Της Κατερίνας Ηλιάδη
Η τελευταία εβδομάδα δεν ήταν καθόλου καλή για τον Δημοκρατικό Συναγερμό, η εσωστρέφεια έφθασε στο αποκορύφωμά της και εξωτερικεύθηκε με δημόσιες δηλώσεις στελεχών του Συναγερμού, αλλά και με αντιπαραθέσεις στα μίντια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο Ιωάννης Κασουλίδης, επί σειρά ετών υπουργός Εξωτερικών (των κυβερνήσεων Κληρίδη και Αναστασιάδη), ο οποίος διετέλεσε μεταξύ άλλων και κυβερνητικός εκπρόσωπος, βουλευτής και ευρωβουλευτής, με γραπτή του δήλωση/παρέμβαση, την περασμένη Τρίτη (30/1/2024) έκανε έκκληση για ενότητα στον ΔΗΣΥ και στήριξη της νέας ηγεσίας του κόμματος. Στη συνέντευξή του στον «Π», ο κ. Κασουλίδης αναφέρεται στα εσωτερικά προβλήματα του Δημοκρατικού Συναγερμού, στη νέα κυβέρνηση, αλλά και στα του Κυπριακού, με αφορμή τις επαφές στο νησί της νέας προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Άνχελα Ολγκίν.
Οι μεν και οι δε
Τι συμβαίνει στον ΔΗΣΥ, γιατί όλη αυτή η εσωστρέφεια;
Δεν είναι παράξενο πράγμα ύστερα απ’ ό,τι υπέστη ο Συναγερμός στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, τις τραυματικές εμπειρίες που προκάλεσε η αποστασία. Οι μεν πιστεύουν ότι οι αποστάτες δεν έχουν θέση ή έπρεπε να μην έχουν θέση στο κόμμα, και οι δε, εκείνοι που ψήφισαν Χριστοδουλίδη και είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι το έχουν μετανιώσει σήμερα - οι οποίοι θέλουν να ξαναβρεθούν στις επάλξεις του κόμματος. Αυτός είναι ο λόγος που δημιουργείται η εσωστρέφεια και δεν είναι εύκολο πράγμα να τη συγκρατήσεις.
Και επειδή δεν συζητήθηκαν σε βάθος οι λόγοι της ήττας των προεδρικών;
Έγινε η συζήτηση επί προηγούμενης ηγεσίας και αποφασίστηκε, προς επούλωση των πληγών, να μην δοθεί συνέχεια - που, κατά την άποψή μου, ήταν και σωστή θέση παρόλο που ήμουν, όπως θα θυμάστε, πολύ έντονος στις προεδρικές εκλογές, διότι το κύριο πρόβλημα ήταν ότι επήλθε διάσπαση από πλευράς συναγερμικών, αρχής γενομένης από τον κ. Χριστοδουλίδη, ο οποίος δεν έπαψε να λέει ότι ανήκει στον ΔΗΣΥ.
Κόμμα και δημοκρατία
Ναι, αλλά οι λεγόμενοι αποστάτες που έμειναν στον Συναγερμό, πρέπει να επιβραβευθούν κιόλας;
Ας μην τους επιβραβεύσουν όσοι δεν συμφωνούν. Πολύ σωστά η ηγεσία αποφάσισε να αναθέσει στη βάση να αποφασίσει, και εκεί που το προνοεί το καταστατικό γίνεται μυστική ψηφοφορία. Εάν οποιοδήποτε μέλος του κόμματος πιστεύει ότι κάποιος δεν πρέπει να επιβραβευθεί, μπορεί να τον καταψηφίσει ώστε να μην λάβει το χρίσμα του υποψηφίου του κόμματος. Και στις εκλογές, οι ψηφοφόροι θα μπορούν να ψηφίσουν ή και να καταψηφίσουν όποιον θέλουν. Αυτοί θα έχουν τον τελευταίο λόγο.
Και η πειθαρχία στο κόμμα πάει περίπατο;
Πάει περίπατο όσον αφορά την υπόδειξη προσώπων. Εκεί πρέπει να λειτουργεί η δημοκρατία, η μυστική ψηφοφορία, και τα κριτήρια που έχει το κάθε κόμμα.
Και να μπαίνει στην ίδια μοίρα, το μια ζωή πειθαρχημένο στέλεχος με τον αποστάτη;
Τους βάζουμε στην ίδια μοίρα;
Ναι, στην Πάφο.
Ακούστε! Διά της ψηφοφορίας, και όχι διά της αποφάσεως της προέδρου ή του Πολιτικού Γραφείου, προέκυψε ένα αποτέλεσμα. Η πλειοψηφία αποφάσισε ότι πρέπει να γίνει αποδεκτός ως υποψήφιος ο κ. Κωνσταντίνου, διότι υπάρχει ένας κανόνας του καταστατικού που λέει ότι μόνον εάν υπάρχουν περισσότεροι του ενός υποψήφιοι διεξάγεται ψηφοφορία, διαφορετικά ο ένας που υπάρχει ανακηρύσσεται. Σε αυτή την περίπτωση δεν ανακηρύχθηκε αυτόματα, αλλά έγινε ψηφοφορία για έναν.
Αλλά ούτε μεταμέλησε. Είπε τι θα κάνει από δω και πέρα, αλλά δεν είπε έκανα λάθος.
Έγραψε κάποια πράγματα στις επιστολές του… δεν είναι ακριβώς αυτό που θα ηθέλαμε να δούμε, η αλήθεια.
Ανάμεσα σε Συμπληγάδες
Πώς τα πάει η νέα ηγεσία του κόμματός σας;
Αγωνίζεται εν μέσω Συμπληγάδων, για να προχωρήσει το κόμμα μπροστά. Πιστεύω ότι το καθήκον ολονών μας είναι να συμπαρασταθούμε σε αυτή την ηγεσία.
Οι Συμπληγάδες ποιες είναι;
Όλα αυτά που προαναφέραμε.
Για παράδειγμα, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας πού προσπαθεί να χειραγωγήσει το κόμμα;
Δεν θα το έλεγα «να χειραγωγήσει», αλλά προσπάθεια, σύμφωνα με το βάρος που έχει στο κόμμα, να επηρεάσει προς την άλφα ή τη βήτα κατεύθυνση. Το ίδιο κάνει και ο Αβέρωφ Νεοφύτου, το ίδιο έκανα κι εγώ την Τρίτη, αν και εγώ δεν ήμουν ούτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε του κόμματος.
Γραμμή ή άποψη
Έχει μια διαφορά, όμως, το κάνω μια δημόσια δήλωση/παρέμβαση, από το εμφανίζομαι στο Πολιτικό Γραφείο και δίνω γραμμή για συγκεκριμένη υποψηφιότητα, όπως έκανε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέρ του Κωνσταντίνου στην Πάφο.
Είναι γραμμή που έδωσε ή είπε άποψη; Δεν έχουν δικαίωμα και εκείνοι, ως μέλη του κόμματος, να πούνε τις δικές τους απόψεις; Όποιος θέλει ακούει, όποιος θέλει δεν ακούει.
Ναι, αλλά μία νέα ηγεσία θέλει στήριξη, δεν θέλει καθοδήγηση και επιρροή από τους παλιούς.
Τουλάχιστον εγώ αυτό κάνω, δηλαδή όχι μόνον το αποφεύγω αλλά ούτε πάω στην πρόεδρο να της πω πρέπει να κάνεις αυτό ή το άλλο, ή κακώς το έκανες έτσι κ.λπ. Πρέπει να αφεθεί να βρει μόνη της τον βηματισμό της και να αναδειχθεί ηγέτιδα στην περίοδο που είμαστε σήμερα. Σε αυτό θα βοηθήσει πολύ και ένα καλό αποτέλεσμα στις προσεχείς εκλογές, στις κάλπες.
Κόμμα της Κεντροδεξιάς
Είναι εφικτό ένα καλό αποτέλεσμα τον Ιούνιο, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα στον Συναγερμό;
Ναι, είναι, διότι οι επιλογές δεν θα είναι όπως ήταν στις προεδρικές, που άλλοι ήθελαν τον Αβέρωφ και άλλοι τον Χριστοδουλίδη. Δεν θα υπάρχει αυτό το δίλημμα. Πιστεύω ότι είναι καθήκον κάθε συναγερμικού ψηφοφόρου να πάει στις κάλπες και να ψηφίσει το κόμμα του, για να το επαναφέρει στη θέση για την οποία έχει ιδρυθεί. Ο ΔΗΣΥ είναι το κόμμα της Κεντροδεξιάς, το αντίβαρο στο ΑΚΕΛ που είναι η Αριστερά.
Είναι σήμερα κεντροδεξιό κόμμα ο Συναγερμός;
Ο Συναγερμός είναι κεντροδεξιό κόμμα και δεν νομίζω ότι πρέπει να αφεθούν οι ακραίοι να το οδηγήσουν προς τα άκρα.
Όμως, μέσα στη σημερινή ηγεσία υπάρχουν και κάποιοι όχι και τόσο κεντροδεξιοί, π.χ. στο Κυπριακό, μεταναστευτικό και σε άλλα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα.
Διότι έχουμε ποικιλομορφία απόψεων και θέσεων. Αυτό είναι το ίδιον των αστικών κομμάτων, να υπάρχουν πολλές απόψεις.
Μήπως αυτό είναι το πρόβλημα του Συναγερμού; Η ύπαρξη ιδεολογικοπολιτικών διαφορών;
Γιατί αυτό είναι πρόβλημα; Έχουμε διανύσει μία μεγάλη πορεία με επιτυχία. Από το 1976 μέχρι προχθές, όπου οι διάφορες τάσεις ιδεών αποδέχονταν τη γενικότερη ομπρέλα του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Ξαναείχε τόσο μεγάλη κρίση ο ΔΗΣΥ;
Είναι γεγονός ότι η μεγαλύτερη κρίση ήταν των τελευταίων προεδρικών εκλογών, αλλά υπήρξαν και άλλες μεγάλες κρίσεις, όπως του δημοψηφίσματος το 2004, όμως τα καταφέραμε να τις ξεπεράσουμε.
Στο ύψος του ο Κληρίδης
Ποια ήταν η σχέση του Γλαύκου Κληρίδη με το κόμμα, όταν ολοκληρώθηκε η θητεία του στην προεδρία της Δημοκρατίας; Παρενέβαινε στα εσωτερικά του Συναγερμού;
Όχι δεν παρενέβαινε, είχε άποψη όπως ο καθένας μας, αλλά δεν έκανε παρεμβάσεις. Στεκόταν στο ύψος το πατρικό, του ιδρυτή και αδιαμφισβήτητου ηγέτη του κόμματος για τόσα πολλά χρόνια.
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα;
Όχι σε αντίθεση με την έννοια ότι θέλω να θίξω τους τέως. Έχουν όλοι το δικαίωμα να εκφράζουν την άποψή τους, όμως ο Γλαύκος Κληρίδης είχε επίγνωση του βάρους που κουβαλούσε. Οι μετέπειτα ηγέτες μας, καλοί μεν αλλά δεν έχουν παρόμοια βαρύτητα δε.
State of the Union τάχα
Πώς βλέπετε τη σημερινή κυβέρνηση;
Απογοητευτική. Δεν βρήκε τους βηματισμούς της και ενόσω προτάσσεται η εικόνα μπροστά από την ουσία, και η επικοινωνία παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερη την επιτυχία από ό,τι την ουσία, θα υπάρχει πάντα σοβαρό πρόβλημα, γιατί χάνει με αυτό τον τρόπο την αξιοπιστία της. Για παράδειγμα, έγινε ολόκληρη συνάθροιση δεκάδων ανθρώπων στο Προεδρικό, για να γίνει τάχα το State of the Union που γίνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προς Θεού, χάνουμε το μέτρο της σύγκρισης. Μετά αναφέρθηκαν οι 80 τόσες δράσεις, οι οποίες είχαν παρουσιαστεί από τους υπουργούς το προηγούμενο διάστημα, κατά τη συζήτηση των προϋπολογισμών. Δεν μας είπε κάτι καινούργιο ο Πρόεδρος. Το καινούργιο ήταν η προσφώνηση του Καίσαρος επί του θέματος αυτού. Άλλο θέμα, η προσπάθεια να δημιουργηθεί θαλάσσιος διάδρομος, για να πάει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Κατ’ αρχάς, δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται αυτή η ιδέα - ο πρώτος που παρουσίασε την εν λόγω ιδέα ήταν ο Μάρκος Κυπριανού όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Στη συνέχεια συζητήθηκε πολλές άλλες φορές. Έχω κι εγώ μια δική μου παρόμοια εμπειρία με τον Ιρλανδό ΥΠΕΞ, όταν αναλάμβανε η χώρα του την προεδρία. Έγινε, λοιπόν, τόσος επικοινωνιακός ντόρος για τον θαλάσσιο διάδρομο και στο τέλος στείλαμε βοήθεια στους Παλαιστινίους μαζί με τους Βρετανούς, μέσω Αιγύπτου, απ’ εκεί που μπαίνει στη Λωρίδα της Γάζα η βοήθεια και των υπόλοιπων κρατών. Επομένως, ποια η διαφορά της δικής μας ιδέας, από το τι κάνουν οι άλλοι; Και όταν φάνηκε ότι ήταν φούσκα, σιώπησαν οι εκπρόσωποι του Προέδρου, αλλά όταν ερωτώνται απαντούν ότι οι προσπάθειες συνεχίζονται. Ε δεν τα χάφκουμε αυτά τα πράγματα. Και πολλά άλλα.
Ακόμα να ανακτήσουμε την αξιοπιστία
Ερωτηθείς κατά πόσον υπάρχουν προοπτικές επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, μετά και τον διορισμό προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, ο Ιωάννης Κασουλίδης απάντησε πως αυτό εξαρτάται από το πώς θα χειριστούμε το θέμα. «Εάν η θέση μας είναι ότι θέλουμε να ξεκινήσουμε απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά, μέσα στα γνωστά συμφωνημένα πλαίσια, που είναι η παπαγαλία μας, και η κ. Ολγκίν στην άλλη πλευρά ακούσει την παπαγαλία του Τατάρ περί χωριστών κρατών και ισότιμο διεθνές καθεστώς, πώς μπορούν να γεφυρωθούν οι απόψεις; Δεν λέω ότι δεν θα πει η πλευρά μας αυτά που πρέπει, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να τη βοηθήσουμε να μπορέσει να προχωρήσει, να έχει υλικό να προχωρήσει, για να δημιουργηθούν οι συνθήκες να ανοίξει ο δρόμος για τις συνομιλίες. Αυτό προέχει» συμπλήρωσε. Και παρότι, συνέχισε ο κ. Κασουλίδης, κάποιοι έχουν αντιδράσει επειδή γίνεται μνεία στη συμφωνία Αναστασιάδη - Έρογλου του Φεβρουαρίου του 2014, εγώ θεωρώ ότι είναι πολύ σωστή αυτή η αναφορά. Διότι, σε εκείνη τη συμφωνία, με πολλές λέξεις και όχι με συμβολισμούς, λύνονται ουσιαστικά τα ζητήματα της κυριαρχίας, της διεθνούς προσωπικότητας, της ιθαγένειας, δηλαδή το πώς θα λειτουργήσει ένα ομόσπονδο δικοινοτικό κράτος με πολιτική ισότητα.
Μια φορά οι ευκαιρίες
Είναι σήμερα εφικτό να επιστρέψουμε εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά;
Εφικτό είναι, αλλά πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι ευκαιρίες έρχονται μόνον μία φορά. Μετά ο δρόμος είναι ακόμα πιο δύσκολος, όπως είναι δύσκολος όταν θα ξεκινήσουμε απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά. Διότι θα μπουν περαιτέρω αξιώσεις από τουρκικής πλευράς και φανταστείτε τι θα σημαίνει εάν αποτύχει και αυτή η προσπάθεια.
Τι θα σημαίνει;
Θα σημαίνει ότι δεν θα μας δοθεί ξανά η ευκαιρία εάν δεν περάσει πάνω από μια δεκαετία. Και θα προσθέτουμε δεκαετίες πάνω στις δεκαετίες, και δεκαετίες πάνω στις δεκαετίες, και στο μεταξύ οι δύο κοινότητες απομακρύνονται η μια από την άλλη, και η επανένωση καθίσταται ακόμα δυσκολότερη.
Γιατί να επιστρέψει στη ΔΔΟ η άλλη πλευρά;
Διότι δεν έχει βρει ανταπόκριση από πουθενά. Συμβούλιο Ασφαλείας, ΕΕ, ψηφίσματα άλλων διεθνών φόρα, υποστηρίζουν τη ΔΔΟ με πολιτική ισότητα και δεν θα βρουν ανταπόκριση από πουθενά. Δείτε τι γίνεται τώρα με την πρόταση για λύση δύο κρατών στους Παλαιστίνιους και ποια υποδοχή έχει η θέση του Νετανιάχου, που τάσσεται εναντίον αυτής της λύσης, μετά από ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Περί αξιοπιστίας
Η χώρα μας έχει ανακτήσει την αξιοπιστία της;
Πρέπει να αγωνιστεί σθεναρά για να ανακτήσει την αξιοπιστία της. Αυτά που έχει κάνει μέχρι σήμερα είναι πολύ λίγα για να πετύχει αυτό τον στόχο.
Δηλαδή;
Ε τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα; Ο Πρόεδρος έλεγε ότι ήθελε απεσταλμένο της ΕΕ για το Κυπριακό. Δεν του βγήκε, πήγε παρακάτω στον εκπρόσωπο των ΗΕ. Τον πήραμε, αλλά δεν έχουμε κάνει πολλά. Πολυδιαφημίσαμε τα μέτρα για τους Τ/Κ, αλλά δεν τυγχάνουν αποδοχής από τ/κ πλευράς διότι θεωρούν ότι αυτά τους τα οφείλαμε. Άλλα πράγματα είναι που πρέπει να κάνουμε. Όπως αυτά που υποδεικνύει κάθε έξι μήνες το Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο ζητά στρατιωτικό διάλογο ανωτάτου επιπέδου για να απαλλάσσεται η ΟΥΝΦΙΚΥΠ από αυτή τη μεγάλη έγνοια. Δηλαδή, ανώτατοι αξιωματικοί των δύο αντιμαχόμενων στρατών να συνεννοούνται, για να μειώνουν την πιθανότητα κλιμάκωσης κάποιου προβλήματος, της έντασης, στη νεκρή ζώνη. Ένα μεγάλο ζήτημα. Ένα άλλο μεγάλο θέμα, που μας το ζητά κάθε φορά το Συμβούλιο Ασφαλείας, είναι η συμμετοχή γυναικών και νέων -όχι στη διαπραγματευτική ομάδα- αλλά στα κέντρα λήψης αποφάσεων για διάφορες πτυχές του Κυπριακού. Κάτι το οποίο γίνεται για σχεδόν όλα τα προβλήματα που επιλαμβάνεται το Συμβούλιο Ασφαλείας. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα είχε πολύ θετική υποδοχή από τη διεθνή κοινότητα.
Δεν υπάρχει κίνδυνος αναγνώρισης του ψευδοκράτους από τον στρατιωτικό διάλογο;
Οι στρατοί δεν είναι όργανο αναγνωρίσεως κρατών. Είναι στρατοί εμπολέμων. Δεν αποκηρύχθηκε η εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας μετά το 1974. Επομένως, δεν είναι καθόλου εργαλείο αναγνώρισης το να συναντιούνται οι δύο στρατοί.
ΜΟΕ και παραξενιές
Γιατί θεωρείτε ότι δεν είναι ικανοποιητικά τα μέτρα στήριξης των Τ/Κ που ανακοίνωσε μονομερώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
Δεν έχω καταλάβει γιατί αυτά τα μέτρα δεν ανακοινώθηκαν από τον Αύγουστο, όταν διέρρευσε από το Προεδρικό ότι ετοιμάζονταν. Πριν από τη μετάβαση του Προέδρου στη Νέα Υόρκη. Τώρα που η ανακοίνωσή τους συμπίπτει με την έλευση της κ. Ολγκίν, λαμβάνουν τον χαρακτήρα της γενναιοδωρίας της πλευράς μας προς τους Τ/Κ, γι' αυτό και οι αντιδράσεις από την άλλη πλευρά. Είναι σωστές προτάσεις, αλλά ήταν κάτι που οφείλαμε να είχαμε κάνει εδώ και καιρό, για τα δικαιώματα που έχουν οι πολίτες μας, οι Τ/Κ, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο. Να σας πως και κάτι ακόμα; Στα μέτρα αυτά είναι και η διαπλάτυνση του δρόμου στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου, ώστε να διευκολυνθεί η διέλευση αυτοκινήτων. Δεν φτάνει που είχαμε μεγάλες καθυστερήσεις, αντί να αναζητούμε τρόπους να τις μειώσουμε, προσθέσαμε τον έλεγχο της βενζίνης στα αυτοκίνητα μήπως και κάποιος βάλει καύσιμα στα κατεχόμενα, για να μην γίνεται… εμπόριο. Αυτά είναι παραξενιές.
*Συμπληγάδες Πέτρες στην ελληνική μυθολογία ονομάζονταν δύο πολύ μεγάλοι βράχοι προ θαλάσσιου στενού (διαύλου), που ενώνονταν και αποχωρίζονταν συνεχώς, έτσι ώστε να ήταν αδύνατο το ασφαλές πέρασμα ενός πλοίου. Το πρώτο πλοίο που κατάφερε τελικά τον ασφαλή διάπλου ήταν το πλοίο «Αργώ» με τους Αργοναύτες, με τη βοήθεια της θεάς Ήρας, πιθανότατα αφού έχασε την πρύμνη του (κατ' άλλους την πλώρη του). [Πηγή: Βικιπαίδεια]
