Περιμένοντας ακόμα για το κοίτασμα «Αφροδίτη»

Στενεύουν τα χρονικά περιθώρια σε ό,τι αφορά πιθανές εξαγωγές φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη» προς την Ευρώπη, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η υπουργός Εμπορίου, Ενέργειας και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού του υπουργείου στην Επιτροπή Οικονομικών αλλά και με τα όσα εξήγησαν κρατικοί αξιωματούχοι στον «Π».

Κι ενώ η Ευρώπη κάνει αγώνα δρόμου για να κλείσει συμφωνίες με παραγωγούς φυσικού αερίου και να υπογράψει συμβόλαια προμήθειας, το κοίτασμα «Αφροδίτη» με ποσότητες της τάξεως των 4,5 tcf παραμένει ανεκμετάλλευτο από την Κυπριακή Δημοκρατία, με τα δεδομένα να καταδεικνύουν πως το σενάριο εκμετάλλευσής του για εξαγωγές στις ευρωπαϊκές αγορές φαίνεται απομακρυσμένο. Σημειώνεται πως η ΕΕ αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές φυσικού αερίου το οποίο εισάγει εξολοκλήρου από τρίτες χώρες. Το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει ωθήσει μεταξύ άλλων την Ένωση σε μια άνευ προηγουμένου κούρσα εξεύρεσης άλλων πηγών προμήθειας φυσικού αερίου.

Το γεγονός αυτό, όπως εξήγησαν κυβερνητικές πηγές στον «Π», έχει δημιουργήσει ένα παράθυρο ευκαιρίας για τους παραγωγούς φυσικού αερίου ώστε να υπογράψουν συμβόλαια προμήθειας φυσικού αερίου με την ΕΕ, κάτι που είναι απαραίτητο για την εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων.

Ωστόσο, το παράθυρο αυτό αναμένεται να διαρκέσει για μερικά χρόνια, αφού όπως ανάφεραν οι ίδιες πηγές, η ΕΕ σε τρία με τέσσερα χρόνια αναμένεται να έχει καλύψει τις ανάγκες της, ο πόλεμος να έχει σταματήσει και η ενεργειακή μετάβαση να προχωρήσει.

«Αυτός είναι ο λόγος που θεωρούμε ότι το παράθυρο αυτό θα κλείσει μέχρι το 2030 (ανάλογα με τις εξελίξεις, ενδεχομένως να διαρκέσει λίγο παραπάνω). Αν δεν προλάβουμε, τότε θα επικεντρωθούμε στις άλλες αγορές που θα επιθυμούν να προμηθευτούν με φυσικό αέριο, όπως είναι οι γειτονικές μας χώρες και η Άπω Ανατολή», υπέδειξε κυβερνητική πηγή.

Οι εταιρείες

Όμως, αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο πως παρά τα σχέδια της Κύπρου για να κλείσουν συμβόλαια με γειτονικές χώρες η διαδικασία αυτή δεν είναι απλό ζήτημα. Κι αυτό γιατί μπορεί το πλάνο της Κύπρου να είναι για εξαγωγές του «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο, ωστόσο οι εταιρείες πριν την τελική φάση για την εκμετάλλευση του αερίου στο «Αφροδίτη» πρέπει να κάνουν ενδελεχείς σχεδιασμούς, να κλείσουν τιμές πώλησης και να εξασφαλίσουν κεφάλαια για επενδύσεις υποδομών.

Στην περίπτωση της Κύπρου όχι μόνο δεν έχει πραγματοποιηθεί τίποτα, αλλά μέχρι στιγμής και με βάση πηγές που ειδικεύονται στην αγορά ενέργειας και οι οποίες μίλησαν στην εφημερίδα, από τη διεθνή εμπειρία και τα δεδομένα της Ανατολικής Μεσογείου χρειάζονται περίπου πέντε με έξι έτη για να γίνουν όλα τα παραπάνω.

«Η Αίγυπτος σίγουρα χρειάζεται ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά δεν είναι διατεθειμένη να κλείσει συμβόλαια με υψηλές τιμές όπως θέλουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μας», ανέφεραν στον «Π» οι ίδιες πηγές.

Οι πηγές αυτές συνέχισαν υπενθυμίζοντας πως οι εταιρείες ExxonMobil και Chevron έχουν εισέλθει σε μια φάση αποεπενδύσεων, γίνονται πιο προσεκτικές στο πού επενδύουν, ενώ ζητούν μακροχρόνια συμβόλαια. Αυτό άλλωστε αναφέρθηκε και από αξιωματούχους εταιρειών ενέργειας στο πρόσφατο συνέδριο του Economist που έγινε στη Λευκωσία, όπου τόνισαν πως χρειάζονται διαβεβαιώσεις από τα ίδια τα κράτη της περιοχής για μακροχρόνια συμβόλαια, αλλά και για επαρκή ζήτηση φυσικού αερίου ώστε οι επενδύσεις τους να είναι κερδοφόρες.

«Δεν βιάζονται»

Πηγή με άριστη γνώση και εμπειρία στον τομέα της ενέργειας υποστήριξε πως αυτός είναι και ο λόγος που η Exxon δεν ανακοινώνει τα αποτελέσματά της σε ό,τι αφορά τη γεώτρηση στο «Γλαύκος ΙΙ». Η γεώτρηση έγινε τον περασμένο Μάρτιο του 2022 και δεν έχει ανακοινωθεί οτιδήποτε.

«Η εταιρεία από τη στιγμή που θα ανακοινώσει τα αποτελέσματά της τη δεσμεύει το συμβόλαιο που έχει με τη Δημοκρατία για σχέδιο εκμετάλλευσης και ακριβώς αυτός είναι ο λόγος ο οποίος δεν ανακοινώνει κάτι γιατί δεν θέλει να δεσμευτεί αλλά περιμένει να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Η Exxon στην περίπτωσή μας δεν βιάζεται καθόλου. Ήδη, πριν από λίγες ημέρες ανακάλυψε νέα πηγή στη Γουιάνα για 13 με 14 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο και το ενδιαφέρον της στρέφεται πλέον εκεί και στη Βόρεια Αμερική για εξαγωγές LNG προς την Ευρώπη», είπε η ίδια πηγή.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε πως το ίδιο ισχύει και για την εταιρεία Chevron η οποία στην τελευταία παρουσίασή της για τα οικονομικά της αποτελέσματα προς τους επενδυτές δεν αναφέρθηκε καθόλου σε νέες επενδύσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, πέραν της δεύτερης φάσης ανάπτυξης του Λεβιάθαν στο Ισραήλ.