Μια επιπλέον προοπτική διανοίγεται στα ενεργειακά, μετά και τη συνάντηση του υπουργού Ενέργειας με τον Ισραηλινό ομόλογο του στο Τελ Αβίβ, με τις πληροφορίες του «Π» να αναφέρουν ότι Κύπρος και Ισραήλ εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο υγροποίησης του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Κύπρο και εξαγωγής του μέσω της Κύπρου.
Μια θέση την οποία προκρίνει το ίδιο το Ισραήλ, ενώ επίκειται, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και συζήτηση με τις διαχειρίστριες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ ώστε να υπάρχει και η σχετική συνεννόηση. Το εγχείρημα εκτιμάται ότι θα γίνει πιο εύκολο στην περίπτωση που και τα υπόλοιπα κοιτάσματα στην ΑΟΖ του Ισραήλ θα είναι εξίσου μεγάλα με το ΛΕΒΙΑΘΑΝ, την ώρα που έχει απομακρυνθεί (λόγω Παλαιστινιακού) το αρχικό σενάριο το οποίο εξέταζε το Ισραήλ για συνεργασία με την Τουρκία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει «χώρα διέλευσης» για το ισραηλινό φυσικό αέριο που προορίζεται για τις ευρωπαϊκές χώρες.
Τα εμπόδια
Ένα από τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζει η προοπτική υγροποίησης του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Κύπρο και εξαγωγής του μέσω της Κύπρου, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ακόμα έτοιμες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, ενώ στο Ισραήλ η κατάσταση είναι πιο ώριμη. Τα εμπόδια πάντως δεν φαίνεται να αποθαρρύνουν τις δύο πλευρές.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με αρμόδια πηγή από το Υπουργείο Ενέργειας, συνεχίζει να υφίσταται και ο σχεδιασμός που αφορά τη μεταφορά φυσικού αερίου από κάποια κυπριακά κοιτάσματα προς τους σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου της Αιγύπτου.
Αφροδίτη – Ισάι
Σε μια άλλη εξέλιξη, Κύπρος και Ισραήλ αναλαμβάνουν δράση σε πολιτικό επίπεδο, μετά και την αποτυχία των εμπλεκόμενων εταιρειών στο κυπριακό τεμάχιο «Αφροδίτη» και το ισραηλινό τεμάχιο «ΙΣΑΙ», να καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία. Οι δύο χώρες παρεμβαίνουν με στόχο να ληφθεί μια σχετική απόφαση σε επίπεδο κρατών, η οποία θα τεθεί ενώπιον των εταιρειών. Σκοπός της πολιτικής παρέμβασης είναι να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των εμπλεκόμενων εταιρειών προκειμένου να ξεκλειδώσει η διαδικασία.
Τερματικό
Στο μεταξύ προχωρούν και οι διαδικασίες που αφορούν στο τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, την κατασκευή του οποίου ανέλαβε η κινεζική κοινοπραξία CPP, μετά την ηρεμία που επήλθε στις κατά τα άλλα εξαίρετες σχέσεις μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Κίνας, μετά τη… διπλωματική αναστάτωση που προκλήθηκε εξαιτίας των χειρισμών της υπόθεσης.
Σχολιάζοντας τις αναφορές του Κινέζου πρέσβη σε συνέντευξή του στον «Π», ο οποίος έθεσε θέμα υποδομών στο Βασιλικό, αλλά και χειρισμού του πλοίου FSRU το οποίο αναμένεται στην Κύπρο τον Απρίλιο ή τον Μάιο, πηγή από το Υπουργείο Ενέργειας κάλεσε την Κίνα να μην ανησυχεί.
Πιο συγκεκριμένα, ο πρέσβης της Κίνας, πέραν του ζητήματος των υποδομών για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από το τερματικό στο Βασιλικό προς την ΑΗΚ, θεωρεί ότι για να διευκολυνθεί η διαδικασία του έργου, είναι πολύ σημαντικό να αποφασιστεί και ο τρόπος διαχείρισής του με κάποιον φορέα παρακολούθησης που να καθορίζει τους ρόλους του ιδιοκτήτη και του εργολάβου/κατασκευαστή.
Πηγή από το Υπουργείο Ενέργειας ανέφερε ότι η Κίνα δεν πρέπει να προβληματίζεται και να ανησυχεί, ούτε για τους αγωγούς που θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο από το τερματικό προς την ΑΗΚ, ούτε για τον χειρισμό του πλοίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα έχει τον τρόπο να μεταφέρει το φυσικό αέριο από το τερματικό προς την ΑΗΚ, ενώ για το πλοίο, «πρέπει πρώτα να φθάσει στην Κύπρο και θα γίνουν όλες οι διαδικασίες που χρειάζονται για τις αναγκαίες του μετακινήσεις».
Μιλώντας στον «Π», ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου επεσήμανε ότι βρίσκεται σε συνεννόηση με τον πρέσβη της Κίνας, ο οποίος συνέβαλε θετικά στην προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου και συνέχισης της κατασκευής του έργου. Στόχος, είπε ο Γιώργος Παπαναστασίου, συμφωνώντας με τη θέση του Κινέζου πρέσβη, είναι όπως το έργο ολοκληρωθεί περί τα τέλη του 2024 με αρχές 2025.
Διαιτησία
Την ίδια ώρα συνεχίζεται η διαδικασία της διαιτησίας στο Διαιτητικό Δικαστήριο στο Λονδίνο, στη βάση της οποίας η κινεζική κοινοπραξία που ανέλαβε την κατασκεύη του τερματικού διεκδικεί αρκετά εκατομμύρια ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Με στόχο, όμως, την άρση των εμποδίων που δημιουργήθηκαν, Κύπρος και Κίνα εξετάζουν σε αυτή τη φάση το θέμα που αφορά τις οικονομικές διαφορές που προκύπτουν σε σχέση με την κατασκευή της προβλήτας του τερματικού. Σε αυτό το πλαίσιο θα εξεταστούν οι όροι κατακύρωσης της προσφοράς, αλλά και οι προδιαγραφές του έργου, για να διαφανεί κατά πόσον συμβαδίζουν με τις αρχικές συμφωνίες.