Φυλάκιο 216: Εκεί που γνωρίσαμε την άλλη Λευκωσία, την κατεχόμενη - «Ανακαινίζεται» η πρώτη σκοπιά της Πράσινης Γραμμής (φωτογραφίες)

Λευκωσία. 1963. Μέρες διακοινοτικών ταραχών. Η ιστορία της Πράσινης Γραμμής άρχισε στις 21 Δεκεμβρίου 1963, όταν έπειτα από ένα επεισόδιο ξέσπασαν διακοινοτικές ταραχές μεγάλης έντασης και έκτασης, με την Τουρκία να απειλεί με επέμβαση στην Κύπρο. «Ματωμένα Χριστούγεννα», όπως συνηθίζεται να λέγεται, η περίοδος εκείνη. Και η ιστορική αποτύπωση των γεγονότων συγκλονίζει...



Η οριοθέτηση της διαχωριστικής γραμμής ανατέθηκε στον Βρετανό υποστράτηγο Πίτερ Γιανγκ, ο οποίος τη χάραξε πάνω στο χάρτη με ένα πράσινο μολύβι. Έτσι, τη γνωρίζουμε σήμερα ως «Πράσινη Γραμμή». Σκοπός της ήταν να αποτρέψει κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και η φύλαξή της ανατέθηκε στους κυανόκρανους του ΟΗΕ.

Η «Πράσινη Γραμμή» εκτεινόταν αρχικά στη Λευκωσία και χώριζε την πρωτεύουσα της Κύπρου σε δύο τομείς. Στη συνέχεια επεκτάθηκε και οριοθέτησε τους έξι τουρκοκυπριακούς θύλακες, που δημιουργήθηκαν μετά τα αιματηρά επεισόδια του Δεκεμβρίου. Η ένταση χαλάρωσε σε μεγάλο βαθμό το 1968, όταν άρχισαν οι δικοινοτικές συνομιλίες μεταξύ των Γλαύκου Κληρίδη και  Ραούφ Ντενκτάς για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Με την ευκαιρία αυτή, άνοιξαν οι οδοί Λήδρας και Ερμού, ώστε να εξυπηρετούνται οι Τουρκοκύπριοι που εργάζονταν στον ελληνοκυπριακό τομέα.

Με μια σκάλα...

Στο τέρμα της οδού Λήδρας - και σήμερα μπροστά από οδό Κύκκου -, θα χτιστεί το πρώτο φυλάκιο από τους Ελληνοκύπριους. Το Φυλάκιο 216, το οποίο μέχρι και πριν την διάνοιξη των οδοφραγμάτων, θα αποτελεί σημείο κατατεθέν για Ελληνοκύπριους και ξένους, που καθημερινά σπεύδουν να γνωρίσουν την άλλη πλευρά, την αθέατη όψη της Λευκωσίας, της μόνης μοιρασμένης -ως σήμερα- πόλης στην Ευρώπη.







Το φυλάκιο πριν την διάνοιξη των οδοφραγμάτων



Με μια σκάλα, που καθώς ανέβαινες σου κοβόταν η ανάσα...  Και μια μικρή τρύπα... Ξαφνικά ως επισκέπτης... αντίκριζες την νεκρή ζώνη πίσω από το φυλάκιο. Μαθητές, οικογένειες, παιδιά... Ξένοι επισκέπτες να ατενίζουν την άλλη πλευρά της Λευκωσίας. Και πότε ο τότε δήμαρχος Λέλλος Δημητριάδης, πότε άλλος αξιωματούχος, να εξηγούν τα γεγονότα...

Πόσες φορές βρεθήκαμε εκεί και ακούσαμε ιστορίες για την Λευκωσία πριν διαιρεθεί; Πόσες ιστορίες βγαλμένες από εποχή που φαντάζει άλλη; Το συγκεκριμένο φυλάκιο εξάλλου βρίσκεται μια ανάσα από τον ιστορικό μακρύδρομο της πρωτεύουσας, τον μακρύδρομο της Λήδρας, και μόλις λίγα μέτρα από την Πλατεία Μεταξά -μετέπειτα Πλατεία Ελευθερίας. Σε αυτή λοιπόν την σκάλα, παιδιά και εμείς ανεβαίναμε με τον φόβο για το τι θα δούμε απέναντι και μόλις λίγα μέτρα μακριά μας. Ένας στρατιώτης στην σκοπιά, βαρέλια βαμμένα σε λευκό και γαλάζιο και ο χρόνος που σταμάτησε πριν από χρόνια σε εκείνο το σημείο...







Σήμερα, έπειτα και από την διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2003, οι επισκέπτες δεν υπάρχουν, μονάχα λίγοι ξένοι τουρίστες που χάνονται στα σοκάκια της πόλης, αλλά και αυτοί μιλώντας στην ιστοσελίδα μας θα πουν ότι είναι παράξενο που η εντός των τειχών πόλη έχει τόσα φυλάκια. «Φοβάστε; Υπάρχει περίπτωση πολέμου; Γιατί σχεδόν όλα είναι βαμμένα με λευκή και άσπρη μπογιά;» είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα ακούσεις από ξένους, αν πας στο συγκεκριμένο φυλάκιο.





Το φυλάκιο 216 έπειτα από χρόνια, αλλάζει όψη ξανά, αφού όπως πληροφορείται η ιστοσελίδα μας, κατεδαφίστηκε για να ανακαινιστεί νέα σκοπιά στο ίδιο σημείο, κυρίως για λόγους ασφάλειας, όπως μας έχει επισημανθεί.