Ένα παράθυρο ευκαιρίας για τον τραπεζικό τομέα

Η οικονομία αναπτύσσεται, η ανεργία μειώνεται, ενώ στην Ευρώπη υπάρχει ένα θετικό μομέντουμ για ανάληψη πανευρωπαϊκής δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην ευρωζώνη, που ταλαιπωρεί ένα σημαντικό αριθμό κρατών μελών.

Το σύστημα έχει μπροστά του μια ευκαιρία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και τα νοικοκυριά - επιχειρήσεις να πάρουν ανάσες και να γυρίσουν σελίδα. Εξηγούμε:

Τα αποτελέσματα εννιαμήνου και των τριών συστημικών τραπεζών (Τράπεζα Κύπρου, Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα και Ελληνική Τράπεζα) χαρακτηρίζονται από τρία αρνητικά σημεία (ζημιές, αύξηση προβλέψεων, μείωση εσόδων), την ίδια ώρα άλλα τρία σημεία (μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων, νέος δανεισμός και κεφαλαιακή επάρκεια πέραν των ελάχιστων δεικτών) υπογραμμίζουν κάτι που περιγράφει και ο οίκος Moody's: η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα της χώρας και των τραπεζικών ισολογισμών έχει ενισχυθεί.

Η γενικότερη δείχνει έναν τομέα ευάλωτο λόγω της χαμηλής κερδοφορίας και του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όμως τα στοιχεία αδυναμίας δεν πρέπει να διαγράφουν και την ενίσχυση βασικών δεικτών.

Επιπλέον το σύστημα κινείται σε ένα περιβάλλον ανάπτυξης, με μείωση της ανεργίας και ενίσχυση της κατανάλωσης (ο Δείκτης Αξίας Κύκλου Εργασιών Λιανικού Εμπορίου για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου σημείωσε αύξηση 5,1%).

Όλα αυτά δίνουν σήμα ενίσχυσης των εισοδημάτων και ένα καλύτερο λειτουργικό περιβάλλον που διαμορφώνει την προοπτική δραστηριοποίησης σε μια αγορά που μπορεί να αποδειχτεί εκ νέου επικερδής. Είναι χαρακτηριστικό ότι η "ανάσταση" του τομέα ανάπτυξης γης (λόγω Λεμεσού) και το ράλι του τουρισμού έδωσαν ανάσες σε επιχειρήσεις με μεγάλο δανεισμό, επιτρέποντας την αναδιάρθρωσή του δανεισμού τους.

Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπορεί να βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, αλλά σε απόλυτους αριθμούς μειώθηκαν κατά 5,5 δισ. ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2014 έως τον Ιούνιο του 2017, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Την ίδια ώρα κινείται και η πιστωτική επέκταση, η οποία δεν φαίνεται στο σύνολο του δανεισμού λόγω της συνεχιζόμενης απομόχλευσης.

Εκποιήσεις

Οι διοικήσεις των τραπεζών θα ήθελαν το συντομότερο δυνατόν να δουν βελτιώσεις στο πλαίσιο για τις εκποιήσεις και στην ψήφιση του νόμου για τις τιτλοποιήσεις. Για τις εκποιήσεις σημειώνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις όταν στέλνουν τις πρώτες επιστολές για την εκκίνηση της διαδικασίας, δανειολήπτες σπεύδουν να ρυθμίσουν τις υποχρεώσεις τους.

Αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη ότι υπάρχουν δανειολήπτες που σκοπίμως δεν πληρώνουν, αλλά το κάνουν όταν φτάσουν κοντά στην απώλεια της περιουσίας τους. Η επιτάχυνση των νομικών διαδικασιών θα αυξήσει την αποκάλυψη των "στρατηγικών κακοπληρωτών" και τότε θα έχουμε μια πραγματική εικόνα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Άλλωστε βρισκόμαστε σε ένα σημείο που η δυναμική που μπορεί να δώσει η ρύθμιση μεγάλων δανείων και η ανταλλαγή χρέους με ακίνητα εξαντλείται. Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη δεν έκρυψε από την Επιτροπή Οικονομικών ότι παρατηρείται επιβράδυνση στον ρυθμό των αναδιαρθρώσεων των κόκκινων δανείων, καθώς το σύστημα έχει μπει στον σκληρό πυρήνα, στο 50% των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που και τερματισμένα δάνεια βρίσκονται ενώπιον των νομικών τμημάτων των τραπεζών. Αυτό σημαίνει ότι μείωση των κόκκινων δανείων δεν μπορεί να επέλθει μόνο με αναδιαρθρώσεις.

Οι επιλογές των τραπεζών είναι συγκεκριμένες: ρευστοποίηση εξασφαλίσεων (δηλαδή πλειστηριασμός ακινήτων), πώληση των εν λόγω ΜΕΔ (έστω και με μεγάλη έκπτωση της αξίας τους) ή λογιστική διαγραφή τους. Σε αυτό το σημείο έρχεται να κολλήσει η προτροπή της Χρυστάλλα Γιωρκάτζη προς τις τράπεζες για ριζοσπαστικές κινήσεις. Και η πρώτη κατοικία; Με την εικόνα πιο ξεκάθαρη η πολιτεία θα μπορέσει να διαμορφώσει μια καλύτερη εικόνα για το ποιοι πράγματι έχουν ανάγκη προστασίας.