Εφτά φουρτουνιασμένοι μήνες διακυβέρνησης: Τα σκάνδαλα, οι λάθος διορισμοί και η αναποφασιστικότητα

Μόλις εφτά μήνες διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη και ήδη προέκυψαν σοβαρά ζητήματα εξαιτίας λανθασμένων και πρόχειρων χειρισμών, ενώ το δείγμα θεωρείται αρκούντος ενδεικτικό για το τι έπεται. Στο πρώτο εφτάμηνο ως Προέδρου της Δημοκρατίας ο Νίκος Χριστοδουλίδης κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια σειρά από περιστατικά, τα οποία κατά κόρον οφείλονται σε άστοχες επιλογές και αναπόφευκτα το πολιτικό κόστος βαραίνει τον ίδιο.

Περιστατικά όπως ο διορισμός του Μιχάλη Χατζηγιάννη στη θέση του υφυπουργού Πολιτισμού, η επιλογή της 19χρονης συμβούλου-συνεργάτιδας, ο διορισμός του Μιχάλη Μιχαήλ στην ΕΔΥ και η παραίτηση εξπρές, ο διορισμός της Δόξας Κωμοδρόμου, η ακύρωση του διορισμού της και η απόσπασή της στο Προεδρικό, το σκάνδαλο με τις υπερωρίες, η αναποφασιστικότητα στη λήψη αποφάσεων για τα επεισόδια στη Χλώρακα και στη Λεμεσό, η απουσία δυναμικής παρέμβασης στην κόντρα υπουργού Υγείας και γενικής διευθύντριας του Υπουργείου Υγείας, και γενικότερα ο χειρισμός σοβαρών ζητημάτων στο εσωτερικό μέτωπο, φανερώνουν σοβαρές αδυναμίες. Και επειδή η «καλή ημέρα από το πρωί φαίνεται», ας φρεσκάρουμε λίγο τη μνήμη πώς εξελίχθηκαν αυτοί οι πρώτοι μήνες, της κατά τ’ άλλα αλλαγής, που προέβαλλε ο Νίκος Χριστοδουλίδης στην προεκλογική του εκστρατεία.

Διορισμός Υπουργικού Συμβουλίου

Σε ό,τι αφορά τον διορισμό των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε θέσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η ίση εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών, να μην διοριστούν πρόσωπα με θητεία σε προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά και να μην διοριστούν πρωτοκλασάτα κομματικά στελέχη.

Τρεις βασικότατες προϋποθέσεις οι οποίες αθετήθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, προτού καλά-καλά καθίσει στην καρέκλα του προεδρικού γραφείου. Η ίση εκπροσώπηση των δύο φύλων ήταν ξεκάθαρα (όπως θα έλεγε και ο ίδιος) ένα εντυπωσιακό προεκλογικό πυροτέχνημα. Σε ό,τι αφορά τη δέσμευση για να μην διοριστούν άτομα με θητεία σε προηγούμενες κυβερνήσεις, προφανώς πρέπει να διαγράψουμε από τη μνήμη μας ότι ο Μάκης Κεραυνός διετέλεσε υπουργός Εργασίας και ο Κωνσταντίνος Ιωάννου μερικούς μήνες πριν ήταν συνάδελφος του Νίκου Χριστοδουλίδη, όντας και οι δύο υπουργοί της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Για την άλλη προϋπόθεση για πρωτοκλασάτα κομματικά στελέχη, ο νυν υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας, διετέλεσε αναπληρωτής πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος και του Κινήματος Αλληλεγγύη, ενώ ήταν και βουλευτής. Ο δε υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου, είχε πλούσια κομματική δράση εντός του ΔΗΚΟ και ακολούθως αποστασιοποιήθηκε εν μέρει με τη διάσπαση του ΔΗΚΟ και τη δημιουργία της ΔΗΠΑ. Με τον κοινό και λογικό τρόπο σκέψης και οι δύο αυτές περιπτώσεις καλύπτονται από τον όρο κομματικά στελέχη.

Ευρύτερα ωστόσο, οι επιλογές του Προέδρου της Δημοκρατίας χαρακτηρίζονται ακόμη και σήμερα μετά από μισό χρόνο διακυβέρνησης ως αδύνατες. Πάντως η καθυστέρηση που είχε παρατηρηθεί στην ανακοίνωση του υπουργικού σχήματος είχε δημιουργήσει αυξημένες προσδοκίες, οι οποίες ουδόλως επαληθεύτηκαν.

Οι παραιτήσεις στο χέρι

Στην πρώτη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, αμέσως μετά την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων των νέων υπουργών, μεταξύ άλλων ο Νίκος Χριστοδουλίδης τους κάλεσε να έχουν τις παραιτήσεις τους έτοιμες και στο χέρι, προφανώς θέλοντας να στείλει μηνύματα αυστηρότητας και μηδενικής ανοχής. Η πορεία αυτών των εφτά μηνών καταδεικνύουν ότι οι υπουργοί όχι δεν τις έχουν στο χέρι, αλλά ούτε μάλλον στο συρτάρι. Μοναδική εξαίρεση είναι η περίπτωση του τέως υφυπουργού Πολιτισμού Μιχάλη Χατζηγιάννη, που διαπίστωσε νωρίς ότι η θέση του είναι στις μουσικές σκηνές και στο πεντάγραμμο και όχι στην πολιτική.

Η περίπτωση Μιχαήλ στην ΕΔΥ

Υπόθεση που διεκδικεί Όσκαρ πρωτιάς είναι ο διορισμός του Μιχάλη Μιχαήλ στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας. Διορίστηκε στις 13 Απριλίου 2023 και μετά τον σάλο για τα ακαδημαϊκά του προσόντα παραιτήθηκε μια ημέρα αργότερα. Η εξέλιξη με τον συγκεκριμένο διορισμό ήταν η αφορμή για κύμα πυρών κατά της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να του χρεώνουν έλλειψη σοβαρότητας στις επιλογές του.

Αναποφασιστικότητα για Χλώρακα και Λεμεσό

Η αναποφασιστικότητα στη λήψη σημαντικών αποφάσεων είναι χαρακτηριστικό της νέας κυβέρνησης. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα επεισόδια στη Χλώρακα και στη Λεμεσό. Έναν μήνα μετά, ο Πρόεδρος ακόμη ψάχνεται για να καταλογίσει ευθύνες. Αφού προηγήθηκε το μπάχαλο, κατά πόσο υπάρχουν εκθέσεις γεγονότων και ποιος τις ετοίμασε, στις 7 Σεπτεμβρίου η υπουργός Δικαιοσύνης Άννα Κουκκίδη Προκοπίου παρέδωσε στον Πρόεδρο δύο εκθέσεις γεγονότων για Χλώρακα και Λεμεσό καθώς και ένα σημείωμα με τα δικά της συμπεράσματα. Ο Πρόεδρος δήλωσε ότι θα τα μελετήσει και θα επανέλθει. Επέλεξε να μην τοποθετηθεί πριν την αναχώρησή του για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Παρ' όλα αυτά, είχε διαρρεύσει ότι οι ευθύνες δεν θα αγγίξουν την υπουργό αλλά μόνο τον αρχηγό της Αστυνομίας. Για περισσότερο από μια βδομάδα, με την ανοχή και τη σιωπή του Προέδρου, δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανακοίνωση, με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να αιωρείται και να κυκλοφορεί η φήμη ότι τη νύφη θα την πληρώσει ο αρχηγός. Μπορεί κάλλιστα να τοποθετηθεί να καταστήσει ξεκάθαρο εάν θα καταλογίσει ή όχι ευθύνες, ή εάν θεωρείται λήξαν το θέμα με τα επεισόδια και επομένως ούτε γάτα ούτε ζημιά. Η αναποφασιστικότητα να επιληφθεί του θέματος, το μόνο που προκαλεί είναι μεγαλύτερη ζημιά.

Κόντρες με αντίκτυπο και στο Προεδρικό

Με την ανάληψη των καθηκόντων του ο Νίκος Χριστοδουλίδης «κληρονόμησε» τη θεσμική κόντρα μεταξύ Γενικού Εισαγγελέα - βοηθού Γενικού Εισαγγελέα με τον Γενικό Ελεγκτή. Συχνά-πυκνά με διαφορετικές αφορμές και αιτιάσεις η κόντρα αναβιώνει και έφτασε στο σημείο ο Γιώργος Σαββίδης να προειδοποιεί ότι θα αποταθεί στο Ανώτατο για παύση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη.

Η δεύτερη κόντρα, η οποία προφανώς και σχετίζεται με τις επιλογές του Προέδρου για το κυβερνητικό σχήμα, ξέσπασε πολύ νωρίς εντός της νέας κυβέρνησης, μεταξύ της υπουργού Υγείας Πόπης Κανάρη και της γενικής διευθύντριας του υπουργείου Χριστίνας Γιαννάκη. Η αντιπαράθεση των δύο προϋπήρχε και αυτό που χρεώνεται στον Πρόεδρο είναι ότι δεν το είχε λάβει υπόψη του, όταν αποφάσιζε την υπουργοποίηση της Πόπης Κανάρη.

Και στις δύο περιπτώσεις απαιτείται η παρέμβαση του Προέδρου. Στη μεν πρώτη, είναι ανάγκη να βρεθεί τρόπος συνύπαρξης των δύο θεσμών, σαφώς με διαφορετικές συνθήκες και ίσως μια πρωτοβουλία υπό τον Νίκο Χριστοδουλίδη να βοηθούσε στην εκτόνωση της κόντρας μεταξύ Γιώργου Σαββίδη και Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Στη δεύτερη περίπτωση, και με δεδομένο ότι δεν διαφαίνεται τρόπος ώστε να εξακολουθήσουν να εργάζονται κάτω από την ίδια στέγη οι κυρίες Κανάρη - Γιαννάκη, εάν δεν προκύψει η χρυσή τομή, φαίνεται ότι θα εφαρμοστεί η ρήση ό,τι δεν λύνεται κόβεται. Και πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις το μάρμαρο το πληρώνει ο αδύναμος κρίκος.