Μάκης Κεραυνός: Στηρίζει τράπεζες για τον καθορισμό επιτοκίων

H δήλωση ότι τα τραπεζικά ιδρύματα προχώρησαν παράλληλα σε αύξηση των δανειστικών επιτοκίων και μείωση των καταθετικών επιτοκίων δεν μπορεί να τεκμηριωθεί, ούτε ότι βρίσκεται σε αντίθεση με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για μείωση των δανειστικών επιτοκίων, αναφέρει ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός.

Απαντώντας σε ερωτήματα του βουλευτή Γιώργου Κουκουμά, ο υπουργός σημειώνει ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η ΚΤΚ σχετικά με τα δανειστικά και τα καταθετικά επιτόκια, η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων αυτών κατέγραψε μικρή μείωση το 2024.

Εξηγεί ότι ο κυλιόμενος μέσος όρος 12 μηνών της διαφοράς μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων, τόσο σε νοικοκυριά (νέες εργασίες) όσο και σε μη-χρηματοδοτικές εταιρείες (νέες εργασίες), παρουσίασε μικρή μείωση το 2024, κάτι το οποίο είτε οφείλεται στη μείωση των δανειστικών επιτοκίων είτε στην αύξηση των καταθετικών επιτοκίων είτε και στα δύο.

Εντός του 2024 τα καταθετικά επιτόκια παρουσίασαν μικρές διακυμάνσεις, καταγράφοντας μικρή αύξηση σε περίοδο 12 μηνών (Σεπτέμβρης 2023-Αύγουστος 2024). Παρόμοια τάση, συμπληρώνει, είχαν και τα δανειστικά επιτόκια, με τα δανειστικά επιτόκια σε μη-χρηματοδοτικές εταιρείες να καταγράφουν μικρή μείωση.

«Επομένως, η δήλωση ότι τα τραπεζικά ιδρύματα προχώρησαν παράλληλα σε αύξηση των δανειστικών επιτοκίων και μείωση των καταθετικών επιτοκίων δεν μπορεί να τεκμηριωθεί, ούτε ότι βρίσκεται σε αντίθεση με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για μείωση των δανειστικών επιτοκίων», τονίζει.

Επίδραση των αποφάσεων της επιτοκιακής πολιτικής της ΕΚΤ στα δανειστικά επιτόκια

Όσον αφορά την επίδραση των αποφάσεων της επιτοκιακής πολιτικής της ΕΚΤ στα δανειστικά επιτόκια, διευκρινίζεται ότι ο νέος δανεισμός αφορά προϊόντα πίστωσης που προσφέρουν τα πιστωτικά ιδρύματα, ανάλογα με τις πολιτικές του κάθε πιστωτικού ιδρύματος, σε νέους πελάτες τα οποία για να διαμορφωθούν λαμβάνονται υπόψη σειρά παραγόντων και δεν επηρεάζονται άμεσα από την επιτοκιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Από την άλλη, προσθέτει, ο υφιστάμενος δανεισμός καθορίζεται αποκλειστικά από τις δανειακές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί και για όσες από αυτές η βάση που συμφωνήθηκε είναι το EURIBOR επηρεάζονται άμεσα από τις διακυμάνσεις της επιτοκιακής πολιτικής της ΕΚΤ, ανάλογα και με την περίοδο αναφοράς της βάσης επιτοκίου που προνοεί η κάθε σύμβαση (πιο σύνηθες το EURIBOR 6 μηνών) .

Σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, σε δείκτες που αφορούν νέα και υφιστάμενα δάνεια μπορεί να περιλαμβάνονται και δάνεια των οποίων η βάση του επιτοκίου καθορίζεται από τα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα ή ακόμα και δάνεια με σταθερό επιτόκιο το οποίο δεν μεταβάλλεται ή επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις των επιτοκίων τη Ευρωπαϊκής Τράπεζας.

«Όπως γίνεται αντιληπτό από την πιο πάνω ανάλυση, η εκάστοτε επιτοκιακή πολιτική των τραπεζών αναφορικά με το νέο δανεισμό που προσφέρουν σε δυνητικούς πελάτες, δεν επηρεάζει τους εν δυνάμει δικαιούχους του νέου Σχεδίου που υλοποιείται και αφορά υφιστάμενους δανειολήπτες του 2022 και 2023. Άρα δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι οι τράπεζες προσπαθούν να απορροφήσουν την επικείμενη επιδότηση. Το επιτόκιο των εν δυνάμει δικαιούχων του σχεδίου και τρόπος που κυμαίνεται ήδη συμφωνήθηκε μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειοληπτών κατά την υπογραφή της σύμβασης», επισημαίνει.

Το Υπουργείο Οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη τις διαμορφωμένες συνθήκες στην αγορά, εκπόνησε το Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίου για Στεγαστικά Δάνεια με Εισοδηματικά Κριτήρια με στόχο να προστατεύσει νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα (οικογενειακό εισόδημα μέχρι €50000).

Σημειώνεται ότι λόγω του ότι το Σχέδιο καλύπτει υφιστάμενα δάνεια της περιόδου 2022-2023, η πρώτη καταβολή χορηγίας προς τους δανειολήπτες από πλευράς της κυβέρνησης θα δοθεί αναδρομικά, ούτως ώστε να καλυφθεί ολόκληρη η προηγούμενη περίοδος κατά την οποία οι δανειολήπτες κατέβαλλαν τις δόσεις τους.

Η συνολική χρονική διάρκεια επιδότησης είναι μόνο για χρονική περίοδο 2 ετών από την ημερομηνία εκταμίευσης του δανείου. Η επιδότηση αφορά το 50% της διαφοράς μεταξύ του μέσου Συνολικού Επιτοκίου για την περίοδο αναφοράς και του Συνολικού Επιτοκίου που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης (ανοίγματος) λογαριασμού στο τραπεζικό σύστημα του ΑΠΙ με ανώφλι 2%. Τα ανωτέρω αποτελούν ασφαλιστικές δικλίδες για αποτροπή τυχόν εκμετάλλευσης του Σχεδίου.

Όσον αφορά την παρατήρηση για προσπάθεια καθορισμού χαμηλότερων επιτοκίων στα πλαίσια του Σχεδίου, σημειώνεται ότι, το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει αρμοδιότητα για εποπτεία επί των Αδειοδοτημένων Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΑΠΙ) και συνεπώς για την πολιτική έκαστου ΑΠΙ για καθορισμό των επιτοκίων, ούτε αρμοδιότητα, ώστε να παρέμβει σε όρους δανειακής σύμβασης. Η εποπτεία των ΑΠΙ είναι αρμοδιότητα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Παρά ταύτα, με γνώμονα την διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ο Υπουργός Οικονομικών απέστειλε επιστολές στον Σύνδεσμο Τράπεζων Κύπρου στις 11/4/23 και 3/8/23 καλώντας τα μέλη του σε απορρόφηση μέρους του κόστους των αυξήσεων σε δανειστικά επιτόκια, καθώς και ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων.