Ποιος στα προεδρικά δώματα είναι σε θέση να δώσει μια στοιχειώδη απάντηση γιατί στο τέλος του ’23 και με εξαντλημένο τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης ενώπιον των υπουργείων βρίσκεται εντολή για την ετοιμασία «πενταετούς πλάνου δράσης» τους; Μα φυσικά οι σύμβουλοι της περιβόητης ομάδας δράσης, της γραμματείας παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου, υπό την εποπτεία της Ειρήνης Πική, υφυπουργού παρά τω Προέδρω. Οι σύμβουλοι αυτοί κατοικοεδρεύουν στο Προεδρικό επιτελώντας, κατά τη φαντασίωσή τους έναν απευθείας συντονιστικό ρόλο για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους.
Εξωραϊσμός και όχι ουσία
Σήμερα, μέσα από τα υπουργεία, τους υπουργούς οι οποίοι ακόμη δεν το ομολογούν, αλλά θα το πράξουν εκ των πραγμάτων το επόμενο διάστημα, και αυτό θα είναι μια φυσιολογική εξέλιξη, αλλά κυρίως από όσα βιώνουν τα ανώτερα και μεσαία στελέχη των διαφόρων υπουργείων όπως και στενοί συνεργάτες των υπουργών, η διαπίστωση είναι μια και αδιαμφισβήτητη: Το όλο σκηνικό που έχει κτιστεί με τους λεγόμενους συμβούλους υπό την αιγίδα της κυρίας Πική και από σώμα συντονισμού της δράσης των υπουργείων, από γραμματεία συντονισμού του κυβερνητικού έργου, μετατρέπεται σε σώμα αποσυντονισμού των υπουργείων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δράση της κυβέρνησης.
Πίεση χωρίς αντίκρισμα
Όπως ο «Π» αντιλαμβάνεται μέσα από τις περιγραφές ορισμένων στελεχών διαφόρων υπουργείων με τους οποίους έχουμε μιλήσει, τα υπουργεία βρίσκονται ενώπιον ενός ασφυκτικού κλοιού πιέσεων των συμβούλων της γραμματείας -επιτροπής, αφού είναι υποχρεωμένα να καταγράφουν απίστευτες απαιτήσεις που εκπηγάζουν από το Προεδρικό, αλλά χωρίς πρακτικό αντίκρισμα. «Θα μπορούσαμε να είχαμε αποδεχθεί συστάσεις σε συγκεκριμένα υπουργεία κυρίως παραγωγικά τα οποία μέσα από την καθημερινή τους δράση να έκαναν καλύτερη και πιο επιδραστική τη σχέση τους με τους πολίτες, να αντιδρούσαν με περισσότερη αμεσότητα στην επίλυση διαφόρων προβλημάτων ή ακόμη και την επίλυση άμεσων θεμάτων καθολικής σημασίας», υποστηρίζουν ορισμένα στελέχη υπουργείων στον «Π». Αυτό, ωστόσο, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δεν συμβαίνει. Αντιθέτως, τις πλείστες περιπτώσεις η πίεση που δέχονται τα υπουργεία για ζητήματα γενικής πολιτικής έχουν ως στόχο όχι την καθημερινή δράση των υπουργείων, κάτι που θα μπορούσε να ήταν θεμιτό αν υπήρχε δυνατότητα να εντοπίζονται αδυναμίες για να γίνονται διορθώσεις. Αντιθέτως, η πίεση και οι εντολές που έρχονται από την περίφημη ομάδα «αποσυντονισμού» όπως χαρακτηριστικά την έχουν βαπτίσει ανώτερα στελέχη υπουργείων, προδιαγράφει αναφορές για ορισμό στόχων, για παράδειγμα, σε σχέση με το μέλλον στη βάση μιας δογματικής αντίληψης «για πενταετή προγράμματα στα εναπομείναντα μάλιστα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης». Ωστόσο, είναι τέτοια η σύγχυση που επικρατεί στους εγκεφάλους ορισμένων στο Προεδρικό που φθάνουν στο σημείο να ζητούν πέραν των πενταετών πλάνων, πλάνα έτους, διετίας αλλά και τριετίας.
«Να δείξουμε έργο»
Τι συμβαίνει επί της ουσίας; Δημιουργήθηκε μια επιτροπή στο Προεδρικό η οποία αποκάλεσε τον εαυτό της συντονιστική γραμματεία παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από τη στιγμή και παρά τις ενστάσεις έχει συσταθεί αυτή η επιτροπή θα έπρεπε να είχε ως βασικά χαρακτηριστικά την παρακολούθηση της καθημερινής δράσης των υπουργείων στη βάση και των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου αλλά και των πολιτικών του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αντ’ αυτού εκείνο που παρατηρείται είναι μια απέλπιδα προσπάθεια να μεταφερθούν στις πλάτες των υπουργείων η επιτέλεση μεγαλεπήβολων πλάνων, κάτι που συμπιέζει την καθημερινή τους δράση, με τάσεις πλήρους συγκεντρωτισμού για να «δείξουμε έργο στη διακυβέρνησή μας».
Αυτή είναι η γραμμή σήμερα δράσης στο Προεδρικό. Η οποία είναι συνεπής με το πώς οραματίζεται τη διαδικασία διακυβέρνησής του ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είναι συνεπής με τη μοναδική έγνοια στη μορφή διακυβέρνησης που είναι η εικόνα και η επικοινωνία. Σχεδιασμοί επί χάρτου μεγάλων έργων τα οποία βρίσκονται ενσωματωμένα στο προεκλογικό του πρόγραμμα το οποίο μηχανιστικά παρουσιάζεται ως το πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Οι συμπεριφορές
Η αδημονία και η επιμονή που κυριαρχεί στο Προεδρικό όπως συνεχισθεί, χωρίς καν να προβληματίζονται, η λειτουργία ενός σώματος το οποίο δεν φαίνεται εκ των πραγμάτων να είναι παραγωγικό, δημιουργεί παρενέργειες στα ίδια τα υπουργεία των οποίων τα στελέχη σημειώνουν ότι δεν μπορούν να ανεχθούν πλέον τον πατερναλισμό που εκπέμπουν οι σύμβουλοι του Προεδρικού μέσα από τις εντολές που δίνονται στα υπουργεία. Σύμφωνα με πληροφορίες που διαθέτει ο «Π» βρίσκεται στα σκαριά ένα ισχυρό μέτωπο αντίδρασης για την πρακτική των ίδιων των συμβούλων της επιτροπής Πίκη, για το ύφος αλλά και την ανομοιομορφία των καθημερινών εντολών που δίνονται από τους λεγόμενους συμβούλους στο Προεδρικό.
Το ζήτημα βεβαίως δεν είναι η αποδοχή μιας πρακτικής η οποία δεν μπορεί να εξασφαλίσει μια εύρυθμη λειτουργία της καθημερινής δράσης των υπουργείων με την καθημερινότητα των ζητημάτων που είναι αναγκασμένα να επιλύσουν ή να διεκπεραιώσουν. Το θέμα είναι ότι αυτή η πρακτική είχε εξαρχής ως στόχο να απαλλάξει τον ίδιο τον Πρόεδρο από την εμπλοκή του από τα καθημερινά ζητήματα που προκύπτουν. Ήταν μια δική του πρωτοβουλία, η προσπάθεια ενός αποσυντονισμού της δράσης ώστε να μην βρίσκεται στη μέγκενη της φθοράς που προκαλεί η διακυβέρνησή του. Προφανώς, έχει την ψευδαίσθηση πως του αρκεί να έχει στο Προεδρικό μια τεχνοκράτη η οποία να καθοδηγεί τη μικρή της ομάδα συμβούλων μέσω των οποίων μπορεί να λειτουργήσει η κυβέρνηση. Το πρόβλημα ωστόσο μέσα από τη λειτουργία του ιδιότυπου αυτού «καθεστώτος» το οποίο οραματίστηκε ο Πρόεδρος, χωρίς τη δική του πλήρη εμπλοκή στην πρακτική της διακυβέρνησης, χωρίς την καθημερινή του παρέμβαση, δεν είναι σε θέση να βοηθήσει στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Επομένως, το ερώτημα είναι ξεκάθαρο..: Είναι επιτέλους ο Νίκος Χριστοδουλίδης σε θέση να κυβερνήσει ή θα αφήσει την τύχη της χώρας σε μια μέτρια στην πλειοψηφία της ομάδα υπουργών, οι οποίοι μάλιστα μπλοκάρονται από τους συμβούλους της συντονίστριας διακυβέρνησης που είναι σήμερα η υφυπουργός παρά τω Προέδρω;
