Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΙ ΕΜΕΙΣ: Σπέρνει τον καρπό της παραγωγής η ΕΕ

Σε αναθεώρηση της της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής της ΕΕ προχώρησε στα τέλη του Απριλίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η αναθεώρηση τροποποιεί τους κανόνες για τρεις «περιβαλλοντικούς όρους» που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση. Παρέχει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία στις χώρες της ΕΕ να χορηγούν εξαιρέσεις από τα σχετικά πρότυπα εάν υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή τους και σε περίπτωση προβλημάτων που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι μικρές μονάδες κάτω των 10 στρεμμάτων θα εξαιρούνται από τους ελέγχους και τις κυρώσεις για μη συμμόρφωση με τους κανόνες. Για να επιταχυνθεί η έγκριση των μέτρων, το Κοινοβούλιο συμφώνησε να εξετάσει τον φάκελο σύμφωνα με την διαδικασία κατεπείγοντος. Ήταν μια κίνηση που έδειξε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση και δη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει τα αντανακλαστικά ακούγοντας τα αιτήματα των αγροτών που ξεχύθηκαν στους δρόμους με τα τρακτέρ τους τους προηγούμενους μήνες. Και γι' αυτό είναι σημαντικό να σκεφτεί ο πολίτης σοβαρά ποιους θα ψηφίσει στις ευρωεκλογές.

Οι τέσσερις πυλώνες

Μιλώντας στον ΠΟΛΙΤΗ 107.6 και την εκπομπή «Πρωινή επιθεώρηση» με την Κατερίνα Ηλιάδη, ο Ανδρέας Γρηγορίου, γενικός διευθυντής γενικής διεύθυνσης, γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επιχείρησε να εξηγήσει τους λόγους που οι αγρότες ξεχύθηκαν στους δρόμους συνοψίζοντάς τους σε τέσσερις πυλώνες. «Αν προσδιορίσουμε τους λόγους για τους οποίους οι αγρότες έχουν προχωρήσει στις κινητοποιήσεις, η δική μας εκτίμηση είναι πως πρωταρχικός παράγοντας ήταν το αυξημένο κόστος παραγωγής που έχουν στον πρωτογενή τομέα, το οποίο σχετίζεται με τα γεγονότα στην περιοχή μας, τον πόλεμο δηλαδή στην Ουκρανία και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή μαζί με την αύξηση του κόστους ενέργειας. Επίσης λόγω γεωπολιτικών συνθηκών υπάρχει περιορισμός ζήτησης στα γεωργικά προϊόντα και ως εκ τούτου δημιουργείται μειωμένο εισόδημα στους παραγωγούς», ανέφερε ο κύριος Γρηγορίου για τους λόγους. Ανέφερε ακόμη ως τρίτο βασικό παράγοντα την πολυπλοκότητα της νέας αγροτικής πολιτικής που άρχισε να εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο του 2023 γι’ αυτό και όπως είπε προτάθηκε και προχωρά η απλοποίηση στις διαδικασίες. «Υπάρχει και ένας τέταρτος παράγοντας που είναι οι συμφωνίες με τρίτες χώρες που υπέγραψε η ΕΕ, οι οποίες προνοούν εισαγωγές γεωργικών προϊόντων χωρίς δασμούς και δικαιολογημένα οι αγρότες αντέδρασαν, αφού παράγουν τα προϊόντα με διαφορετικά προϊόντα με αποτέλεσμα να είναι πιο ανταγωνιστικά». Θυμίζουμε πως πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να μην εναντιωθεί στην πρόταση της επιτροπής για τη συμπλήρωση της δέσμης μέτρων απλούστευσης της ΚΓΠ. Σύμφωνα με το κείμενο, τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών κατά την εφαρμογή της απαίτησης για διατήρηση της αναλογίας μόνιμων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις άνω του 5% σε σύγκριση με το 2018. Ο κανονισμός πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο.

Κοινή Αγροτική Πολιτική

Ο πρωτογενής τομέας βρίσκεται στις βασικές προτεραιότητες της ΕΕ τόνισε ο διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας, μιλώντας στο ΠΟΛΙΤΗ 107.6, εξηγώντας τη βοήθεια που παρέχεται στα κράτη μέλη. «Η ΕΕ μας προσφέρει ένα ευρύ φάσμα πολιτικών που διασφαλίζουν την επιβίωση και τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα και της γεωργοκτηνοτροφίας. Είναι γνωστό ότι έχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία ενισχύουν και αναπτύσσουν τον πρωτογενή τομέα. Υπάρχουν κίνητρα που δίνονται στους γεωργούς και κτηνοτρόφους για να παράγουν και αν διασφαλίζονται τα υγιεινά προϊόντα που θα έχουν οι πολίτες», εξήγησε. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης υλοποιείται στην Κύπρο μέσα από το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027, το οποίο έχει ετοιμαστεί από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 2 Δεκεμβρίου 2022. Για την προγραμματική περίοδο 2023-2027 το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχει θέσει στο επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού τον άνθρωπο και ως εκ τούτου ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του σχεδίου είναι ιδιαίτερα εμφανής μέσα από τις επιμέρους παρεμβάσεις του Στρατηγικού Σχεδίου αλλά και από τη γενικότερη φιλοσοφία του. Το Στρατηγικό Σχέδιο καλείται να δημιουργήσει έναν εύρωστο πρωτογενή τομέα ο οποίος θα είναι έτοιμος: να ανταποκριθεί στις ανησυχίες των παραγωγών και των καταναλωτών, να θρέψει τις νεότερες γενιές αλλά και να προστατεύσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο αρμονικά και με σεβασμό θα πρέπει να μπορεί να δραστηριοποιηθεί ο άνθρωπος γεωργός. Το συνολικό ποσό του σχεδίου ανέρχεται στα €453 εκατομμύρια εκ των οποίων τα €372 αποτελούν ευρωπαϊκή συνεισφορά, πράγμα που σημαίνει πως χωρίς τα ευρωπαϊκά κονδύλια η Κύπρος δεν θα μπορούσε να στηρίξει μόνη της τον πρωτογενή τομέα.

Το σχέδιο εστιάζει στο να στηριχθούν δομές με τη βοήθεια των οποίων ο γεωργός θα έρθει πιο κοντά στον καταναλωτή, ενισχύοντας έτσι την αμεσότητα της σχέσης μέσω της οποίας θα επέλθει ο αλληλοσεβασμός και η κατανόηση των αναγκών και θα καταστούν εφικτές η αναγνώριση και η επιβράβευση των κόπων των γεωργών. Επιπλέον, στοχεύει να δημιουργήσει βάσεις που θα βοηθήσουν τους γεωργούς να σέβονται το περιβάλλον και να παράγουν προϊόντα με τρόπο που θα διασφαλίζει τους φυσικούς πόρους και για τις επόμενες γενεές. Παράλληλα, στοχεύει και στη στήριξη των γεωργών και των κτηνοτρόφων που σέβονται την υγεία του καταναλωτή και χρησιμοποιούν καλλιεργητικές πρακτικές που διασφαλίζουν την ασφάλεια των τροφίμων, τηρώντας με αυστηρότητα εκείνες τις πρακτικές που περιορίζουν τον κίνδυνο υπολειμμάτων από χημικά σκευάσματα και τη χρήση αντιβιοτικών στα ζώα.

Βιώσιμος ο τομέας

Ο κ. Γρηγορίου παραδέχθηκε πως στηρίζεται ο πρωτογενής τομέας στην Κύπρο, ωστόσο σε ερώτημα γιατί δεν έχουμε τόσους πολλούς γεωργούς να ασχολούνται αφού είμαστε μια χώρα με ήλιο που θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω ο πρωτογενής τομέας, παραδέχθηκε πως το μεγάλο μας πρόβλημα είναι το νερό. «Γίνονται προσπάθειες και μέσα από το πρόγραμμα του 2023-2027 προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία για να υπάρξουν νέες καλλιέργειες που να συνάδουν με την εποχή που ζούμε αφού υπάρχουν αυξημένες θερμοκρασίες». Στο κατά πόσον είναι βιώσιμος ο πρωτογενής τομέας απάντησε θετικά. «Όσοι ασχολούνται επαγγελματικά, είναι βιώσιμος ο πρωτογενής τομέας στην Κύπρο. Με τα μέτρα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που σχετίζονται με τη στήριξη των επενδύσεων με 70% επιχορήγηση και τις εκταρικές επιδοτήσεις εισοδηματικής στήριξης, ο πρωτογενής τομέας στηρίζεται. Πάντως, ενθαρρυντικό είναι το γεγονός πως υπάρχουν αρκετοί που ενδιαφέρονται πλέον για τον πρωτογενή τομέα, αφού όπως είπε ο γενικός διευθυντής του υπουργείου, στην τελευταία προκήρυξη, έχουν εγκριθεί και οι 280 αιτήσεις που πληρούσαν τα κριτήρια με στόχο τη στήριξη. «Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 15 εκατ., ικανοποιήθηκαν όλες οι αιτήσεις με διπλασιασμό της δαπάνης που είναι πλέον 30 εκατ., καθώς εμείς θέλουμε οι νέοι που μπαίνουν στον πρωτογενή τομέα να είναι βιώσιμοι να μπορούν να παράγουν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία και τις πρακτικές για να έχουμε επιστιστική επάρκεια στον τόπο μας».

ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ

Τα 9 πρότυπα για την καλή γεωργική κατάσταση της γης

Στο Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής υπάρχουν εννέα συνολικά πρότυπα του υπουργείου για καλή και γεωργική κατάσταση που πρέπει να ακολουθούνται.

1. Διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων βάσει της αναλογίας των μόνιμων βοσκοτόπων σε σχέση με τη γεωργική έκταση.

2. Προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων

3. Απαγόρευση της καύσης υπολειμμάτων καλλιεργειών, εκτός αν γίνεται για λόγους φυτοπροστασίας.

4. Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδατορευμάτων

5. Διαχείριση της κατεργασίας του εδάφους για τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης και διάβρωσής του, λαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, υπόψη την κλίση του εδάφους

6. Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες

7. Αμειψισπορά σε αρόσιμη γη, εκτός από καλλιέργειες που καλλιεργούνται κάτω από το νερό

8. Ελάχιστο ποσοστό αρόσιμης γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, και για όλες τις γεωργικές εκτάσεις, διατήρηση των χαρακτηριστικών του τοπίου και απαγόρευση της κοπής φυτικών φρακτών και δένδρων κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξάρτησης των πτηνών

9. Απαγόρευση της μετατροπής ή άροσης των μόνιμων βοσκοτόπων που έχουν οριστεί ως περιβαλλοντικά ευαίσθητοι μόνιμοι βοσκότοποι σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000.