Σήμερα τα σπουδαία με τη Chevron στο τελεσίγραφο της κυβέρνησης

Εντός των επόμενων ωρών αναμένεται να τοποθετηθεί η αμερικανική εταιρεία Chevron σε ό,τι αφορά την πρόταση που υπέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία για παράταση ακόμη δύο μηνών, και όχι τεσσάρων, όπως ζητούσε η εταιρεία για την υποχρέωση της τελευταίας στην έναρξη τεχνικής μελέτης FEED, η οποία κρίνεται άκρως σημαντική για την πορεία υλοποίησης του πλάνου ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Μέχρι στιγμής υπάρχει σιγή ιχθύος από την πλευρά της εταιρείας για το ποια απόφαση έχει λάβει. Εάν δηλαδή θα αποδεχθεί την πρόταση της Κυπριακής Δημοκρατίας και του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, ή εάν θα κάνει δεύτερες σκέψεις οι οποίες αφορούν απεμπλοκή από το κοίτασμα.

Υπενθυμίζουμε πως υπουργός Ενέργειας και Chevron είχαν έντονες διαφωνίες σε ό,τι αφορά το πλάνο ανάπτυξης του «Αφροδίτη». Ειδικότερα, η Chevron με πρότασή της ζήτησε αλλαγή του αρχικού πλάνου ανάπτυξης του κοιτάσματος όπως αποφασίστηκε το 2019, το οποίο προνοούσε τη δημιουργία πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου FPU πάνω από το κοίτασμα και τη διενέργεια πέντε γεωτρήσεων παραγωγής. Συγκεκριμένα, η αμερικανική εταιρεία κατέθεσε νέα πρόταση στην οποία αφαιρεί τη δημιουργία της πλωτής πλατφόρμας FPU και οποιωνδήποτε υποδομών και την ίδια ώρα προτείνει τη διενέργεια τριών αντί πέντε γεωτρήσεων παραγωγής. Αντί αυτού, η εταιρεία πρότεινε μόνο την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς αερίου προς την Αίγυπτο.

Το Υπουργείο Ενέργειας απέρριψε την πρόταση αφού, όπως υποστήριξε, κάτι τέτοιο μειώνει τόσο τα οικονομικά οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και την ευελιξία της Κύπρου να κατευθύνει το φυσικό αέριο προς άλλες αγορές. Ο υπουργός Ενέργειας ξεκαθάρισε επανειλημμένα το τελευταίο χρονικό διάστημα ότι η Κύπρος χρειάζεται ενεργειακές υποδομές, τονίζοντας πως δεν θα αποδεχθεί πρόταση της εταιρείας χωρίς τη δημιουργία πλωτής πλατφόρμας FPU. H Chevron έχει αφαιρέσει από το αναθεωρημένο της πλάνο την εγκατάσταση της πλωτής πλατφόρμας FPU αφού κάτι τέτοιο, όπως υποστηρίζει, δεν θα κάνει βιώσιμη την επένδυσή της. Η κατασκευή των υποδομών για FPU υπολογίζεται σε ένα κόστος περίπου της τάξεως του ενός δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, ειδικοί αναφέρουν πως η κατασκευή της πλωτής πλατφόρμας μαζί με τις υποδομές αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του κοιτάσματος, κάτι που δεν θέλει η εταιρεία. Οι δύο πλευρές έχουν εισέλθει σε ατέρμονες συζητήσεις με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιο θετικό αποτέλεσμα.

Μια δίμηνη παράταση θα δώσει την ευχέρεια να γίνουν οι αναγκαίες συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με την ελπίδα πως θα γεφυρωθεί το αγεφύρωτο μέχρι στιγμής χάσμα. Ωστόσο, «αγκάθι» παραμένει η δημιουργία της πλωτής πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ καθώς οι θέσεις των δύο πλευρών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες και ειδικοί διερωτώνται τι θα αλλάξει τους επόμενους δύο μήνες εάν η Chevron αποδεχθεί την παράταση που έχει προτείνει η Κυπριακή Δημοκρατία.

Τα σενάρια

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η εταιρεία είτε θα αποδεχθεί την πρόταση που έχει κάνει η Δημοκρατία για δύο μήνες παράταση ώστε να ξεκινήσει η μελέτη FEED και παράλληλα να γίνονται συζητήσεις για να σπάσει το αδιέξοδο με την πλωτή πλατφόρμα FPU, είτε θα την απορρίψει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τα δύο μέρη. Όπως ανέφεραν ειδικοί του τομέα ενέργειας, εάν η εταιρεία απορρίψει την πρόταση, τότε το ενδεχόμενο να οδηγηθεί το ζήτημα σε διεθνή επιδιαιτησία είναι ορατό. Τέτοια ζητήματα είναι πολύπλοκα και επομένως χρονοβόρα. Επιπλέον, στο σενάριο που προχωρήσει το ζήτημα σε επιδιαιτησία, η Δημοκρατία δεν θα μπορεί να βγει σε νέο διαγωνισμό αδειοδότησης μέχρι να επιλυθεί η νομική διαμάχη. Σημειώνεται πως η αμερικανική κυβέρνηση έχει στηρίξει την πρόταση της Chevron για κατασκευή μόνο του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο. Η χώρα αυτή, σύμφωνα με τους αμερικανικούς σχεδιασμούς, θεωρείται άκρως σημαντική τόσο από ενεργειακής όσο και από γεωπολιτικής αξίας.

Συνεργασίες εταιρειών

Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου το τελευταίο χρονικό διάστημα με δημόσιες τοποθετήσεις του κάλεσε τις εταιρείες να προβούν σε μεταξύ τους συνεργασίες ώστε να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα για όλες τις πλευρές. Ωστόσο, το ερώτημα είναι κατά πόσον εταιρείες όπως οι Eni, Total, Chevron, ExxonMobil είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν με την κατασκευή μιας κοινής πλατφόρμας FPU. Οι εταιρείες θέλουν παραγωγή αερίου σε σύντομο χρονικό διάστημα και με μειωμένο κόστος. Δεν θα προβούν σε νέες επενδύσεις ενώ υπάρχουν ήδη υποδομές στην Αίγυπτο επειδή η Κύπρος θέλει τέτοιες υποδομές. «Από θεωρητικής πλευράς είναι καλά να υπάρχουν αυτές οι συνεργασίες, όμως θα πρέπει να διερωτηθούμε πόσο εφικτή είναι η υλοποίησή τους», υπέδειξε στην εφημερίδα ειδικός σε θέματα ενέργειας.

Ευθύνες

Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν το προηγούμενο χρονικό διάστημα κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης στηρίζει απόλυτα τις θέσεις του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου. Ωστόσο, εάν ναυαγήσουν οι διαπραγματεύσεις με τη Chevron και η εταιρεία αποφασίσει να προχωρήσει με επιδιαιτησία για επίλυση του θέματος, τότε θα χαθεί πολύτιμος χρόνος και το κοίτασμα «Αφροδίτη» πιθανόν να παραμείνει για πάντα στον βυθό. Αυτό συνεπάγεται και απώλειες σημαντικών εσόδων για τη Δημοκρατία. Σε ένα τέτοιο σενάριο κάποιοι θα πρέπει να αναλάβουν και τις πολιτικές ευθύνες που τους αναλογούν.