Ο συνεχής εκσυγχρονισμός του τραπεζικού συστήματος θα είναι κρίσιμος, υπογράμμισε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστάκης Πατσαλίδης.
Μιλώντας σε κλειστό συνέδριο για την κυπριακή οικονομία που πραγματοποιήθηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), ο κ. Πατσαλίδης σημείωσε ότι η υιοθέτηση της ψηφιοποίησης, η ενίσχυση του χρηματοοικονομικού γραμματισμού και η διασφάλιση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αποτελούν βασικές προτεραιότητες.
Επιπλέον, πρόσθεσε, η ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά τραπεζικά πρότυπα και τα πλαίσια βιωσιμότητας θα ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο του κλάδου στην προώθηση της μακροπρόθεσμης οικονομικής σταθερότητας. «Η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα των χρηματοπιστωτικών μας ιδρυμάτων θα είναι καθοριστική για την υποστήριξη του ευρύτερου οικονομικού μετασχηματισμού της Κύπρου», τόνισε.
Επίσης, ανέφερε ότι ένα κρίσιμο στοιχείο του οικονομικού μετασχηματισμού ήταν η ενίσχυση του τραπεζικού τομέα. «Την τελευταία δεκαετία, η Κύπρος έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και τη βελτίωση της ρυθμιστικής εποπτείας. Ο τραπεζικός τομέας σήμερα είναι ανθεκτικός και απολαμβάνει ισχυρότερα αποθέματα κεφαλαίου και ρευστότητας, από τα υψηλότερα στη ζώνη του ευρώ. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν θέσει τα χρηματοπιστωτικά μας ιδρύματα να υποστηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη πιο αποτελεσματικά», είπε.
Σε κομβική στιγμή η οικονομία
Στο πλαίσιο της ομιλίας του, ο κ. Πατσαλίδης σημείωσε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε μια κομβική στιγμή της συνεχιζόμενης οικονομικής της εξέλιξης. «Την τελευταία δεκαετία, γίναμε μάρτυρες σημαντικών αλλαγών στα οικονομικά και τραπεζικά μας μοντέλα, από την ανάκαμψη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2013 σε μια πιο διαφοροποιημένη και ανθεκτική οικονομία σήμερα», επεσήμανε. Ταυτόχρονα, σημείωσε. οι παγκόσμιες και περιφερειακές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών και εμπορικών εντάσεων, των τεχνολογικών εξελίξεων και των κλιματικών επιταγών, διαμορφώνουν μια νέα οικονομική πραγματικότητα που απαιτεί στρατηγική προσαρμογή και ευέλικτες μακροπρόθεσμες πολιτικές.
«Ο ESM έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ και υπήρξε βασικός εταίρος στην οικονομική ανάκαμψη και ανθεκτικότητα της Κύπρου. Ο ρόλος του στη διασφάλιση ισχυρών μακροοικονομικών και χρηματοοικονομικών επιδόσεων είναι τόσο σημαντικός σήμερα όσο και κατά τα χρόνια της κρίσης. Ωστόσο, η σταθερότητα και η ευρωστία από μόνες τους δεν αρκούν. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι η οικονομία μας θα οικοδομηθεί σε ένα θεμέλιο βιωσιμότητας, καινοτομίας και χωρίς αποκλεισμούς», παρατήρησε.
Διαρθρωτικές Αλλαγές: Το μέλλον της κυπριακής οικονομίας
Ο κ. Πατσαλίδης σημείωσε ότι η Κύπρος έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος και την επέκταση της οικονομικής της διαφοροποίησης. Ωστόσο, τόνισε, οι διαρθρωτικές προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται.
Αναφέρθηκε σε μερικούς από τους βασικούς τομείς μετασχηματισμού που ενίσχυσαν την ικανότητα της Κύπρου να αντέχει σε εξωτερικούς κραδασμούς, είτε από διακυμάνσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, γεωπολιτικές αλλαγές ή διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας. Όπως είπε, «μειώσαμε την εξάρτηση από παραδοσιακούς τομείς και διευρύναμε το αποτύπωμά μας σε βιομηχανίες όπως η τεχνολογία, η χρηματοοικονομική τεχνολογία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Ταυτόχρονα, σημείωσε η υιοθέτηση ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών αύξησε την παραγωγικότητα και προώθησε την καινοτομία, ενώ «έχουμε ευθυγραμμίσει την οικονομία μας με τους ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους στόχους βιωσιμότητας, διασφαλίζοντας έτσι ότι η ανάπτυξη είναι τόσο περιβαλλοντικά υπεύθυνη όσο και οικονομικά βιώσιμη».
Όσον αφορά την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ανέφερε, «έχουμε υιοθετήσει δημογραφικές αλλαγές ενισχύοντας τη δια βίου μάθηση και διασφαλίζοντας ότι το εργατικό δυναμικό μας διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες για τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος».
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης
Σύμφωνα με το διοικητή, οι διαρθρωτικές αλλαγές δεν αποτελούν απλώς αναγκαιότητα για τον οικονομικό εκσυγχρονισμό, αλλά συνδέονται επίσης στενά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη δημοσιονομική και οικονομική διακυβέρνηση. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) θέτει τους κανόνες για υγιή δημόσια οικονομικά στη ζώνη του ευρώ, διασφαλίζοντας ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές υποστηρίζουν την οικονομική σταθερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Τόνισε ότι καθώς η Κύπρος συνεχίζει τον δρόμο του οικονομικού μετασχηματισμού της, είναι επιτακτική ανάγκη οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις να ευθυγραμμιστούν με τις αρχές της δημοσιονομικής ευθύνης, της βιωσιμότητας του χρέους και της μακροοικονομικής ανθεκτικότητας. «Το δημοσιονομικό πλεόνασμα για το 2024, που έφτασε το 4,5% του ΑΕΠ, δείχνει τη δέσμευσή μας στη δημοσιονομική ευθύνη. Επιπλέον, η τροχιά του δημόσιου χρέους, που έφτασε το 61,9% τον Ιανουάριο του 2025, ενισχύει την πρόοδο της χώρας προς τη μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», σημείωσε.
Το πλαίσιο του ΣΣΑ δίνει έμφαση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανθεκτικότητα. Για την Κύπρο αυτό σημαίνει:
• Περαιτέρω ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών με παράλληλη υποστήριξη μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη σε βασικούς τομείς.
• Διασφάλιση ότι οι επενδύσεις στον ψηφιακό και τον πράσινο μετασχηματισμό διεξάγονται με δημοσιονομικά βιώσιμο τρόπο.
• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και των ρυθμιστικών πλαισίων, ενισχύοντας ένα περιβάλλον που υποστηρίζει την ανάπτυξη και την καινοτομία του ιδιωτικού τομέα.
«Στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, αναγνωρίζουμε τη σημασία της ισορροπίας μεταξύ της δημοσιονομικής σύνεσης και των στρατηγικών επενδύσεων στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Οι πολιτικές μας πρέπει να διασφαλίζουν ότι η Κύπρος συνεχίζει να συμμορφώνεται με το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για βιώσιμη οικονομική πρόοδο», πρόσθεσε.
Μια κοινή ευθύνη για το μέλλον
Όσον αφορά το μέλλον, παραδέχθηκε ότι ενώ παραμένουν οι προκλήσεις, η Κύπρος έχει επανειλημμένα επιδείξει στο χρόνο αντοχή και την ικανότητά της να προσαρμοστεί, να μεταρρυθμιστεί και να προοδεύσει. «Τώρα είναι η ώρα να πλοηγηθούμε στα επόμενα βήματα σε αυτό το ταξίδι, προσδιορίζοντας προτεραιότητες πολιτικής, επενδυτικές ευκαιρίες και ρυθμιστικά πλαίσια που θα διαμορφώσουν περαιτέρω ένα υγιές και ευημερούν μέλλον της οικονομίας μας. Ένα κέντρο έρευνας και πολιτικής ιδρύθηκε πρόσφατα στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, αφιερωμένο στη διεξαγωγή εις βάθος ανάλυσης και έρευνας για την ενημέρωση και καθοδήγηση των αποφάσεων πολιτικής μας», τόνισε.
Σημαντικός ο διάλογος
Ο Wim Van Aken, Επικεφαλής Αποστολής του ΕΜΣ για την Κύπρο και Ανώτερος Σύμβουλος του Επικεφαλής Οικονομολόγου του ΕΜΣ, συμφώνησε με τον Διοικητή Πατσαλίδη, υπογραμμίζοντας τη σημασία του διαλόγου μεταξύ των θεσμών για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση κινδύνων και ευπαθειών με στόχο τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και ευημερίας. Η συνεργασία μεταξύ της ΚΤΚ και του ΕΜΣ, περιλαμβανομένου του συνεδρίου, ενίσχυσε την κατανόηση τέτοιων κινδύνων και ευπαθειών μέσα από κοινή ανάλυση.
Το συνέδριο περιλάμβανε τρεις βασικές θεματικές ενότητες:
- Θεματική Ενότητα 1: Η εξέλιξη των κινδύνων για την κυπριακή οικονομία μετά τη λήξη του προγράμματος προσαρμογής — Ειδικοί του ΕΜΣ παρουσίασαν ανάλυση της μεταπρογραμματικής περιόδου, εστιάζοντας σε βασικές ευπάθειες και την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας.
- Θεματική Ενότητα 2: Η εξέλιξη των τιμών κατοικιών στην Κύπρο και μελλοντικές προκλήσεις — Στελέχη της ΚΤΚ ανέλυσαν την πορεία της αγοράς ακινήτων, εντοπίζοντας τις πρόσφατες τάσεις στις τιμές και τις προκλήσεις για βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα.
- Θεματική Ενότητα 3: Κίνδυνοι στις προβλέψεις για το δημόσιο χρέος της Κύπρου τότε και τώρα — Στελέχη του ΕΜΣ παρουσίασαν τη δυναμική του δημόσιου χρέους, συγκρίνοντας προηγούμενες προβλέψεις με την τρέχουσα κατάσταση και αξιολογώντας τους μακροπρόθεσμους κινδύνους δημοσιονομικής βιωσιμότητας.
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και ο ΕΜΣ επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για συνεχή διάλογο γύρω από τις βασικές οικονομικές προκλήσεις και για στήριξη πολιτικών που ενισχύουν την ανθεκτικότητα, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην Κύπρο.
