Πιέσεις στην ανάπτυξη

Με ένα επιστημονικό εργαλείο, τον Σύνθετο Προπορευόμενο Οικονομικό Δείκτη (ΣΠΟΔ), που έχει ως στόχο να καταγράφει την τάση στην οικονομία σε έναν ορίζοντα πέντε τριμήνων, επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις για επιβράδυνση της ανάπτυξης.

Από το 2015 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης ξεπέρασε το 4%, ενώ για το 2020 προβλέπεται σχετική επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης στο 2,9%, από 3,2% που αναμένεται να κυμανθεί το 2019.

Ο ΣΠΟΔ, ο οποίος καταρτίζεται από το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου με τη στήριξη της Ελληνικής Τράπεζας, ως πρόδρομος δείκτης έρχεται να ενισχύσει τη θέση για άμεση υλοποίηση μεταρρυθμίσεων ώστε να υποστηριχθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Ο Σύνθετος Προπορευόμενος Οικονομικός Δείκτης (ΣΠΟΔ) της Κύπρου, ο οποίος παρουσιάστηκε επίσημα χθες, δείχνει ετήσια μείωση 0,71% τον Οκτώβριο του 2019 και συνοδεύεται από μειώσεις 0,69% τον Σεπτέμβριο και 0,66% τον Αύγουστο, σηματοδοτώντας πτωτικές πιέσεις στην οικονομική μεγέθυνση.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ελληνικής Τράπεζας Ανδρέας Ασσιώτης, κληθείς στην εκπομπή «Show me the money» του Πολίτη 107,6 να σχολιάσει τα συμπεράσματα που βγαίνουν από τα πρώτα αποτελέσματα του ΣΠΟΔ, ανέφερε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η ευνοϊκή συγκυρία (παρά τις προβλέψεις για επιβράδυνση, η ανάπτυξη παραμένει ισχυρή) για την προώθηση μεταρρυθμίσεων.

«Το μεταβατικό κόστος των μεταρρυθμίσεων μπορεί να απορροφηθεί όταν η οικονομία πηγαίνει καλά», σημείωσε. «Ο δείκτης δεν μας προειδοποιεί μόνο αν πλησιάζει μια περίοδος ύφεσης, αλλά και αν μπορούμε να προχωρήσουμε σε ανοίγματα. Πρέπει να διορθώνουμε τις αδυναμίες μας στις καλές περιόδους και ήδη έχουμε αργήσει», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Ασσιώτης.

Τα δεδομένα

Ο Σύνθετος Προπορευόμενος Οικονομικός Δείκτης (ΣΠΟΔ) έχει ως στόχο να αποτελέσει έναν αξιόπιστο δείκτη που να παρέχει προειδοποιητικές ενδείξεις για την πορεία της οικονομίας.

«Ο δείκτης αυτός απουσίαζε από την κυπριακή οικονομία», ανέφερε ο κ. Ασσιώτης κατά την παρουσίαση του νέου δείκτη.

Η διευθύντρια του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου Έλενα Ανδρέου σημείωσε από την πλευρά της ότι ο ΣΠΟΔ θα ανακοινώνεται σε μηνιαία βάση, «έτσι ώστε να μπορεί να δώσει τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε οργανισμούς, αλλά και σε φορείς χάραξης πολιτικής, ένα προειδοποιητικό σήμα για την πορεία της κυπριακής οικονομίας. Ο δείκτης», πρόσθεσε, αποσκοπεί στην ανάλυση οικονομικών κύκλων, στην πρόβλεψη των σημείων καμπής της οικονομίας και δίνει μια μελλοντική διάσταση ή φάση της οικονομικής δραστηριότητας και προειδοποιεί πότε η οικονομία μπορεί να εισέλθει σε περιόδους ύφεσης και περιόδους ανάπτυξης».
«Δίνει χρόνο στους φορείς λήψεως αποφάσεων να αντιδράσουν και αυτή είναι η δική μας συνεισφορά για να προλάβουμε μια δυσάρεστη κατάσταση στο μέλλον», σημείωσε από την πλευρά του ο κ. Ασσιώτης.

Το εξωτερικό περιβάλλον οδηγεί την επιβράδυνση

Οι μελετητές ανέλυσαν περίπου 200 μεταβλητές για να καταλήξουν σε επτά, οι οποίοι με βάση ιστορικά στοιχεία μπορούν να δώσουν την τάση για την πορεία της οικονομίας.

Οι μεταβλητές αυτές είναι: η τιμή του πετρελαίου (Brent Crude), ο δείκτης οικονομικού κλίματος της ζώνης του ευρώ, οι αφίξεις τουριστών, η αξία των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες, ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων, ο δείκτης όγκου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και ο αριθμός εγκεκριμένων αδειών οικοδομής.
Αν το εργαλείο αυτό υπήρχε θα μπορούσαν να προβλεφθούν οι δύο υφέσεις της τελευταίας δεκαετίας, το 2009 και το 2011, και να ληφθούν έγκαιρα μέτρα. Επίσης ο ΣΠΟΔ θα είχε δείξει νωρίτερα και την πορεία ανάκαμψης της οικονομίας.

Τα αίτια

Σε ό,τι αφορά την επιβράδυνση που βλέπει ΣΠΟΔ, σύμφωνα με την ανάλυση του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, οφείλεται κυρίως στη μείωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος στη ζώνη του ευρώ που αντανακλά την επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος λόγω, μεταξύ άλλων, των εμπορικών διενέξεων και την παρατεταμένη αβεβαιότητα όσον αφορά τη διαδικασία του Brexit. Στον αντίποδα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου καθώς και θετική επίδοση εγχώριων δεικτών, ειδικότερα των λιανικών πωλήσεων, αγορές με πιστωτικές κάρτες και οι αφίξεις τουριστών συνέβαλαν στη συγκράτηση της μείωσης του δείκτη.
«Η πτωτική τάση του Οκτωβρίου στον δείκτη ΣΠΟΔ ναι μεν οφείλεται στο επιδεινωμένο εξωτερικό περιβάλλον, το οποίο σε συνδυασμό με τη θετική επίδοση των εγχώριων μεταβλητών, δίνει μια πρόβλεψη ότι η κυπριακή οικονομία αναμένεται να καταγράψει ισχυρούς μεν ρυθμούς ανάπτυξης, επιβραδυνόμενους δε λόγω της εξωτερικής τάσης μείωσης των δεικτών που επηρεάζουν τη μικρή και ανοικτή οικονομία της Κύπρου», εξήγησε η κ. Ανδρέου.