Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το κυπριακό ομόλογο

Η ανακοίνωση της πρόωρης αποπληρωμής του δανείου που είχε ληφθεί από τη Ρωσία το 2011 σε συνδυασμό με την ουσιαστική μείωση του δημόσιου χρέους μέχρι το τέλος του 2019 και την ισχυρή δημοσιονομική απόδοση, ωθούν σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα τις αποδόσεις των κυπριακών ομολόγων στις διεθνείς αγορές. Το κυπριακό δεκαετές ομόλογο (λήξης το Σεπτέμβριο του 2028) υποχώρησε χθες στα επίπεδα του 0,34%!

Η απόδοση του ομολόγου έχει υποχωρήσει κατά 88% μέσα σε έναν χρόνο.

Η πρόωρη αποπληρωμή του υπολοίπου του δανείου από τη Ρωσία αν και αποτελεί απόφαση ορθή με βάση χρηματοοικονομικά κριτήρια (η μείωση των αποδόσεων των κυπριακών ομολόγων επέτρεψε την αναχρηματοδότηση του δανείου με φθηνότερο δανεισμό, με τον προϋπολογισμό να εξοικονομεί πόρους) ωστόσο υπάρχει και πολιτικός αντίκτυπος, ο οποίος δεν περνά απαρατήρητος. Η παραδοξότητα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης να οφείλει χρήματα στη Ρωσική Ομοσπονδία τερματίζεται. Στην παρούσα δύσκολη συγκυρία -με τα δημοσιεύματα για τις δικηγορικές δραστηριότητες του Πρόεδρου της Δημοκρατίας και την πρόσφατη επίσκεψη της ομάδας Αμερικανών βουλευτών- η δανειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία στέλνει ένα μήνυμα απορωσοποίησης. Τι πιθανότερο είναι ότι η τελευταία διάσταση δεν θα αναδειχθεί από επίσημα χείλη, αλλά τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους.

Το περιβάλλον

Η αποπληρωμή πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου για το συνολικό ποσό του δανείου (περίπου 1,6 δις. ευρώ) που είχε απομείνει μετά την πληρωμή των πρώτων δόσεων και η χρηματοδότηση για την πρόωρη εξόφληση προήλθε από την έκδοση ομολόγων τον Μάιο και το δημοσιονομικό πλεόνασμα. Εξαιτίας της έκδοσης των ομολόγων, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε στα 23,003 δις. ευρώ στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2019 από 21,258 δις. ευρώ στο τέλος του 2018. Το διάστημα Αύγουστος-Δεκέμβριος ωριμάζουν ομόλογα ύψους 2,647 δις. ευρώ, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος να μειωθεί στα 20,356 δις. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, ποσό που ρίχνει το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ κάτω από το 100%.

Τα κυπριακά ομόλογα ευνοούνται από το κλίμα αβεβαιότητας που κυριαρχεί στις διεθνείς αγορές (Brexit και εμπορικές εντάσεις) με τους επενδυτές να αναζητούν ασφάλεια και στα ομόλογα της ευρωζώνης, εν όψει μάλιστα και της ανακοίνωσης ενός νέου κύκλου ποσοτικής χαλάρωσης, μέσω της αγοράς κρατικών και εταιρικών τίτλων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι σχετικές ανακοινώσεις από τον Μάριο Ντράγκι δεν αναμένεται να καθυστερήσουν.

Η Κύπρος, πάντως, έχει τα δεδομένα για να δικαιολογήσει τη μείωση των αποδόσεών της: Πτωτική πορεία δημοσίου χρέους, υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, ανάπτυξη πέραν του μέσου όρου της ΕΕ και της ευρωζώνης και μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο μόνος λόγος που η Κύπρος δεν έχει αποδόσεις ανάλογες με αυτές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, κοντά στο 0%, είναι το υψηλό επίπεδο των ΜΕΔ.

Σημειολογία

Το δάνειο των 2,5 δις. ευρώ ελήφθη το 2011 και αποτέλεσε ένα σωσίβιο για την τότε κυβέρνηση Χριστόφια, αλλά καθυστέρησε το αναπόφευκτο, δηλαδή την προσφυγή στους Ευρωπαίους εταίρους. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο πρώην Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάσελμπλουμ, ο πρώην Πρόεδρος του Euro Working Group Τόμας Βίζερ, έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι η Κύπρος καθυστέρησε να ζητήσει βοήθεια και αυτό είχε κόστος για τη χώρα. Είναι σαφές ότι ο «λογαριασμός» και η αρχιτεκτονική του κυπριακού μνημονίου θα ήταν διαφορετική το 2011, σε σχέση με ό,τι ακολούθησε.

«Η κυπριακή κυβέρνηση μάς έβαλε σε ένα δύσκολο σημείο με την επανειλημμένη άρνησή της να υποβάλει αίτηση για ένα πρόγραμμα. Θα είχαν φτάσει σε ένα πρόγραμμα πολύ φθηνότερα, ευκολότερα και καλύτερα αν είχαν υποβάλει αίτηση μισό χρόνο νωρίτερα, ή ακόμα και έναν χρόνο νωρίτερα, όπως θα έπρεπε», αναφέρει ο κ. Βίζερ στην έκδοση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, «Περιφρουρώντας το ευρώ σε καιρούς κρίσης - Η ιστορία του ESM από μέσα».

Σημειολογικά, πάντως, η πληρωμή του ρωσικού δανείου κλείνει άλλο ένα κεφάλαιο της μνημονιακής περιπέτειας.