Αναπόφευκτη η κήρυξη αδιεξόδου μεταξύ κυβέρνησης και Chevron για το «Αφροδίτη»

Προς ναυάγιο οδηγούνται οι διαπραγματεύσεις του Υπουργείου Ενέργειας με την αμερικανική εταιρεία Chevron σε ό,τι αφορά το πλάνο ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» με κίνδυνο να χαθεί κι άλλος πολύτιμος χρόνος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία του κοιτάσματος.

Το αναθεωρημένο πλάνο το οποίο κατέθεσε πριν από λίγους μήνες η εταιρεία και περιλαμβάνει τη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού προς την Αίγυπτο, χωρίς την εγκατάσταση πλωτής μονάδας FPU, το οποίο απέρριψε η δική μας πλευρά, φέρνει σε δύσκολη θέση την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία καλείται είτε να αποδεχτεί το αναθεωρημένο πλάνο της εταιρείας ως έχει είτε να κοιτάξει για εναλλακτικές λύσεις μη αποκλειόμενης και της ανάγκης εξεύρεσης νέας διαχειρίστριας εταιρείας. Το χρονοδιάγραμμα το οποίο έχει τεθεί για εξεύρεση κοινής συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών εκπνέει σε λιγότερο από δύο εβδομάδες (στις 5 Νοεμβρίου) ενώ και οι δύο πλευρές παραμένουν αμετακίνητες.

Η δική μας πλευρά θεωρεί απαραίτητη την εγκατάσταση της πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου πάνω στην πηγή και εντός της κυπριακής ΑΟΖ αφού, όπως ανέφερε επανειλημμένα ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, η εγκατάσταση του FPU θα δώσει το πλεονέκτημα στη δική μας πλευρά να επεξεργάζεται και να διοχετεύει καθαρό φυσικό αέριο στις αγορές. Αντιθέτως, η απουσία της πλωτής πλατφόρμας και η επεξεργασία του αερίου στην ίδια την Αίγυπτο, όπως προτείνει η Chevron, εγκυμονούν κινδύνους εξάρτησης και εκμετάλλευσης του αερίου του «Αφροδίτη» από την ίδια την Αίγυπτο, αφήνοντας την Κύπρο με δεμένα χέρια.

Από την άλλη, όμως, η εταιρεία είναι λογικό να ζητάει μείωση του κόστους το οποίο με τη δημιουργία εγκαταστάσεων FPU στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Ο κ. Παπαναστασίου, μιλώντας σε διάσκεψη Τύπου το περασμένο Σάββατο και ενώπιον αρκετών δημοσιογράφων, τόνισε πως από τη στιγμή που δεν έχουμε υποδομές όσο αέριο και να βρούμε είναι σαν να μην έχουμε τίποτα. Η Chevron, σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου, έχει προτείνει στο αναθεωρημένο της πλάνο τη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς αερίου μήκους 400 χιλιομέτρων προς την Αίγυπτο χωρίς την πλωτή πλατφόρμα και το οποίο θα πηγαίνει στις εγκαταστάσεις WDDM οι οποίες ανήκουν επίσης στη Chevron. Από εκεί θα μεταφέρεται στον σταθμό υγροποίησης του Ιτκού στην Αίγυπτο. «Τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Αίγυπτο υπάρχουν υποδομές, η μόνη χώρα με επιβεβαιωμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου η οποία δεν έχει υποδομές είναι η Κύπρος. Ουσιαστικά, δεν έχουμε τίποτα αν δεν έχουμε υποδομές. Επομένως, με το FPU μας προσφέρεται ευελιξία για να στέλνουμε σε άλλες κατευθύνσεις φυσικό αέριο αφού θα γίνεται η επεξεργασία του εντός της κυπριακής ΑΟΖ και όχι στην Αίγυπτο. Χωρίς το FPU εμείς δεν έχουμε τον έλεγχο, θα τον έχει η Αίγυπτος που έχει τέτοιες υποδομές», ανέφερε μεταξύ άλλων. Παράλληλα με την πλωτή πλατφόρμα FPU, είπε ο κ. Παπαναστασίου, θα μπορούμε να φέρουμε εμείς και φυσικό αέριο στο Βασιλικό, ενώ τόνισε ότι με τη δημιουργία πλωτής πλατφόρμας η ανάκτηση των ποσοτήτων θα είναι μεγαλύτερη.

Η απόφαση στον υπουργό

Ο αρμόδιος υπουργός έκανε την παραδοχή ότι η πλευρά μας βρίσκει αρκετές δυσκολίες στις συζητήσεις με την Chevron. Ωστόσο, όπως είπε, με βάση τη σύμβαση η τελική απόφαση εναπόκειται στον υπουργό Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εάν δηλαδή δεν δέχεται η εταιρεία την τελική απόφαση θα την πάρει ο υπουργός ο οποίος, ως γνωστόν, είναι ένθερμος υποστηρικτής της δημιουργίας πλωτής πλατφόρμας FPU στο «Αφροδίτη». «Η συμβουλή που έχουμε από την υπηρεσία υδρογονανθράκων, την Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) και Γάλλους συμβούλους μας, είναι ότι θα πρέπει να επιμείνουμε στην κατεύθυνση δημιουργίας του FPU», δήλωσε ο κ. Παπαναστασίου.

Τερματισμός σύμβασης

Με βάση τη σύμβαση υπάρχουν χρονοδιαγράμματα για το κοίτασμα «Αφροδίτη». Στις 17 Νοεμβρίου θα πρέπει να ξεκινήσει μηχανική μελέτη. Εάν δεν αρχίσει η εταιρεία θα έχει προειδοποίηση τριών μηνών και εάν πάλι δεν το κάνει το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να τερματίσει τη σύμβαση. Σε τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να βρούμε νέα διαχειρίστρια εταιρεία, με ό,τι αυτό να συνεπάγεται για τον χρονικό ορίζοντα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Από την άλλη, υπάρχει και το σενάριο το κοίτασμα να πωληθεί σε άλλη εταιρεία. «Το θετικό είναι ότι το 'Αφροδίτη' είναι έτοιμο για ανάπτυξη, επομένως μπορεί να ενδιαφερθεί μια εταιρεία και να το αναπτύξει άμεσα. Δεν είναι φυσικά ο σκοπός μας αυτός να το δώσουμε σε άλλη εταιρεία. Αυτές οι αποφάσεις δεν είναι απλές. Θα πρέπει να κάνουμε τεχνική, γεωπολιτική ανάλυση. Η περιοχή αναβράζει αλλά θέλουμε υποδομές. Όσο έχουμε ποσότητες στον βυθό χωρίς υποδομές είναι σαν να μην έχουμε τίποτα», επανέλαβε ο αρμόδιος υπουργός.

Αγκάθι το Κυπριακό;

Ερωτηματικά δημιουργούνται σε ό,τι αφορά την προτεινόμενη πρόταση της Chevron για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μήκους πέραν των 400 χιλιομέτρων προς τις εγκαταστάσεις WDDM στην Αίγυπτο που διαχειρίζεται η Chevron και όχι η κατασκευή αγωγού μήκους περίπου 100 χιλιομέτρων προς τις υφιστάμενες υποδομές του Λεβιάθαν τις οποίες επίσης διαχειρίζεται η αμερικανική εταιρεία διοχετεύοντας αέριο μέσω αγωγών στην Αίγυπτο. Το πιο πάνω ερώτημα τέθηκε και στην ίδια τη Chevron, είπε ο κ. Παπαναστασίου, χωρίς όμως να λάβουμε ξεκάθαρη απάντηση. Καλά ενημερωμένες πηγές ανέφεραν στον «Π» ότι όσο υπάρχει το πολιτικό πρόβλημα στη μέση πιθανόν η αμερικανική εταιρεία να είναι διστακτική στο να κάνει οποιαδήποτε κίνηση και προβάλλει διάφορες προτάσεις οι οποίες το μόνο που προκαλούν είναι καθυστερήσεις. Διπλωματική πηγή επεσήμανε επίσης στην εφημερίδα ότι και εντός του Υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ υπάρχουν δύο διαφορετικές σχολές σκέψεις σε ό,τι αφορά μέρος του αερίου που βρίσκεται στην κυπριακή και ισραηλινή ΑΟΖ. Η μία σχολή προωθεί και πιέζει για συμπερίληψη και της Τουρκίας στους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο και η άλλη θέλει τη διοχέτευση του αερίου μέσω Κύπρου.