Πρόταση Κομισιόν για αναθεώρηση πολιτικής συνοχής υπέρ ανταγωνιστικότητας, άμυνας, στέγασης

Σε αναθεώρηση της πολιτικής συνοχής, εστιάζοντας περισσότερο σε θέματα ανταγωνιστικότητας, μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών, ενίσχυσης της άμυνας και της ασφάλειας, της στέγασης, των υδάτων και της ενεργειακής μετάβασης, προχωρά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πρόταση την οποία παρουσίασε την Τρίτη από το Στρασβούργο ο εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν για θέματα συνοχής και μεταρρυθμίσεων, Ραφαέλε Φίτο.

Στόχος της αναθεώρησης είναι να συνδυάσει την προώθηση περισσότερων επενδύσεων από τα κράτη μέλη στις ευρωπαϊκές στρατηγικές προτεραιότητες, με τον παραδοσιακό ρόλο των Ταμείων Συνοχής για μείωση οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ. Στην πράξη, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπρογραμματίσουν μέρος των κονδυλίων για τη συνοχή την περίοδο 2021-2027 σε νέες επενδύσεις στο πλαίσιο της εν εξελίξει ενδιάμεσης επανεξέτασης της πολιτικής συνοχής.

Οι τροποποιήσεις τις οποίες προτείνει η Κομισιόν στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης της πολιτικής συνοχής, θα συζητηθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Όπως σημειώνεται, στόχος της Κομισιόν είναι η διαδικασία να ολοκληρωθεί εντός του έτους ώστε τα νέα προγράμματα να αρχίσουν να εφαρμόζονται στις αρχές του 2026. Η πολιτική συνοχής βάσει του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021 - 2027 έχει προϋπολογισμό 392 δισ. ευρώ.

«Πρέπει να δράσουμε επειγόντως για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα, να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση, να ενισχύσουμε την άμυνα, να εξασφαλίσουμε οικονομικά προσιτή στέγαση και να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα των υδάτων» ανέφερε σε γραπτή δήλωσή του ο Αντιπρόεδρος Φίτο.

«Για να το επιτύχουμε αυτό, μειώνουμε τη γραφειοκρατία, βελτιστοποιούμε τους όρους χρηματοδότησης και διευρύνουμε τις επενδυτικές ευκαιρίες. Θα συνεργαστούμε για τον επανασχεδιασμό των προγραμμάτων, παρέχοντας απτά οφέλη στους Ευρωπαίους πολίτες και απελευθερώνοντας τις δυνατότητες κάθε περιοχής», πρόσθεσε.

Σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα, η πρόταση για αναθεώρηση της πολιτικής συνοχής προβλέπει την επέκταση της στήριξης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης σε μεγάλες επιχειρήσεις σε κρίσιμους τομείς, όπως η άμυνα, οι στρατηγικές τεχνολογίες και η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Επιπλέον, η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις σε στρατηγικές τεχνολογίες.

Ακόμα, η πρόταση προβλέπει την ενίσχυση της δυνατότητας των κρατών μελών να χρησιμοποιούν την τρέχουσα χρηματοδότηση της συνοχής για την κατασκευή ανθεκτικών υποδομών για προώθηση της στρατιωτικής κινητικότητας. Θα στηρίξει επίσης τις παραγωγικές ικανότητες των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων στον αμυντικό τομέα σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ.

Επιπλέον, τα προγράμματα συνοχής στις ανατολικές παραμεθόριες περιοχές, οι οποίες έχουν πληγεί δυσανάλογα από τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας, θα επωφεληθούν από ένα προνομιακό επίπεδο προχρηματοδότησης, εάν μεταφέρουν τουλάχιστον το 15% των συνολικών κονδυλίων τους στις νέες στρατηγικές προτεραιότητες.

Η Επιτροπή προτείνει ακόμα τον διπλασιασμό της χρηματοδότησης για οικονομικά προσιτή στέγαση. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να κινητοποιήσουν την ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση χρησιμοποιώντας ένα νέο χρηματοδοτικό μέσο που θα δημιουργηθεί από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Το μέσο αυτό θα συνδυάζει τη χρηματοδότηση της συνοχής με τους πόρους της ΕΤΕπ και άλλων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και εθνικών προωθητικών και εμπορικών τραπεζών.

Όσον αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υδάτων, τα κράτη μέλη θα μπορέσουν να αυξήσουν τις επενδύσεις μεταξύ άλλων στην ψηφιοποίηση των υποδομών νερού, στον μετριασμό των επιπτώσεων της ξηρασίας και της ερημοποίησης.

Τα ταμεία συνοχής θα στηρίξουν ακόμα επενδύσεις για την προώθηση των ενεργειακών διασυνδέσεων και των συστημάτων μεταφοράς, καθώς και την ανάπτυξη υποδομών επαναφόρτισης. Η πρόταση θα διευκολύνει επίσης τη χρηματοδότηση μέτρων απαλλαγής από τον άνθρακα.

Τέλος, ενώ όλα τα έργα συνοχής που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των στρατηγικών προτεραιοτήτων της ΕΕ θα δικαιούνται έως και 30% προχρηματοδότηση, τα προγράμματα συνοχής τα οποία θα μεταφέρουν τουλάχιστον το 15% των συνολικών κονδυλίων τους σε αυτές τις προτεραιότητες, θα απολαμβάνουν ακόμη υψηλότερο επίπεδο προκαταβολής. Επιπλέον, η χρηματοδότηση της ΕΕ για επενδύσεις σε στρατηγικές προτεραιότητες θα καλύπτει έως και το 100% του κόστους σε όλες τις περιφέρειες.

Πηγή: ΚΥΠΕ