Σε παζλ για γερούς παίκτες έχει μετατραπεί το Κυπριακό και πιο συγκεκριμένα οι εν εξελίξει προσπάθειες της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των ΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, για εξεύρεση κοινού εδάφους με στόχο την αναζωογόνηση της διαδικασίας που θα οδηγήσει σε επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών.
Οι δυσκολίες, με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η προσωπική απεσταλμένη, είναι αποτέλεσμα κυρίως των εκ διαμέτρου πλέον αντίθετων θέσεων των δύο πλευρών, όπως έχουν διαμορφωθεί, μετά και το ναυάγιο των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά και την υποχώρηση της τουρκικής πλευράς από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, όπως καθορίζεται από τα ΗΕ.
Προς την κατεύθυνση, ωστόσο, της άρσης της στασιμότητας και της σταδιακής επανάκτησης της εμπιστοσύνης, που έχει χαθεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων, η Μαρία Άνχελα Ολγκίν, η οποία έφθασε χθες βράδυ στην Κύπρο και σήμερα θα έχει χωριστές συναντήσεις με τους δύο ηγέτες, Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και Ερσίν Τατάρ, θα επικεντρωθεί και θα δώσει ώθηση, λένε οι πληροφορίες, σε επιμέρους ζητήματα που δεν θα θέτουν εν αμφιβόλω την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά την ίδια ώρα θα βελτιώνουν την καθημερινότητα και συνεργασία μεταξύ των πολιτών σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές.
Διπλωματική πηγή, που μίλησε στον «Π», εξέφρασε τη θέση ότι η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ θεωρεί ότι αν γίνουν μικρά βήματα σε αυτή τη φάση διανοίγεται η προοπτική αυτά τα μικρά βήματα να προσλάβουν μεγαλύτερες διαστάσεις με την πάροδο του χρόνου και να βοηθήσουν τελικά στην επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Μικρά βήματα»
Ένα από εν λόγω «μικρά βήματα» θα μπορούσε να είναι η διάνοιξη κάποιων νέων οδοφραγμάτων, σε σημεία όμως που να εξυπηρετούν και να διευκολύνουν και τις δύο κοινότητες. Επίσης, οι πληροφορίες λένε ότι η ε/κ πλευρά είναι ανοικτή σε συζητήσεις και διάλογο και για άλλα επιμέρους αλλά σημαντικά ζητήματα χαμηλής πολιτικής. Ωστόσο, η ε/κ πλευρά θέτει εκτός συζήτησης θέματα που άπτονται κυριαρχικών δικαιωμάτων και κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως είναι για παράδειγμα η πιθανότητα αναγνώρισης του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου ή το απευθείας εμπόριο με τα κατεχόμενα καθώς κάτι τέτοιο, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, θα συνιστούσε αναγνώριση ή αναβάθμιση της λεγόμενης «τδβκ», όπως είναι και ο σκοπός του Ερσίν Τατάρ. Εκτός συζήτησης, για τους ίδιους λόγους, είναι και τα ενεργειακά, με τον τρόπο τουλάχιστον που θέτει το ζήτημα η τ/κ ηγεσία. «Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε οτιδήποτε παραπέμπει σε συνεργασία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών», σύμφωνα με κυβερνητική πηγή. Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης δεν θα λύσουν το Κυπριακό, ξεκαθάρισε αρμόδια πηγή, προσθέτοντας ωστόσο ότι «βοηθούν στη βελτίωση του κλίματος και επιτρέπουν τη διεξαγωγή πιο ψύχραιμων συζητήσεων».
Σημαντική συνάντηση
Η ε/κ πλευρά πάντως δεν βλέπει οποιοδήποτε σημάδι υποχώρησης της τουρκικής πλευράς από τη θέση για λύση δύο κρατών, ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, η Λευκωσία ιεραρχεί ψηλά την προχθεσινή συνάντηση της Μαρία Άνχελα Ολγκίν με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, καθώς πρόκειται για μια συνάντηση η οποία προηγήθηκε του νέου γύρου επαφών της προσωπικής απεσταλμένης στην Κύπρο. «Θεωρούμε ότι η πιο σημαντική από τις επαφές της προσωπικής απεσταλμένης, η οποία το προηγούμενο διάστημα είχε συναντήσεις σε Αθήνα, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Παρίσι, Βερολίνο, Μόσχα και Άγκυρα, ήταν η συνάντησή της με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών και αναμένουμε να μας ενημερώσει για τα αποτελέσματα αυτής της συνάντησης καθώς και εάν κομίζει κάτι από αυτή τη συνάντηση», ανέφερε χαρακτηριστικά πηγή κοντά στις συζητήσεις. Ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναμένει να ακούσει από την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, τα αποτελέσματα των επαφών που είχε τις προηγούμενες μέρες και τις σκέψεις της για τα επόμενα βήματα. Ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης επανέλαβε, σε αυτό το πλαίσιο, τη σημασία που προσδίδει η Λευκωσία στη διασύνδεση των ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό και το θετικό μήνυμα που εστάλη από Λευκωσία και ΕΕ προς την Άγκυρα.
Διπλωματική πηγή εκτιμά πάντως ότι όντως τα ευρωτουρκικά λειτουργούν ως μοχλός πίεσης πάνω στην Τουρκία, «αλλά δεν είμαστε ακόμη σε θέση να γνωρίζουμε αν αυτή η πίεση είναι αρκετή για να φέρει την τουρκική πλευρά πίσω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου».
Πολυμερής συνάντηση
Στο μεταξύ, έντονο είναι και το παρασκήνιο σε σχέση με μια ενδεχόμενη τριμερή συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών και της προσωπικής απεσταλμένης. Ένα ενδεχόμενο το οποίο απέρριψε, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, ο Τ/Κ ηγέτης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά από παρέμβαση Ελλάδας και Τουρκίας, στην εξίσωση μπήκαν και οι εγγυήτριες και συζητήθηκε το ενδεχόμενο μιας πενταμερούς συνάντησης στην οποία θα συμμετείχαν οι δύο πλευρές, η Ελλάδα, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη. Η ε/κ πλευρά ζήτησε, σε αυτό το πλαίσιο, να ενταχθεί στο σχήμα και η τρίτη εγγυήτρια δύναμη, η Βρετανία. Σε μια τέτοια εξίσωση θα έμπαιναν η ε/κ και τ/κ πλευρά, η Ελλάδα, Βρετανία, Τουρκία καθώς και τα Ηνωμένα Έθνη. Μια πρόταση, ωστόσο, που επίσης απορρίφθηκε από την τουρκική πλευρά.
«Η ε/κ πλευρά δεν έχει κανένα πρόβλημα να συμμετάσχει σε μια τριμερή συνάντηση (ε/κ πλευρά, τ/κ πλευρά, ΗΕ) ούτε σε ένα σχήμα 5+1 (ε/κ πλευρά, τ/κ πλευρά, Ελλάδα, Βρετανία, Τουρκία, Ηνωμένα Έθνη)», ξεκαθάρισε διπλωματική πηγή μιλώντας στον «Π». Σύμφωνα, ωστόσο, με την ίδια πηγή, η τουρκική πλευρά, μέχρι και τον προηγούμενο κύκλο επαφών της προσωπικής απεσταλμένης, απέρριπτε ένα τέτοιο σενάριο «και για αυτό τώρα αναμένουμε να μάθουμε από την κ. Ολγκίν αν έχει αλλάξει οτιδήποτε σε ό,τι αφορά τη στάση της Άγκυρας».
Πάντως, η Τουρκία δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της μετά τη συνάντηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ των ΗΕ, παρόλο που ο Ερσίν Τατάρ επιμένει ότι «η ομοσπονδία δεν αποτελεί επιλογή». Σχολιάζοντας τη στάση του του Τ/Κ ηγέτη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διαμήνυσε ότι η ε/κ πλευρά παραμένει προσηλωμένη στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και αυτή η προσήλωση είναι αταλάντευτη. «Δεν αναμένουμε ότι είναι μέσα από δημόσιες δηλώσεις που μπορεί να υπάρξει πρόοδος, αλλά μέσα από την ανάληψη πρωτοβουλιών όπως για παράδειγμα τα μέτρα προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας που ανακοινώσαμε τον Ιανουάριο και τα ευρωτουρκικά», ανέφερε.
Η συνάντηση της Μαρία Άνχελα Ολγκίν με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πραγματοποιείται σήμερα το πρωί στις 10.00, ενώ στις 12:00 το μεσημέρι η προσωπική απεσταλμένη θα δει τον Ερσίν Τατάρ. Μάλιστα, σύμφωνα με την κυβέρνηση, έχει ήδη προγραμματιστεί και δεύτερη συνάντηση με την κ. Ολγκίν η οποία θα παραμείνει στην Κύπρο μέχρι τις 14 Μαΐου.
Στο μεταξύ Λευκωσία και Αθήνα βρίσκονται σε συντονισμό ενόψει της επίσκεψης την ερχόμενη βδομάδα στην Τουρκία του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
