Στο ερώτημα αν θα συνεχιστεί και μετά τον Ιούνιο το μέτρο της επιδότησης των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο αφορά 429.000 οικίες και 106.000 επιχειρήσεις, η απάντηση είναι ότι θα καταργηθεί. Και θα καταργηθεί για να μπορέσει η χώρα να πιάσει τους στόχους της για την παραγωγή πλεονασμάτων.
Αυτό προκύπτει από όσα αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εαρινές οικονομικές της προβλέψεις για την ευρωπαϊκή οικονομία. Στην ενότητα για τα δημόσια οικονομικά, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκτιμούν ότι το 2024 ο προϋπολογισμός αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικός σε ποσοστό 2,9% του ΑΕΠ.
«Θετικά στο πλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2024 θα συμβάλει και η προγραμματισμένη πλήρης κατάργηση των υπόλοιπων μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια έως το καλοκαίρι», τονίζεται, αποκαλύπτοντας τις συζητήσεις με τις κυπριακές Αρχές.
Το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης το 2023 ανήλθε σε 3,1% του ΑΕΠ το 2023 (από 2,7% το 2022) και θα ήταν υψηλότερο αν δεν είχαν υλοποιηθεί μέτρα στήριξης.
«Τα μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας περιόρισαν ελαφρώς το δημοσιονομικό ισοζύγιο, με καθαρό δημοσιονομικό κόστος περίπου 0,4% του ΑΕΠ το 2023», τονίζεται.
Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη υλοποίησε τρία πακέτα μέτρων με συνολικό κόστος €291,3 εκατ. Ειδικότερα, το πρώτο (Οκτώβριος 2023) είχε κόστος €196 εκατ., το δεύτερο (Φεβρουάριος 2024) €60 εκατ. και το τρίτο (Μάρτιος 2024) που είναι σε ισχύ €35,3 εκατ.
Η υφιστάμενη τρίτη δέσμη μέτρων αντιμετώπισης της ακρίβειας προβλέπει:
- Κλιμακωτή επιδότηση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος Επεκτάθηκε για τους τιμολογούμενους μήνες Μαΐου - Ιουνίου 2024
- Εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη μέχρι 30 Ιουνίου 2024.
- Επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 3% σε είδη που αφορούν στην προώθηση πολιτιστικών αγαθών και αγαθών για την εξυπηρέτηση πολιτών με ειδικές ανάγκες, καθώς και σε ορισμένες υπηρεσίες επεξεργασίας αποβλήτων.
- Παραχώρηση στοχευμένης εφάπαξ στήριξης σε συγκεκριμένα νοικοκυριά που λαμβάνουν επιδόματα από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας που θα παραχωρηθεί κατά την τρίμηνη περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2024
Πρόκληση οι δαπάνες
Ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, είχε δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο ότι τα πλεονάσματα υπάρχουν για να ασκείται κοινωνική πολιτική. Ωστόσο, η ανάγκη περιορισμού του δημόσιου χρέους θέτει όρια στη χρήση των πλεονασμάτων. Η Κύπρος είναι μια μικρή οικονομία και χρειάζεται ένα χαμηλό επίπεδο δημόσιου χρέους για να μπορεί να έχει περιθώρια κινήσεων σε μια νέα κρίση. Τα άνετα δημοσιονομικά περιθώρια επέτρεψαν τη χρηματοδότηση της πώλησης εργασιών και καταθέσεων του πρώην Συνεργατισμού και τη μαζική προσφυγή στις αγορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Από τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκύπτει ότι η αύξηση του κρατικού μισθολογίου δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μια γενναία κοινωνική πολιτική.
Το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε στο 3,1% του ΑΕΠ το 2023 χάρη στη διψήφια αύξηση των εσόδων από παράγοντες που αποφέρουν υψηλά φορολογικά έσοδα, όπως η κατανάλωση και οι αυξανόμενοι μισθοί, και κάλυψε την σημαντική αύξηση των δαπανών που οφείλεται στην αύξηση των μισθών του δημόσιου τομέα και των κοινωνικών δαπανών.
Το 2024, ο προϋπολογισμός αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικός σε ποσοστό 2,9% του ΑΕΠ. Οι μισθολογικές δαπάνες του δημόσιου τομέα προβλέπεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 8%, κυρίως λόγω της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Οι δημόσιες κεφαλαιουχικές δαπάνες επηρεάζονται επίσης προσωρινά από το σχέδιο «Ενοίκιο έναντι Δόσης» για ευάλωτα νοικοκυριά της κρατικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (Κ.Ε.ΔΙ.ΠΕ.Σ.).
Η επίτευξη της πρόβλεψης για πλεόνασμα 2,9% περνά και μέσα από την κατάργηση της επιδότησης των λογαριασμών της ΑΗΚ.
Το ίδιο ισχύει και για το 2025.
«Το δημοσιονομικό πλεόνασμα προβλέπεται να παραμείνει στο 2,9% του ΑΕΠ το 2025 λόγω των αμετάβλητων πολιτικών, κυρίως χάρη στη θετική επίπτωση της σταδιακής κατάργησης των μέτρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας», αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Υποστηρικτικά λειτουργούν τα έσοδα από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, καθώς τα ποσοστά των εισφορών των εργοδοτών και των εργαζομένων αυξήθηκαν από τον Ιανουάριο του 2024.
