Το 39% μένει χωρίς χρήματα μια φορά τον χρόνο - Το εισόδημα δεν καλύπτει τα έξοδα

Η Κύπρος αντιμετωπίζει μια σημαντική πρόκληση που συχνά υποτιμάται: το έλλειμμα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού. Αυτή η έλλειψη βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά με τη διαχείριση χρημάτων, τις επενδύσεις, τον προϋπολογισμό και την αποταμίευση έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομική ευημερία των πολιτών και στη σταθερότητα της οικονομίας. Ο κίνδυνος που προκύπτει δεν είναι θεωρητικός, αλλά είναι υπαρκτός. Το 39% δήλωσε ότι τουλάχιστον μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες δεν μπορούσε να καλύψει τα έξοδά του με το εισόδημά του, σύμφωνα με τα ευρήματα Παγκύπριας Έρευνας Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και παρουσιάστηκε χθες σε εργαστήριο με τη συμμετοχή και δημοσιογράφων.

Σύμφωνα με την έρευνα, ο μέσος όρος χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο ανέρχεται στο 56% με παρά πολύ υψηλό ποσοστό σωστών απαντήσεων σε ερωτήσεις για τους τόκους δανείων (91%) και τους κινδύνους απόδοσης (89%). Ωστόσο, το 50% των ερωτηθέντων δεν γνώριζε για τη διαχείριση κινδύνου και το 65% δεν γνώριζε τον ανατοκισμό και μόνο το 17% των συμμετεχόντων κρίνεται ότι πληροί το βασικό επίπεδο επάρκειας.

Το 68% του πληθυσμού διαχειρίζεται το ίδιο τα οικονομικά του και μόλις το 23% παρακολουθεί στενά τις προσωπικές χρηματοοικονομικές υποθέσεις του. Το 85% δήλωσε ότι αποταμιεύει ενεργά, αλλά μόνο το 32% θέτει μακροπρόθεσμους οικονομικούς στόχους. Μόνο το 30% πραγματοποιεί συγκρίσεις μεταξύ χρηματοοικονομικών προϊόντων πριν την αγορά τους και μόνο το 21% εξετάζει κατά πόσο έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει το προϊόν.

Η ανάγκη για ενίσχυση της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο είναι επιτακτική, είπε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Χρ. Πατσαλίδης, σε συνέδριο της Κυπριακής Επιτροπής Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Παιδείας (ΚΕΧΑΠ), της οποίας είναι πρόεδρος. Το συνέδριο πραγματοποιείθηκε στο πλαίσιο του Global Money Week 2025. Βασική εισήγηση για την ενίσχυση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού είναι να εισαχθεί σχετικό μάθημα στην εκπαίδευση.

«Τα αποτελέσματα της έρευνας βοηθούν στην ανάληψη συστηματικών και στοχευμένων δράσεων για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των νέων, που αποτελούν το μέλλον της οικονομικής προοπτικής της χώρας μας», είπε ο κ. Πατσαλίδης, και προσέθεσε: «Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός δεν αφορά μόνο τη γνώση τραπεζικών, χρηματοοικονομικών ή οικονομικών όρων. Αφορά και σε νοοτροπίες και συμπεριφορές. Καλλιεργεί την ικανότητα του κάθε πολίτη να λαμβάνει ορθολογιστικές χρηματοοικονομικές αποφάσεις, να προγραμματίζει το μέλλον του με υπευθυνότητα, να αποφεύγει τους οικονομικούς κινδύνους και να διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική του ευημερία. Αυτό, με τη σειρά του, συμβάλλει στη δημιουργία μιας πιο σταθερής και ανθεκτικής οικονομίας, γενικότερα».

Στα σχολεία

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στο ίδιο συνέδριο υπενθύμισε ότι τον Σεπτέμβριο του 2024, το Υπουργείο Παιδείας εισήγαγε το Πρόγραμμα Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης και Αλφαβητισμού για μαθητές της τρίτης τάξης του γυμνασίου. Το πρόγραμμα το έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 8.000 μαθητές σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Κατά την παρουσίαση του ετήσιου προγραμματισμού για το 2025, ο κ. Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε ότι το πρόγραμμα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού θα επεκταθεί για να καλύψει όλους τους μαθητές από την Α' έως την Γ' γυμνασίου και σταδιακά θα επεκταθεί και στη ΣΤ’ δημοτικού.

«Για τα αποτελέσματα θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να φανούν, πρέπει να κτίσεις πρώτα Παιδεία και κουλτούρα και η κουλτούρα χτίζεται για όλους τους τομείς μόνο μέσα από την Παιδεία», προσέθεσε.