Η ανθεκτικότητα των νέων στεγαστικών χορηγήσεων υποστηρίζεται εν μέρει από την προώθηση, εκ μέρους των τραπεζών, δανειακών προϊόντων σταθερού επιτοκίου μεγαλύτερης διάρκειας, σε ευθυγράμμιση με την αυξανόμενη προτίμηση των νοικοκυριών για σταθερότητα στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, σημειώνει η Κεντρική Τράπεζα.
Όπως αναφέρει στο «οικονομικό δελτίο» Ιουνίου 2025, η αξιοσημείωτη αύξηση στον νέο δανεισμό καταγράφεται παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να εφαρμόζουν αυστηρά κριτήρια κατά την έγκριση δανείων, διατηρώντας τη σταθερά προσεκτική στάση τους απέναντι στους πιστωτικούς κινδύνους. Η ισχυρή ρευστότητα των τραπεζών στηρίζει τη χρηματοδότηση προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις, υποδεικνύεται, συμβάλλοντας θετικά στην οικονομική ανάπτυξη και στη θετική πορεία του ΑΕΠ.
Ανακάμπτει η πιστωτική επέκταση
Η Κεντρική Τράπεζα, σημειώνει ότι η πιστωτική επέκταση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα βρίσκεται σε τροχιά σταδιακής ανάκαμψης από τον Απρίλιο του 2024.
Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται κυρίως στη βελτίωση του ρυθμού μεταβολής των καθαρών επιχειρηματικών δανείων, που σταδιακά έγινε λιγότερο αρνητικός καθ' όλη τη διάρκεια του 2024 και επέστρεψε σε θετικό πρόσημο στις αρχές του 2025, καθώς και στη συνεχιζόμενη ανθεκτικότητα της πιστωτικής επέκτασης προς τα νοικοκυριά.
Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των καθαρών δανείων προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε στο 1,8% τον Μάρτιο του 2025, σημειώνοντας σημαντική βελτίωση από το -0,1% τον Μάρτιο του 2024. Συγκεκριμένα, ο νέος δανεισμός προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα σημείωσε ιστορικό υψηλό €3,9 δισ. το 2024 και αυξήθηκε περαιτέρω σε €1,2 δισ. το πρώτο τρίμηνο 2025.
Η θετική πορεία ευθυγραμμίζεται με τη σταδιακή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από τα μέσα του 2024, καθώς η μείωση των επιτοκίων οδηγεί σε μειωμένο κόστος δανεισμού και ενισχύει την πιστωτική επέκταση, παρά τις ακόμη περιοριστικές συνθήκες χρηματοδότησης.
Δάνεια επιχειρήσεων
Αναφορικά με τις επιχειρήσεις, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του καθαρού δανεισμού διαμορφώθηκε στο 0,3% τον Μάρτιο του 2025 από -2,2% τον Μάρτιο του 2024.
Η επιστροφή των επιχειρηματικών δανείων σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής, εξηγεί, υποδηλώνει ότι οι νέες χορηγήσεις υπερέβησαν τις αποπληρωμές, εξέλιξη που ενισχύθηκε από την άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας και τη σταδιακή αποκλιμάκωση των τραπεζικών επιτοκίων, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση της συνολικής ζήτησης δανείων.
Το 2024, ο νέος δανεισμός προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε στα €2,4 δισ. από €1,9 δισ. το 2023, με την ανοδική τάση να συνεχίζεται και το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Στήριξη από στεγαστικά
Τον Μάρτιο του 2025, τα καθαρά δάνεια προς νοικοκυριά παρουσίασαν ετήσια αύξηση 2,3%, έναντι 1,3% τον Μάρτιο του 2024.
Όσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων ανήλθε σε 2,8% τον Μάρτιο 2025, από 1,8% έναν χρόνο νωρίτερα, αντικατοπτρίζοντας την ανθεκτικότητα της αγοράς κατοικίας και τη σταθερή ζήτηση από τους εγχώριους αγοραστές, τόσο για ιδιοκατοίκηση όσο και για επενδυτικούς σκοπούς.
Τα νέα στεγαστικά δάνεια κατέγραψαν ήπια άνοδο το 2024, φτάνοντας τα €1.1 δισ., έναντι €1,0 δισ., το 2023 ενώ διατηρήθηκαν αυξημένα και το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Τα καταναλωτικά δάνεια κατέγραψαν ετήσια αύξηση 6,5% τον Μάρτιο του 2025, από 5,3% έναν χρόνο πριν, ωστόσο υποχώρησαν από το υψηλό 7,5% του Δεκεμβρίου 2024.
Κριτήρια δανεισμού
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων (Απρίλιος 2025), τα κριτήρια χορήγησης δανείων παρέμειναν αμετάβλητα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, συνεχίζοντας την τάση σταθερότητας που παρατηρείται τα τελευταία τρίμηνα.
Συγκεκριμένα, τα κριτήρια διατηρούνται στα αυστηρότερα επίπεδα που έφτασαν το δεύτερο τρίμηνο του 2024 για τα επιχειρηματικά δάνεια και το τέταρτο τρίμηνο του 2023 για τα δάνεια προς νοικοκυριά, έπειτα από μια μακρά περίοδο σταδιακής αυστηροποίησης.
Επιτόκια
Η ενσωμάτωση των μειώσεων των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ στα επιτόκια των νέων στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, παραδέχεται η ΚΤΚ, υπήρξε πιο περιορισμένη σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις. Η καθυστέρηση αυτή αποδίδεται, εν μέρει, στη σύνδεση μεγάλου μέρους των νέων στεγαστικών δανείων με τα βασικά επιτόκια των τραπεζών, τα οποία καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό από τα εγχώρια επιτόκια καταθέσεων, επιτόκια που χαρακτηρίζονται από αργή προσαρμογή, ιδίως σε περιβάλλον υψηλής ρευστότητας.
Επιπλέον, η ενισχυμένη προτίμηση των νοικοκυριών για δάνεια με σταθερό επιτόκιο μεγαλύτερης διάρκειας, σε συνδυασμό με την ενεργή προώθηση αντίστοιχων προϊόντων από τις τράπεζες, σε ανταπόκριση της ανάγκης των δανειοληπτών για σταθερότητα και προβλεψιμότητα στις δόσεις των δανείων τους, έχει επίσης συμβάλει στη βραδύτερη προσαρμογή των μεταβολών της νομισματικής πολιτικής στη συγκεκριμένη κατηγορία δανείων.
Το μέσο επιτόκιο για νέα στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά υποχώρησε στο 4,56% τον Μάρτιο του 2025 από 4,75% τον Μάρτιο του 2024, ενώ κατέγραψε συνολική πτώση 63 μονάδων βάσης σε σχέση με την κορυφή του 5,19% που είχε σημειωθεί τον Ιανουάριο του 2024.
Αντιθέτως, τα νέα καταναλωτικά δάνεια προς τα νοικοκυριά παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα το 2024 και στις αρχές του 2025, μετά τη σημαντική άνοδο του 2023.
