Το δίλημμα των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Ρωσία - Οι μη ελκυστικές επιλογές

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της S&P Global, η αποχώρηση από τη Ρωσία είναι δυνητικά μια πολύ δαπανηρή κίνηση, καθώς οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα δυσκολευτούν να ξεφορτωθούν περιουσιακά στοιχεία εν μέσω κυρώσεων. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Συναλλαγών (ΒΙS), η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στη χώρα υπερβαίνει τα $84 δισεκατομμύρια.

Θα πρέπει να εγκαταλείψουν επικερδείς και ακόμη νόμιμες δραστηριότητες, όπως χρηματοδοτήσεις αγροτικών προϊόντων και συναλλαγών εμπορευμάτων, να εξέλθουν από συμβατικές υποχρεώσεις και δυνητικά να εγκαταλείψουν διεθνείς πελάτες, που ζητούν βοήθεια στο σταδιακό κλείσιμο των δικών τους δραστηριοτήτων στη Ρωσία.

Η γαλλική Société Générale ηγείται πέντε τραπεζών, οι οποίες εξέρχονται από τη Ρωσία, με τη γαλλική τράπεζα να λέει ότι θα δεχθεί απώλειες περίπου €1,3 δισ. στη σχεδιαζόμενη πώληση της ρωσικής της μονάδας. Αντίθετα οι δύο μεγάλοι ανταγωνιστές της στη Ρωσία, η UniCredit και Raiffeisen Bank International AG, παραμένουν για την ώρα, εν μέσω διεθνών αντιδράσεων.

«Η έξοδος δεν είναι μια ομαλή διαδικασία», δήλωσε η Γκουέν Γκριν, δικηγόρος σε θέματα διεθνούς συμμόρφωσης στην Holland & Hart, καθώς υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να ξεμπλεχθούν.

Οι τράπεζες πρέπει να εκτιμήσουν το πλήρες εύρος της έκθεσής τους, να υπολογίσουν τις δυνητικές απώλειες που θα πρέπει να απορροφήσουν και να αποφασίσουν τι θα κάνουν με το προσωπικό τους, πρόσθεσε.

Από την άλλη, σύμφωνα με την S&P Global, η παραμονή στη Ρωσία παρουσιάζει κινδύνους για τη φήμη των τραπεζών και χαμηλότερα δυνητικά οφέλη, καθώς ο αντίκτυπος των κυρώσεων στη Ρωσία διαβρώνει τις ιστορικά υψηλές αποδόσεις στις οποίες οι τράπεζες είχαν συνηθίσει, λέει ο Σαμ Θίοντορ, ανώτερος σύμβουλος στην Scope Insights. Οι τράπεζες είναι σε θέση να απορροφήσουν τη ζημιά από τις δραστηριότητες τους στη Ρωσία χάριν στις υψηλές προβλέψεις για απομειώσεις δανείων που είχαν συσσωρευθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, πρόσθεσε.

Σε έκθεσή του στο τέλος Μαρτίου, ο ίδιος σημείωσε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να περικόψουν τους δεσμούς τους με τη Ρωσία νωρίτερα παρά αργότερα, καθώς δεν μπορούν να διασφαλίσουν ότι μέρος των δανειοδότησης ρωσικών εταιρειών, οι πληρωμές φόρων ή οι επενδύσεις στο ρωσικό χρέος δεν θα καταλήξουν να χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Πάντως οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν το υψηλότερο δυνητικό κόστος της εξόδου από τη Ρωσία, καθώς αντιστοιχούν στο μεγαλύτερο μέρος των συνολικά $121 δισ. της έκθεσης ξένων τραπεζών στη Ρωσία, σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της S&P Global Market Intelligence, η αυστριακή Reiffeissen (RBI) διαθέτει τη μεγαλύτερη έκθεση με €22,9 δισ. Η τράπεζα δήλωσε ότι θα εξετάσει τις επιλογές της, περιλαμβανομένης της εξόδου και θα συνεχίσει να μειώνει τις δραστηριότητές της.

Η ιταλική UniCredit ακολουθεί μια παρελκυστική τακτική, με την έκθεσή της στη Ρωσία να ανέρχεται σε €12,6 δισ. Το κλείσιμο μιας τράπεζας με 4.000 υπαλλήλους, με πέραν των 1.500 εταιρικών πελατών και με απορρόφηση μιας ζημιάς μέχρι και €7,5 δισ. «δεν μπορεί να γίνει εν μια νυκτί», δήλωσε ο CEΟ της τράπεζας Αντρέα Ορσέλ σε δήλωσή του στις 15 Μαρτίου. Εξάλλου, εκπρόσωπος της ουγγρικής OTP δήλωσε ότι η τράπεζα τερματίζει σταδιακά τις δανειοδοτήσεις ρωσικών εταιρειών και τερμάτισε τις επενδύσεις και πωλήσεις ρωσικών ομολόγων.

Η γαλλική Societe Generale είναι η μόνη ευρωπαϊκή τράπεζα με μεγάλη έκθεση και λιανικές τραπεζικές δραστηριότητες που αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Ρωσία, έχοντας συμφωνήσει να πωλήσει τη Rosbank στον προηγούμενο ιδιοκτήτη της, την Interros Capital με έδρα τη Ρωσία. Πωλεί επίσης τις ασφαλιστικές της δραστηριότητες, ενώ οι υπηρεσίες μισθώσεών της δεν θα διεξάγουν νέες δραστηριότητες. Αν η συμφωνία ολοκληρωθεί, η Societe είναι πιθανόν να διαγράψει €2 δισ. σε συνδυασμό με μια λογιστική ζημιά €1,1 δισ., αναφέρει η S&P Global Market Intelligence.

Οι περισσότερες τράπεζες που επέλεξαν την έξοδο μέχρι τώρα έχουν πολύ μικρή άμεση έκθεση ή πολύ λίγο επιτόπιο προσωπικό ή καθόλου λιανικές τραπεζικές εργασίες και καταθέσεις. Η γερμανική Deutsche Bank και η γαλλική BNP Paribas έχουν εδώ και χρόνια περιορίσει τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, ενώ η μεγαλύτερη έκθεση της Credit Agricole συνδέεται μόνο με εταιρικούς πελάτες. Στην έξοδο βρίσκεται επίσης και η σουηδική Skandinaviska Enskilda Banken.

Ωστόσο, μια γρήγορη έξοδος είναι δύσκολη, αναφέρεται. H Μάρπαρα Λέιντλο, της αμερικανικής εταιρείας επικοινωνιών Allison+Partners, δήλωσε ότι οι τράπεζες θα πρέπει να βοηθήσουν τους πελάτες τους να τερματίσουν τις δικές τους δραστηριότητες στη Ρωσία.

Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Τάνεμπαουμ, επικεφαλής διεθνών κυρώσεων στην εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών, Oliver Wyman, οι τράπεζες έχουν συμβατικές υποχρεώσεις με πελάτες τις οποίες δεν μπορούν να εγκαταλείψουν, ενώ εμπλέκονται σε χρηματοδότηση αγροτικών προϊόντων και άλλων συναλλαγών σε εμπορεύματα που, ακόμη, είναι νόμιμες.