεώρηση» στον ΠΟΛΙΤΗ 107.6. «Από το 2019 όταν υπήρχε η προκήρυξη για τις ευρωεκλογές η ΕΕ είχα εκπλαγεί όταν μπαίνοντας στην επίσημη σελίδα το μεταναστευτικό θεωρούνταν ως το βασικό πρόβλημα και ήταν πρώτο σε προτεραιότητα. Και μάλιστα αναφέροντάς το ως μεταναστευτικό. Ανατρέχοντας στα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών το 2022 και 2023 αναφέρουν πως το 2022 η ΕΕ, τα διάφορα κράτη μέλη έχουν δώσει 3,7 εκατομμύρια άδειες παραμονής σε μετανάστες και εννοούμε νόμιμα. Άρα σημαίνει πως το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι το μεταναστευτικό, αλλά η παράτυπη μετανάστευση, αφού χρειαζόμαστε τους νόμιμους μετανάστες, είναι πολύ σημαντικό εργατικό δυναμικό για την Ευρώπη», εξηγεί ο πολιτικός αναλυτής. «Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσει η ΕΕ είναι πως το πρόβλημά της είναι η άτυπη μετανάστευση, η οποία δεν ακολουθεί κανονικές οδούς, είναι αποτέλεσμα της δράσης των διακινητών που εκμεταλλεύεται την ανάγκη του κόσμου για μετακίνηση», σημειώνει αναφέροντας πως υπάρχει μια σύγχυση στον δημόσιο λόγο για τον τρόπο που αναφέρονται και εντός ΕΕ στα θέματα του μεταναστευτικού.

Βίντεο κατά της παραπληροφόρησης

Η ΕΕ δημοσίευσε πρόσφατα ένα βίντεο ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, καλώντας τους πολίτες να αντιμετωπίσουν με κριτική σκέψη ό,τι διαβάζουν στο διαδίκτυο και να προστατευτούν από τη χειραγώγηση. Στην εγρήγορση των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι σε προσπάθειες παραπληροφόρησης και χειραγώγησης της πληροφορίας ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, επικεντρώνει η νέα κοινή επικοινωνιακή εκστρατεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με τον European Regulators Group for Audiovisual Media Services (ERGA). Σε ένα σύντομο, αλλά περιεκτικό βίντεο 30 δευτερολέπτων δίδονται βασικές συμβουλές, ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να μην πέσουν θύματα ψευδών ειδήσεων που διαδίδονται μέσω του διαδικτύου, αλλά και να αποτραπεί η περαιτέρω μετάδοση αυτών. Στο βίντεο, με προτρεπτικό λόγο και με τη χρήση των απαραίτητων σχετικών γραφικών για την οπτικοποίηση του λόγου, οι υπηρεσίες της ΕΕ, καλούν τους Ευρωπαίους πολίτες να θυμούνται μία σειρά από ενέργειες που θα πρέπει να κάνουν όταν ενημερώνονται από το διαδίκτυο, προκειμένου να προστατεύσουν την επιλογή τους κατά τις ευρωεκλογές, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Συγκεκριμένα, καλούνται να θυμούνται πάντοτε:

Να αντιμετωπίζουν με κριτική σκέψη ό,τι διαβάζουν στο διαδίκτυο

Να έχουν υπόψη τους ότι τα βίντεο και τα αρχεία ήχου μπορούν να αλλοιωθούν

Να ενημερώνονται από περισσότερες πηγές και να εμπιστεύονται μόνο τις αξιόπιστες

Να μην διαμοιράζονται πληροφορίες αμφιβόλου αξιοπιστίας

Το βίντεο ολοκληρώνεται με την εξής προτροπή: «Οι επιλογές σας έχουν σημασία. Μην επιτρέπετε να σας χειραγωγούν».