Νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα πρέπει να οπλιστούν με υπομονή μέχρι να ολοκληρωθεί η εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής που θα επιτρέψει ένα χαμηλότερο επίπεδο κόστους δανεισμού από το σημερινό. Πότε θα γίνει αυτό; Με τα σημερινά δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη τα σήματα που εκπέμπουν, οι διαμορφωτές πολιτικής στη Φρανκφούρτη και αναλυτές αναφέρουν πως η πορεία αποκλιμάκωσης των επιτοκίων θα μπορούσε να ολοκληρωθεί τέλη του 2025, αρχές 2026. Το 2024 δεν θα είναι μια χρονιά αισθητά χαμηλότερου κόστους δανεισμού και μετατίθεται για το 2025 η ουσιαστική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.
Την Πέμπτη 6 Ιουνίου είναι πλέον εξαιρετικά πιθανό να δούμε μια μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 0,25%, αλλά η αγορά δεν πρέπει να προσδοκά ένα ράλι συνεχόμενων μειώσεων. Τα επιτόκια της ΕΚΤ δεν θα επιστρέψουν σε αρνητικά ή μηδενικά επίπεδα (αποτελούσε παρέκκλιση η μακρά περίοδος νομισματικής χαλάρωσης), με αναλυτές να εκτιμούν ένα ουδέτερο επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 1,5%-2%, από 4,5% που είναι σήμερα. Η τελευταία πρόβλεψη του Bloomberg για τις μέσες καμπύλες των επιτοκίων εκτιμά ότι στα τέλη του 2025, το μέσο επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα είναι 2,5%. Η πρόβλεψη της αγοράς είναι ότι το μέσο επιτοκίο της ΕΚΤ για το σύνολο του 2024 θα είναι 3,7% και 2,8% το 2025.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν, με μια διπλή δημόσια παρέμβασή του τη Δευτέρα (παραχώρησε συνέντευξη στους Financial Times και μίλησε στο Ινστιτούτο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Δουβλίνο), άνοιξε πιο καθαρά την πόρτα για μια πρώτη απόφαση μείωσης των επιτοκίων από το δ.σ. της ΕΚΤ στις 6 Ιουνίου και προσγείωσε τις προσδοκίες για τη συνέχεια.
Ο Φίλιπ Λέιν δήλωσε στους Financial Times σε συνέντευξή του πριν από τη συνεδρίαση-ορόσημο της τράπεζας στις 6 Ιουνίου: «Αν δεν υπάρξουν μεγάλες εκπλήξεις, αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά σε αυτό που βλέπουμε για να καταργήσουμε το ανώτατο επίπεδο περιορισμού».
Ταυτόχρονα, ο κ. Λέιν διευκρίνισε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ πρέπει να διατηρήσουν τα επιτόκια σε περιοριστική περιοχή φέτος, για να διασφαλίσουν ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί και δεν θα κολλήσει πάνω από τον στόχο της τράπεζας, κάτι που προειδοποίησε ότι «θα ήταν πολύ προβληματικό και πιθανώς αρκετά επώδυνο για να εξαλειφθεί (ο πληθωρισμός)».
O κ. Λέιν στην ομιλία του στο Δουβλίνο, αναφερόμενος στη μετέπειτα πορεία, τόνισε ότι οι εξελίξεις στον υποκείμενο πληθωρισμό και το επίπεδο της ζήτησης θα αποτελέσουν το κλειδί. Ακόμη, είπε, και αν ο πληθωρισμός δεν μειωθεί ομαλά κατά το υπόλοιπο του 2024, μπορεί να αναμένεται περαιτέρω αποπληθωρισμός κατά τη διάρκεια του 2025.
«Αυτή η επόμενη φάση του αποπληθωρισμού θα πρέπει να υποστηριχθεί από τη μείωση των πιέσεων στο κόστος εργασίας, τη συνεχιζόμενη συμπίεση των κερδών ανά μονάδα προϊόντος, την εξάλειψη των δυσμενών επιπτώσεων των ενεργειακών σοκ του παρελθόντος», είπε.
Ο κ. Λέιν βλέπει και μια ουσιαστική ανάκαμψη με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού το 2025, η οποία θα υποστηριχθεί από την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, τη βελτίωση των όρων εμπορίου και την προοπτική του αποπληθωρισμού που θα ξεκλειδώσει μελλοντικές μειώσεις των επιτοκίων και θα ενισχύσει την εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις.
«Η βιώσιμη επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου για τον πληθωρισμό θα είναι δύσκολη ελλείψει επαρκούς ανάπτυξης για την προώθηση των συνθηκών ζήτησης που θα ευθυγραμμίζονται με ένα συνολικό ποσοστό πληθωρισμού της τάξης του 2%».
