Ανάπτυξη έκπληξη πέραν του 3% το 2022

Το δυναμικό ξεκίνημα της χρονιάς κρατά τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας το 2022 και το 2023 σε επίπεδα πάνω από τον μέσο όρο των προβλέψεων για Ευρώπη και ευρωζώνη.

Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις της ΕΕ το 2022 η κυπριακή οικονομία διατηρεί τη δυναμική της, παρά το δύσκολο και αβέβαιο περιβάλλον, αλλά η αναπτυξιακή δυναμική υποχωρεί το 2023, σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις οι οποίες είχαν δημοσιοποιηθεί μόλις δύο μήνες πριν, στα μέσα Μαΐου.

Παράλληλα ο πληθωρισμός ενισχύεται, μέγεθος που αποτελεί και την κυριότερη απειλή για την εσωτερική ζήτηση, βασική συνιστώσα της κυπριακής οικονομίας και τις προοπτικές του τουρισμού την επόμενη χρονιά. Αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή ο πληθωρισμός θα μας «συντροφεύει» και το 2023.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκτιμούν ότι σε ετήσια βάση το πραγματικό ΑΕΠ στην Κύπρο θα αυξηθεί κατά 3,2% το 2022 και 2,1% το 2023, έναντι πρόβλεψης τον Μάιο για ανάπτυξη 2,3% (βλέπουμε μία προς τα πάνω αναθεώρηση) και 3,5% το 2023.

"Παρά το δύσκολο οικονομικό κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικονομία κινήθηκε ανοδικά ως αποτέλεσμα της ταχύτερης από την αναμενόμενη ανάκαμψη του τουρισμού και της συνεχιζόμενης επέκτασης των εξαγωγών άλλων υπηρεσιών, ιδίως των επιχειρηματικών υπηρεσιών και της πληροφορικής", σχολιάζει το ΥΠΟΙΚ σε ανακοίνωσή του.

"Η Κύπρος", προστίθεται, "συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με την τρίτη μεγαλύτερη αναθεώρηση των προβλέψεων προς τα πάνω κατά το 2022 και είναι πάνω από τον μέσο όρο τόσο της ΕΕ όσο και της Ευρωζώνης, γεγονός που καταδεικνύει τη δυνατή δημοσιονομική θέση με την οποία ξεκίνησε η χρονιά, την ανθεκτικότητά της αλλά και ικανότητα προσαρμογής της σε δύσκολα οικονομικά δεδομένα. Η εκτίμηση για το ρυθμό ανάπτυξης για το 2023 έχει μειωθεί σε όλες τις χώρες και αντικατοπτρίζει την μεγαλύτερη περίοδο για ανάκαμψη από την κρίση".

Ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 7% φέτος και θα επιβραδυνθεί στο 3,3% το 2023, έναντι πρόβλεψης στις εαρινές εκτιμήσεις για πληθωρισμό 5,2% το 2022 και 2,7% την επόμενη χρονιά.

Η οικονομία της ΕΕ θα σημειώσει ανάπτυξη 2,7% το 2022 και 1,5% το 2023 και ο ρυθμός ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να ανέλθει σε 2,6% το 2022 και να υποχωρήσει σε 1,4% το 2023. Ο ετήσιος μέσος πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022, στο 7,6% στη ζώνη του ευρώ και στο 8,3% στην ΕΕ, προτού υποχωρήσει το 2023 σε 4% και 4,6%, αντίστοιχα.

Στην ενότητα για την Κύπρο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχολιάζει ότι η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας εξέπληξε το πρώτο τρίμηνο του 2022, κυρίως λόγω της ταχύτερης από την αναμενόμενη ανάκαμψη του τουρισμού και της συνεχιζόμενης επέκτασης των εξαγωγών άλλων υπηρεσιών, ιδίως των επιχειρηματικών υπηρεσιών και της πληροφορικής.

Οι αφίξεις τουριστών και τα έσοδα αυξήθηκαν σημαντικά τους πρώτους μήνες του 2022 και έφθασαν περίπου στο 75% των προ της πανδημίας επιπέδων.

Οι προοπτικές του τομέα παραμένουν θετικές για την καλοκαιρινή περίοδο, με βάση τα στοιχεία για τις σχεδιαζόμενες διεθνείς πτήσεις και έρευνες σχετικά με κρατήσεις για τουριστικά καταλύματα, παρά τις σημαντικές απώλειες του ιστορικά σημαντικού τουρισμού από τη Ρωσία.

Ωστόσο, τα δύσκολα είναι μπροστά μας.

«Η αποδυνάμωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε συνδυασμό με την αλματώδη άνοδο του πληθωρισμού και την αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική επιβράδυνση της κατανάλωσης των νοικοκυριών και επενδύσεων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους», προειδοποιεί η Επιτροπή.

Οι κύριοι παράγοντες ανάπτυξης αναμένεται να είναι η εγχώρια ζήτηση και, αν και σε μικρότερο βαθμό, η καθαρή εξαγωγή υπηρεσιών. Οι επενδύσεις, ιδίως σε κατασκευές, αναμένεται να επηρεαστούν από τη σταδιακή σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, τις επίμονες διαταραχές της προσφοράς και τις εξαιρετικά υψηλές τιμές των δομικών υλικών. Στη θετική πλευρά, η εφαρμογή του κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να στηρίξει τις επενδύσεις.

Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά από τον υψηλό πληθωρισμό και τη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης, παρόλο που το εισόδημα των νοικοκυριών στηρίζεται από τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας και τη μερική αναπροσαρμογή των μισθών που θα εφαρμοστεί τον Ιανουάριο του 2023. Σημαντική αβεβαιότητα και καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν, ιδίως καθώς ο τουρισμός και άλλες υπηρεσίες με εξαγωγικό προσανατολισμό τομείς είναι ευάλωτοι στις δυσμενείς παγκόσμιες επιπτώσεις του συνεχιζόμενου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στην εξέλιξη της πανδημίας Covid-19.

Η εκτίμηση για υποχώρηση του πληθωρισμού βασίζεται στην υπόθεση ότι οι πιέσεις στις τιμές από τις δυσκολίες στις αγορές βασικών εμπορευμάτων θα μειωθούν την επόμενη χρονιά. Η πρόβλεψη για το 2023 λαμβάνει υπόψη και τον αντίκτυπο της μερικής αυτόματης αναπροσαρμογής των μισθών.

Ο πόλεμος

Οι κίνδυνοι για την ευρωπαϊκή οικονομία παραμένουν υψηλοί και εξαρτώνται από τον πόλεμο στην Ουκρανία σημειώνουν οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι προβλέψεις για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη του πολέμου και ιδίως από τις επιπτώσεις του στον εφοδιασμό σε φυσικό αέριο στην Ευρώπη, αναφέρεται στην έκθεση.

Οι νέες αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω άνοδο του πληθωρισμού και να λειτουργήσουν ασφυκτικά για την ανάπτυξη. Οι δευτερογενείς επιδράσεις θα μπορούσαν με τη σειρά τους να ενισχύσουν τις πληθωριστικές δυνάμεις και να οδηγήσουν σε ακόμη αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες, που όχι μόνο θα επηρέαζαν την ανάπτυξη, αλλά και θα συνεπάγονταν αυξημένους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

«Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η αναζωπύρωση της πανδημίας στην ΕΕ να προκαλέσει νέες διαταραχές στην οικονομία», προστίθεται.

Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες καθοδικές τάσεις των τιμών του πετρελαίου και άλλων βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσαν να ενταθούν, οδηγώντας σε ταχύτερη μείωση του πληθωρισμού από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος. Επιπλέον, χάρη στην ισχυρή αγορά εργασίας, η ιδιωτική κατανάλωση θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο ανθεκτική στην αύξηση των τιμών, εάν τα νοικοκυριά χρησιμοποιούσαν μεγαλύτερο μέρος των συσσωρευμένων αποταμιεύσεών τους...