Διαδικασίες express για μεγάλους επενδυτές - Μαχαίρι στη γραφειοκρατία

Τη δημιουργία Ενιαίας Υπηρεσίας Εξυπηρέτησης Επενδυτών για στρατηγικές επενδύσεις, με ταυτόχρονο περιορισμό διαδικασιών για τη χορήγηση αδειών προβλέπει ο «Ο περί Διευκόλυνσης των Επενδύσεων Νόμος του 2019», ο οποίος αναμένεται να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου. Ουσιαστικά σχεδιάστηκε ένας μηχανισμός ταχείας αδειοδότησης για επενδύσεις με ειδικά χαρακτηριστικά. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενημερώθηκε την Τετάρτη από τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη για τις βασικές κατευθύνσεις της προτεινόμενης μεταρρύθμισης.

H παρέμβαση είναι ευρεία. Μάλιστα εισάγεται και ασφαλιστική δικλίδα για τους επενδυτές, ώστε να είναι βέβαιοι ότι η αδειοδότηση θα είναι πράγματι ταχεία: η αρμοδιότητα της έκδοσης άδειας μεταφέρεται στο Υπουργικό Συμβούλιο, αν δεν τηρούνται τα συμφωνημένα χρονοδιαγράμματα.

Πρόσθετη καινοτομία της εργασίας που έχει γίνει από το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο και εκπόνησε το νομοθέτημα, είναι η χαρτογράφηση των διαδικασιών για την αδειοδότηση και έναρξη λειτουργίας σε 15 τομείς επιχειρηματικής δράσης, καθώς και της διαδικασίας σύστασης επιχείρησης.

Το «ταξίδι»

Τα investor journey, όπως ονομάζονται, πέρα από τη διαγραμματική αποτύπωση των διαδικασιών, περιλαμβάνουν και μια αναλυτική κατάσταση των απαραίτητων εντύπων που πρέπει να συμπληρωθούν καθώς και τις αρμόδιες αρχές στα οποία πρέπει να υποβληθούν.

Οι 15 τομείς επιχειρηματικής δράσης για τα οποία ετοιμάστηκαν investor journey είναι: Call Center-Data Center, σύνθετες αναπτύξεις, τουριστικές αναπτύξεις, άδειες για υποδομές, βιομηχανική μονάδα, γήπεδο γκολφ, επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, φωτοβολταϊκό κέντρο, αιολικό πάρκο, θεματικά πάρκα, εισαγωγές-εξαγωγές, εκπαιδευτικό ίδρυμα, μονάδα μεταποίησης, ιδιωτικό νοσηλευτήριο και μονάδα μεταποίησης και επεξεργασίας γεωργικών προϊόντων. Με τη χαρτογράφηση οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έχουν μπροστά τους όλα τα βήματα στα οποία πρέπει να προβούν, κερδίζοντας χρόνο.

Απλοποίηση

Η προτεινόμενη νομοθεσία πέρα από τη σύσταση μιας νέας διοικητικής δομής για την υποστήριξη των στρατηγικών επενδύσεων παρεμβαίνει και στις διαδικασίες, περιορίζοντας δραστικά τον αριθμό των απαιτούμενων βημάτων, χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα της ελεγκτικής λειτουργίας του κράτους.

Πρόκειται για μια δραστική μεταρρύθμιση η οποία εισάγει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό διαδικασιών για την αδειοδότηση στρατηγικών επενδύσεων με ένα σημείο αναφοράς, τη διεύθυνση διαχείρισης στρατηγικών επενδύσεων στο υπουργείο και τη λειτουργία της Υπηρεσίας μιας Στάσης για Επενδυτές. Πρόκειται για ένα πραγματικό one stop shop.

Σύμφωνα με την ενημέρωση που έτυχε την Τετάρτη το Υπουργικό Συμβούλιο από τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη οι προηγούμενες προσπάθειες (με one ttop shop) απέτυχαν γιατί τελικά δημιουργούσαν έναν πρόσθετο σταθμό, στο υφιστάμενο πλαίσιο, ενώ δεν άλλαξαν οι διαδικασίες αδειοδότησης και οι εμπλεκόμενοι φορείς.

Πόσο ευρεία είναι η απλοποίηση; Με το υφιστάμενο πλαίσιο τα τμήματα και οι υπηρεσίες που εμπλέκονται για την έκδοση αδειών φτάνουν τα 47!

Με την προτεινόμενη νομοθεσία ο αριθμός των εμπλεκόμενων ρόλων για την έκδοση πολεοδομικής άδειας περιορίζεται σε 4 από 11 και των ενεργειών σε 18 από 50.

Επιπλέον τίθεται ανώτατος χρόνος, οι δύο μήνες, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Σε ό,τι αφορά την άδεια οικοδομής, ο αριθμός των εμπλεκόμενων ρόλων περιορίζεται σε 3 από 4 και των ενεργειών σε 13 από 31, με ανώτατο χρόνο για την έκδοση της άδειας τον έναν χρόνο.

Περιβάλλον

Σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική γνωμάτευση, η μελέτη του Υπουργείου Εσωτερικών έχει διαπιστώσει επικάλυψη περιβαλλοντικών θεμάτων κατά τη διαβούλευση που πραγματοποιεί το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και τη διεξαγωγή εκτίμησης επιπτώσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος. Επιπλέον δεν προβλέπεται χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή εκτίμησης επιπτώσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος.

Με τις νέες διαδικασίες το Τμήμα Περιβάλλοντος, αναλαμβάνει την αποκλειστική ευθύνη της διαβούλευσης με άλλα τμήματα/ υπηρεσίες που χειρίζονται συγκεκριμένες περιβαλλοντικές παραμέτρους καθώς και με μη κυβερνητικούς οργανισμούς και τοπικές αρχές. Με βάση τις απόψεις των εμπλεκομένων, και στο πλαίσιο των βασικών αρχών της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Έργα (δημοσίευση πρόθεσης, δημόσια διαβούλευση κ.λπ.), το Τμήμα Περιβάλλοντος ετοιμάζει γνωμοδότηση. Επιπλέον, εισάγεται προθεσμίας 3 μηνών για την ολοκλήρωση της εκτίμησης επιπτώσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος μετά από διαβούλευση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (4 μήνες για περιοχές του Δικτύου Natura 2000).

Ποιες επενδύσεις θα θεωρούνται στρατηγικές

Μια επένδυση θα χαρακτηρίζεται ως στρατηγική και θα μπορεί να ενταχθεί στον μηχανισμό ταχείας αδειοδότησης εφόσον πληροί ένα από τα παρακάτω κριτήρια:

• Επενδύσεις κεφαλαίου. Επένδυση κεφαλαίου ύψους 20 εκατ. ευρώ, με το 75% να αποτελεί πρωτογενή κεφάλαια (δηλαδή από νέα ρευστά διαθέσιμα που συνδέονται άμεσα με το έργο, από αδιανέμητα κέρδη της εταιρείας, από δανεισμό, από έκδοση κεφαλαίων) ή/και κεφάλαια από το εξωτερικό (δηλαδή χρήματα που έρχονται από το εξωτερικό στην Κύπρο ως εισροή κεφαλαίου).


• Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η επένδυση να δημιουργεί τουλάχιστον 100 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας, οποιοδήποτε τύπου ή 70 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας με ετήσιο μισθολόγιο άνω του 1 εκατ. ευρώ.


• Anchor Company (εταιρεία - «άγκυρα»). H επένδυση να προέρχεται από εταιρεία που είναι γνωστή πολυεθνική εταιρεία διεθνούς φήμης η οποία θα αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο. Θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένη σε σχετικές διεθνείς λίστες όπως FORBES 2000, NASDAQ 500, FTSE 350.


• Επένδυση με έμφαση σε έρευνα, ανάπτυξη, καινοτομία. Το ελάχιστο ποσοστό των σχετικών επενδύσεων να είναι 1 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας να αποτελούν τουλάχιστον 10% του συνόλου των λειτουργικών δαπανών σε 1 από τα προηγούμενα 3 χρόνια ή όπως αυτές παρουσιάζονται στο επιχειρηματικό σχέδιο.


• Επένδυση σε στρατηγικούς πυλώνες, όπως υγεία, εκπαίδευση, περιβάλλον.

Το ελάχιστο ποσό της σχετικής επένδυσης πρέπει να είναι 5 εκατ. ευρώ.

Το Υπουργείο Εσωτερικών θεωρεί ότι, της ψήφισης της νομοθεσίας, θα πρέπει να ακολουθήσει η επικέντρωση στην εφαρμογή. Πλεονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι στήνεται μια νέα υπηρεσία, με νέα κουλτούρα, ενώ σημαντική και απόλυτα συναφής κρίνεται ότι είναι η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ο υπεύθυνος έργου θα καθοδηγεί τον επενδυτή

Στη νέα διαδικασία ταχείας αδειοδότησης ουσιαστικός είναι ο ρόλος του υπεύθυνου έργου (Project Manager). Θα διορίζεται από τον υπουργό Εσωτερικών, με τον διορισμό να επικυρώνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο υπεύθυνος έργου θα αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής επενδυτή - δημόσιας υπηρεσίας, θα συντονίζει και θα παρακολουθεί την πρόοδο διεκπεραίωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών και θα ετοιμάζει κατάλογο με τις απαιτούμενες άδειες και τα καθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Σε συνεργασία με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Διαχείρισης Στρατηγικών Επενδύσεων θα ετοιμάζει κατάλογο διαβουλεύσεων για οικοδομικές άδειες, ενώ θα ετοιμάζει και σύσταση προς τον υπουργό Εσωτερικών για τυχόν ανάγκη επανεξέτασης απόφασης διοικητικής αρχής.

Έκδοση αδειών

Για τις στρατηγικές επενδύσεις μοναδική αδειοδοτική αρχή θα είναι η Διεύθυνση Διαχείρισης Στρατηγικών Επενδύσεων. Η έκδοση αδειών θα γίνεται κεντρικά από «εξειδικευμένο» τμήμα του ΥΠΕΣ για στρατηγικές επενδύσεις. Με αυτόν τον τρόπο καταργούνται 36 οικοδομικές και δέκα πολεοδομικές αρχές. Όπως αναφέραμε καθορίζεται ως μέγιστος χρόνος έκδοσης αδειών ο ένας χρόνος (στόχος να υποχωρήσει στους 6 μήνες). Η εκχώρηση παρέκκλισης θα εκδίδεται εντός 2 μηνών (εντός του 1 έτους) και για την Έκδοση Γνωμοδότησης για περιβαλλοντικούς όρους (βάσει ΜΠΕ) θα γίνεται εντός 3 μηνών (εντός του 1 έτους). Σε περίπτωση μη τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων θα μεταφέρεται η η αρμοδιότητα της έκδοσης άδειας στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Διαβούλευση

Το Τμήμα Περιβάλλοντος αναλαμβάνει αποκλειστικά τη διαβούλευση και γνωμοδότηση για όλα τα περιβαλλοντικά θέματα. Εισάγεται πρόβλεψη για τον εκ των προτέρων καθορισμό και γνωστοποίηση δεσμευτικού καταλόγου διαβουλευθέντων από τον υπεύθυνο έργο και τον προϊστάμενο Διεύθυνσης Διαχείρισης Στρατηγικών Επενδύσεων (μείωση διαβουλευθέντων τμημάτων / υπηρεσιών στα απολύτως απαραίτητα).

Οι διαβουλεύσεις θα ολοκληρώνονται σε προκαθορισμένα χρονικά πλαίσια. Ο επενδυτής δύναται να επιλέξει να προβεί ο ίδιος στη διεξαγωγή του διαβουλεύσεων καθώς θα γνωρίζει εκ των προτέρων τις απαιτούμενες διαβουλεύσεις.

Στο ίδιο πλαίσιο θεσμοθετείται η διεξαγωγή διαβουλεύσεων μέσω της διευθέτησης συναντήσεων με όλους τους εμπλεκομένους κατά την οποία θα λαμβάνονται δεσμευτικές αποφάσεις.