Ελλάδα: Έκτακτα μέτρα πρόληψης βαθύτερης ύφεσης

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με την κρισιμότερη (μέχρι την επόμενη;) φάση της πανδημίας του κορωνοϊού. Την περασμένη Πέμπτη τα κρούσματα έσπασαν κάθε ρεκόρ, με 3.316 νέους ασθενείς και 50 θανάτους μέσα σε ένα 24ωρο. Η θετικότητα στον ιό κινείται πλέον σε διψήφια νούμερα προσεγγίζοντας το 14%, ενώ η νόσος, τόσο στην Αττική όσο και στη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται σε έξαρση, παρά τα περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας και εργασίας.

Την ίδια ώρα, η καραντίνα έχει πολύ βαριές συνέπειες στην ελληνική οικονομία. Επιχειρήσεις, ιδιώτες και νοικοκυριά αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Δάνεια παραμένουν για μήνες «παγωμένα». Η ρευστότητα – μέσω προγραμμάτων στήριξης (ΤΕΠΙΧ, επιστρεπτέα προκαταβολή) – δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να σώσει την παρτίδα παρά μόνο – ίσως – να επεκτείνει σε κάποιον βαθμό τη βιωσιμότητα κάποιων εταιριών.

Σε αυτό το ζοφερό από οικονομικής πλευράς τοπίο, η κυβέρνηση καλείται να αποφασίσει – ενόψει εορτών – ποιους και με ποιον τρόπο θα ενισχύσει. Με δεδομένο ότι, τόσο ο φετινός όσο και ο προϋπολογισμός της επόμενης χρονιάς θα είναι βαθιά ελλειμματικός, οι πόροι δεν φτάνουν για όλους. Εξάλλου, τα 37 δισ. ευρώ του ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης ανατροφοδοτούνται μεν με φτηνό δανεισμό, αλλά δεν παύουν να παραμένουν δανεικά. Και όχι αγύριστα.

Τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας αναμένουν τις τελικές αποφάσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης γι' αυτό - που κύκλοι του Μαξίμου ονομάζουν - «κοινωνικό μέρισμα». Οι παρεμβάσεις για τους πιο αδύναμους αναμένεται να κινηθούν περί τα 100 εκατ. ευρώ με στόχο να ενισχυθούν κυρίως όσοι λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

Στον δημόσιο τομέα, το δώρο Χριστουγέννων αναμένεται να ξεπεράσει το επιδόματα των 534 ευρώ και να κατανεμηθεί με βάση τον μισθό του κάθε υπαλλήλου. Όμως, και εκεί θα υπάρχουν περιορισμοί, καθώς θεωρείται αδύνατο να καλυφθούν μισθοί των 2.000 ή και των 3.000 ευρώ. Η λογική, αλλά και η περιορισμένη οικονομική δυνατότητα, σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης, θα φέρει έναν «κόφτη» στο δώρο περί τα 1.000 ευρώ.

Οι συνταξιούχοι αναμένουν και αυτοί τις τελικές αποφάσεις, έχοντας ήδη εισπράξει 1,4 δισ. ευρώ από τα αναδρομικά. Ειδικότερα, οι χαμηλοσυνταξιούχοι – με συντάξεις κάτω από 1.000 ευρώ – που δεν έλαβαν αναδρομικά θα ενισχυθούν.

Στις άμεσες σκέψεις της κυβέρνησης είναι και η ενίσχυση του προσωπικού των νοσοκομείων που δίνουν για τόσους μήνες  μάχη με την πανδημία. Δεν έχουν ακόμη εξειδικευτεί οι τρόποι ενίσχυσης, αλλά οι συζητήσεις είναι ακόμη σε εξέλιξη.

Την ίδια ώρα, ο τραπεζικός κλάδος – που βρίσκεται σε στάδιο ολικής αναμόρφωσης με κλείσιμο καταστημάτων, στροφή στις διαδικτυακές και ανέπαφες συναλλαγές, πώληση «κόκκινων δανείων» κ.ά. – καλείται να στηρίξει τους συνεπείς έως τώρα που λόγω συνθηκών αδυνατούν να πληρώσουν, αλλά, ταυτόχρονα, έχει ανάγκη και να στηριχθεί. Η έξαρση της πανδημίας έχει φέρει μορατόριουμ στους πλειστηριασμούς, αλλά η έκθεση των ελληνικών τραπεζών είναι πολυεπίπεδη καθώς ελάχιστοι – κυρίως μεγάλοι - πελάτες είναι σε θέση – εν μέσω κορωνοϊού – να αποπληρώνουν κανονικά τις δόσεις τους.

Σε αυτό το πλαίσιο, φαντάζει απολύτως αναμενόμενη η πρόσφατη έκθεση της Oxford Economics για την ελληνική οικονομία, η οποία προβλέπει επιστροφή στην ύφεση με απότομη συρρίκνωση του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το δεύτερο τρίμηνο του 2020, η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε – λόγω lockdown – και παρότι αναμένεται μία σχετική ανάκαμψη το εξάμηνο Ιουλίου – Δεκεμβρίου, το ΑΕΠ συνολικά θα συρρικνωθεί κατά 8,2% το 2020. 

Στην έκθεση τονίζεται ότι η ανάκαμψη το τρίτο τρίμηνο θα κινηθεί με ισχυρό ρυθμό, όμως η δραστηριότητα θα μειωθεί εκ νέου το τελευταίο τρίμηνο του έτους, με δεδομένη την ανησυχητική υγειονομική κατάσταση στην Ελλάδα, μετά και το δεύτερο lockdown.