Στην εξεύρεση και εφαρμογή του σχεδίου Β με στόχο την ολοκλήρωση του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό, μετά και τον επεισοδιακό τερματισμό της σύμβασης από την κινεζική κοινοπραξία που είχε αναλάβει την κατασκευή του πολυδάπανου έργου, επικεντρώνονται πλέον οι προσπάθειες του Υπουργείου Ενέργειας και της ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου).
Εκείνο που προέχει τώρα είναι η ολοκλήρωση του έργου, με το Υπουργείο Ενέργειας να επεξεργάζεται το σχέδιο Β προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες αφού κάθε μέρα που περνά, το κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες αυξάνεται εξαιτίας της απουσίας φυσικού αερίου και του κόστους της εκπομπής ρύπων (μόνο το κόστος για τους ρύπους υπολογίζεται στα 300-400 εκατ. ευρώ τον χρόνο συν η τιμή αγοράς του καυσίμου-μαζούτ). Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το σχέδιο Β που επεξεργάζονται Υπουργείο Ενέργειας και ΕΤΥΦΑ προνοεί τη συνέχιση του έργου με βάση τις ρήτρες της σύμβασης, που σημαίνει ότι όλα τα περιουσιακά στοχεία, χερσαία και πλωτά (πλοίο, προβλήτα και χερσαίο τερματικό), περιέρχονται στην κατοχή της ΕΤΥΦΑ, η οποία συνεχίζει να εργοδοτεί τους υπεργολάβους του έργου, με τους ίδιους όρους των συμβολαίων που ίσχυαν και επί κοινοπραξίας, αναλαμβάνοντας το κόστος.
Θα φανεί...
Το χερσαίο μέρος του έργου παραδόθηκε χθες από την κοινοπραξία στην κυπριακή πλευρά (ΕΤΥΦΑ), όπως προνοείται από τις ρήτρες της σύμβασης, μέσα σε «ειρηνικό κλίμα», σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, σε αντίθεση με το ζήτημα που αφορά την πλωτή μονάδα (πλοίο FSRU) «Προμηθέας», το οποίο αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της ΕΤΥΦΑ, ύψους περίπου 190 εκατ. ευρώ, και παραμένει αγκυροβολημένη σε λιμάνι της Κίνας, χωρίς να είναι ξεκάθαρο εάν η κινεζική πλευρά είναι πρόθυμη να το παραδώσει και πότε στην Κυπριακή Δημοκρατία. Πηγές από το Υπουργείο Ενέργειας επισημαίνουν, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ότι η συμφωνία με την κινεζική κοινοπραξία προνοεί πως σε περίπτωση τερματισμού της σύμβασης, η κατασκευάστρια εταιρεία (κοινοπραξία) οφείλει να παραδώσει την πλωτή μονάδα στον ιδιοκτήτη της (ΕΤΥΦΑ), στην κατάσταση που βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή. Προς αυτήν την κατεύθυνση, αναμένεται να επιχειρηθεί απόπλους υπό προϋποθέσεις, ώστε να πάρει μια πρώτη πιστοποίηση για να φύγει από την Κίνα και να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες αναγκαίες πιστοποιήσεις στην Κύπρο. Ωστόσο, «αυτό θα φανεί», είπε αρμόδια πηγή στον «Π».
Σχέδιο Γ
Η υλοποίηση του σχεδίου Β όμως προϋποθέτει και την ανάκτηση του πλοίου «Προμηθέας», και εκεί είναι που επικεντρώνεται η κυπριακή πλευρά. Δεδομένου όμως ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν η κινεζική πλευρά είναι πρόθυμη να επιστρέψει το πλοίο ή αν θα το εντάξει μέσα στο ευρύτερο πακέτο των απαιτήσεών της, καθυστερώντας με αυτόν τον τρόπο την επιστροφή του, ένα σχέδιο Γ μοιάζει απαραίτητο. Μια από τις επιλογές που εξετάζει η ΕΤΥΦΑ είναι και το παράδειγμα της Αιγύπτου. Η Αίγυπτος, λόγω μειωμένης παραγωγής στα δικά της κοιτάσματα, ενοικίασε δύο πλωτές μονάδες (πλοία) FSRU με τις οποίες εισάγει LNG και έχει βρει εναλλακτικούς τρόπους εκφόρτωσης, όπως είναι οι προσωρινές προβλήτες.
Οι δαπάνες
Πάντως, μέχρι στιγμής έχουν δαπανηθεί περίπου 250 εκατ. ευρώ για τις ανάγκες του έργου, ενώ εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος κατασκευής του ανέρχεται στα 314 εκατ. ευρώ. Πρόκειται όμως για ποσό που μάλλον θα εκτοξευθεί, αφού βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ενώπιον Διαιτητικού Δικαστηρίου στο Λονδίνο, το οποίο εξετάζει αίτημα της κινεζικής κοινοπραξίας που απαιτεί από την Κυπριακή Δημοκρατία πέραν των 200 εκατ. ευρώ επιπλέον.
Στην αντεπίθεση
Την ίδια ώρα, η ΕΤΥΦΑ βγήκε στην αντεπίθεση και με την ίδια σκληρή γλώσσα, που είχε χρησιμοποιήσει και η κοινοπραξία όταν ανακοίνωνε τον τερματισμό της σύμβασης, απέρριψε τους ισχυρισμούς της κινεζικής κοινοπραξίας, επιστρέφοντας τις καταγγελίες.
«Δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν πλήρως οι υποψίες μας ότι η εν λόγω κοινοπραξία όχι μόνο δεν θέλει αλλά και δεν μπορεί να αποπερατώσει το έργο που ανέλαβε και πληρώθηκε για να εκτελέσει», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΕΤΥΦΑ, προσθέτοντας ότι θα πράξει κάθε τι δυνατόν για την ολοκλήρωση του έργου καθώς και την αποζημίωση για κάθε βλάβη ή ζημία που θα υποστεί.
Η ΕΤΥΦΑ λέει μάλιστα ότι παρακολουθεί «με θλίψη όλες αυτές τις προηγούμενες εβδομάδες τη συστηματική τακτική της CMC Limited, εκπροσώπων της κοινοπραξίας που ανέλαβε το έργο στο Βασιλικό, να αποπροσανατολίσουν από τις τεράστιες ευθύνες τους για τη μη ολοκλήρωση του έργου. Σύμφωνα με την ΕΤΥΦΑ, «αποκορύφωμα των απέλπιδων προσπαθειών τους για απόσειση των ευθυνών τους αποτελεί η απόπειρα της εταιρείας αυτής να τερματίσει τη σχετική Δημόσια Σύμβαση για λογαριασμό της κοινοπραξίας».
Παρότι, προσθέτει, «καταβάλαμε κάθε προσπάθεια διάσωσης της σχετικής συνεργασίας παρέχοντας πλειάδα εναλλακτικών λύσεων στην κοινοπραξία ώστε να καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση του έργου, η σωρεία παραβάσεων ουσιωδών όρων της σύμβασης από την κινεζική κοινοπραξία αλλά και οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και αστοχίες τους δεν αφήνουν κανένα περιθώριο πλέον στην ΕΤΥΦΑ παρά να τερματίσει τη σύμβαση αυτή και να καταγγείλει την κινεζική κοινοπραξία και τα μέλη της για τις παραβάσεις αυτές ενώπιον των αρμοδίων δικαστικών και άλλων σωμάτων».
Διευκρινίσεις
Παρέμβαση για το θέμα έκανε ο ΔΗΣΥ, αναφέροντας ότι «αναμφίβολα οι εξελίξεις γύρω από το σημαντικό έργο της έλευσης φυσικού αερίου στο Βασιλικό είναι αρνητικές». Σύμφωνα με τον ΔΗΣΥ, «οι προσπάθειες της κυβέρνησης για μια συναινετική λύση της σύμβασης με κύριο στόχο την εξασφάλιση της πλωτής μονάδας 'Προμηθέας' δυστυχώς φαίνεται πως δεν είχαν θετική κατάληξη». Παράλληλα, καλεί την κυβέρνηση να επεξηγήσει τους εφεξής σχεδιασμούς της κυρίως για την εξασφάλιση του πλοίου και για την ολοκλήρωση των λοιπών υποδομών.
Ευθύνες
Κάλεσμα στην κυβέρνηση να παρουσιάσει το «Σχέδιο Β» για το τερματικό στο Βασιλικό απηύθυνε από την πλευρά του το ΑΚΕΛ, εκφράζοντας τη θέση ότι ο τερματισμός της σύμβασης για το τερματικό στο Βασιλικό «θέτει την κυβέρνηση ενώπιον των ευθυνών της». Το κρίσιμο και το επιτακτικό αυτή τη στιγμή είναι να ολοκληρωθεί το τερματικό στο Βασιλικό, διαμηνύει το ΑΚΕΛ, προσθέτοντας ότι η Κύπρος δεν μπορεί να μένει άλλο χωρίς φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή και οι καταναλωτές δεν μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν διπλά και τριπλά τον ηλεκτρισμό «επειδή η κυβέρνηση του Συναγερμού απέτυχε τραγικά σε όλα όσα αφορούν την ενέργεια και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας».
Το ΑΚΕΛ θέτει παράλληλα ζήτημα ευθυνών και της προηγούμενης κυβέρνησης, απαιτώντας «την πλήρη διερεύνηση των διαδικασιών προσφοροδότησης και υπογραφής της σύμβασης του πολυδάπανου έργου από την κυβέρνηση Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ» και προειδοποιεί πως όσο περνά από το δικό του χέρι θα συνεχίσει να απαιτεί να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι αυτής της κολοσσιαίας αποτυχίας, που σύμφωνα και με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, είναι «σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων».
