Τι θα γίνει με το σχέδιο Εστία

Το «σταύρωμα» του κονδυλίου για τη χρηματοδότηση του σχέδιου Εστία, το οποίο προβλέπει κούρεμα και την επιδότηση της αποπληρωμής μη εξυπηρετούμενων δανείων με υποθήκη πρώτη κατοικία, δεν αναμένεται να οδηγήσει στην ακύρωση ή σε σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχεδίου. Και να μην είχε παγώσει η σχετική δαπάνη, θα απαιτούνταν ακόμη μερικές εβδομάδες για να ανοίξει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων από τους δανειολήπτες.

Προεργασία

Ειδικότερα, για να μπορέσει το σχέδιο Εστία να περάσει στη φάση της υλοποίησης πρέπει να προηγηθεί:

-Η ολοκλήρωση της προετοιμασίας των τραπεζών, για να μπορέσουν να υποδεχτούν τις αιτήσεις. Ήδη οι τράπεζες έχουν στείλει επιστολές σε δανειολήπτες που κρίνουν ότι μπορούν να ενταχθούν στο σχέδιο (περίπου 15.000 δανειολήπτες, με το συνολικό ύψος των επιλέξιμων δανείων να εκτιμάται σε 3,4 δισ. ευρώ) και συγκροτούν τμήματα για να διαχειριστούν τις αιτήσεις. Ο μεγαλύτερος όγκος των δανείων εκτιμάται ότι αφορά την Τράπεζα Κύπρου και την ΚΕΔΙΠΕΣ (κατέχει τα κόκκινα δάνεια του πρώην Συνεργατισμού που έχουν περάσει στην κατοχή του κράτους) και σε μικρότερο βαθμό την Ελληνική Τράπεζα και τις υπόλοιπες τράπεζες.

-Η ολοκλήρωση της προετοιμασίας των δύο υπουργείων (Οικονομικών και Εργασίας) που εμπλέκονται στην υλοποίησή του. Το Υπουργείο Εργασίας είναι αυτό που θα ελέγχει αν οι δανειολήπτες πληρούν τα κριτήρια (διαθέτει τεχνογνωσία από την υλοποίηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος) και το Υπουργείο Οικονομικών θα καταβάλλει, μία φορά το χρόνο, την επιδότηση προς τις τράπεζες. Οι τράπεζες θα καταβάλλουν 75 ευρώ ως τέλος για την αξιολόγηση της κάθε αίτησης από τις κρατικές αρχές. Στη συνέχεια ο δανειολήπτης θα υπογράφει σύμβαση με το κράτος για την παροχή της επιχορήγησης. Η σύμβαση θα προβλέπει ότι σε περίπτωση που ο δανειολήπτης σταματήσει να εξυπηρετεί το δάνειο, η Δημοκρατία θα έχει δικαίωμα να προχωρά σε ανάκτηση των πληρωμών επιχορήγησης. Το πιο σημαντικό, για τον δανειολήπτη, είναι ότι θα ακυρώνεται η αναδιάρθρωση (και το κούρεμα) και θα αναβιώνουν οι αρχικοί όροι του δανείου, ενώ θα ξεκινά άμεσα διαδικασία εκποίησης.

-Να υπογραφούν μνημόνια συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και των τραπεζών που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο σχέδιο. Τα μνημόνια θα περιγράφουν αναλυτικά τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει το κάθε μέρος.

Η τελευταία κίνηση είναι και αυτή που θα βάλει το σχέδιο Εστία σε τροχιά υλοποίησης.

Ξεσταύρωμα

Μία από τις πρώτες ενέργειες του Υπουργείου Οικονομικών τη νέα χρονιά θα είναι να ζητήσει την αποδέσμευση του σχετικού κονδυλίου για τη χρηματοδότηση του σχεδίου (αφορά δαπάνη 33 εκατ. ευρώ και καλύπτει το σύνολο των επιλέξιμων δανειοληπτών) με προοπτική να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες μέχρι η Βουλή να ξεσταυρώσει το κονδύλι. Το βασικό σενάριο, σε κυβέρνηση και κομματικά επιτελεία, προβλέπει ότι η δαπάνη θα αποδεσμευτεί αφού πρώτα προηγηθεί συζήτηση των προνοιών του σχέδιου.

Οι λεπτομέρειες

Δεν αποκλείεται να υπάρξει από τα κόμματα προσπάθεια να συνδεθεί η υλοποίηση του σχεδίου Εστία με το λεγόμενο Εστία 2 για την ενίσχυση των συνεπών δανειοληπτών. Το λεγόμενο Εστία 2 αποτελεί μέρος της συμφωνίας ΔΗΣΥ - ΔΗΚΟ για το κοινωνικό πακέτο. Η πιθανότερη οδός για την εφαρμογή τής εν λόγω κοινής θέσης είναι μέσω υφιστάμενων (ή νέων) προγραμμάτων του Υπουργείου Εργασίας. Σε υφιστάμενα προγράμματα θα κατευθυνθούν και οι περιπτώσεις δανειοληπτών που θα κριθούν ως μη βιώσιμοι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει συμφωνηθεί ότι πριν από την αναδιάρθρωση, η τράπεζα (ή ο φορέας διαχείρισης δανείων) θα αξιολογεί την ικανότητα του δανειολήπτη να αποπληρώσει το αναδιαρθρωμένο δάνειο και θα υποβάλλει σχετική έκθεση στις κρατικές αρχές. Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας θα γίνεται σύμφωνα με το σχετικό πλαίσιο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.

Οι λεπτομέρειες του σχεδίου που παραθέτουμε (υπογραφή συμβολαίου των δανειοληπτών με το κράτος, τι θα γίνεται σε περίπτωση εκ νέου αθέτησης και απαίτηση βιωσιμότητας του δανείου) αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της έγκρισης που έχει δώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν μπορούν να τροποποιηθούν μονομερώς από την κυπριακή πλευρά.