Υεμένη: Οι αυτονομιστές του νότου πήραν τον έλεγχο του Άντεν

Η δύναμη των αυτονομιστών της νότιας Υεμένης κατέλαβε τον έλεγχο του Άντεν, έδρας της διεθνώς αναγνωρισμένης υεμενίτικης κυβέρνησης, επιφέροντας ένα ρήγμα στον σαουδαραβικό συνασπισμό που πολεμά τα τελευταία τέσσερα χρόνια τους υποστηριζόμενους από το Ιράν σιίτες αντάρτες Χούθι.

Αργά το Σάββατο, η υπό την ηγεσία του Ριάντ συμμαχία απείλησε να λάβει στρατιωτική δράση για την παύση των συγκρούσεων και διέταξε τους αυτονομιστές να αποσυρθούν από στρατόπεδα της κυβέρνησης τα οποία κατέλαβαν τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Το Ριάντ ζήτησε να συγκληθεί επείγουσα συνάντηση για την αποκατάσταση της τάξης.

Από την Τετάρτη στους δρόμους του Άντεν συγκρούσεις μαίνονταν ανάμεσα στους αυτονομιστές του νότου και των κυβερνητικών δυνάμεων, συμμάχων από το 2015 στο στρατιωτικό συνασπισμό που υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων συγκροτήθηκε για να πολεμήσει τους Χούθι.

Η αποκαλούμενη δύναμη "Ζώνη Ασφαλείας", που εκπαιδεύτηκε, εξοπλίστηκε και υποστηρίζεται από τα ΗΑΕ, είχε ορκιστεί πίστη στην υεμενίτικη κυβέρνηση. Ομως, σύμφωνα με την τελευταία, στις τάξεις της έχουν ενταχθεί κυρίως αυτονομιστές, που πολεμούν με την ελπίδα ότι θα υπάρξει ξανά ανεξάρτητη Νότια Υεμένη.

Νωρίτερα χθες, η υεμενίτικη κυβέρνηση του Αμπντ Ραμπού Μανσούρ Χάντι, που εδρεύει στο Ριάντ και στηρίζεται από το σουνιτικό βασίλειο, χαρακτήρισε πραξικόπημα την κίνηση του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου (STC), στο οποίο συμμετέχει η "Ζώνη Ασφαλείας". "Καλούμε όλες τις συνιστώσες και τους στρατιωτικούς σχηματισμούς του STC...να επιστρέψουν αμέσως στις θέσεις τους και να αποσυρθούν από τις θέσεις που κατέλαβαν", δήλωσε ο εκπρόσωπος της συμμαχίας Τούρκ αλ Μάλκι με ανακοίνωσή του. Το STC συμφώνησε στην εκεχειρία. "Ο εκπρόσωπος του Νότιου Μεταβατικού Συμβουλίου επιβεβαίωσε την τήρηση κατάπαυσης του πυρός που ζήτησε η ηγεσία του σαουδαραβικού συνασπισμού", τόνισε το Συμβούλιο με ανακοίνωσή του.

Ο σαουδαραβικός συνασπισμός διέταξε άμεση εκεχειρία με έναρξη στην 01:00, τοπική ώρα Κυριακής, προειδοποιώντας ότι θα χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία ενάντια σε όσους την παραβιάσουν.

Ο τελευταίος γύρος βίαιων συγκρούσεων περιπλέκει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να τερματίσουν τον τετραετή εμφύλιο πόλεμο που μετρά δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και έχει ωθήσει την φτωχότερη χώρα της αραβικής χερσονήσου στο χείλος του λιμού.

Οι τέσσερις μέρες συγκρούσεων μεταξύ αυτονομιστών και κυβερνητικών δυνάμεων είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον εννέα αμάχων και περισσότερων από 20 μαχητών ανέφεραν ιατρικές πηγές στο Reuters. Εξαιτίας των συγκρούσεων, άμαχοι έμειναν παγιδευμένοι στα σπίτια τους με λιγοστή παροχή νερού.

Ένας ιατρικός αξιωματούχος δήλωσε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa) ότι τουλάχιστον 30 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και δεκάδες τραυματιστεί από το βράδυ της Παρασκευής μέχρι το βράδυ του Σαββάτου. Ένας αξιωματούχος του STC δήλωσε στο Reuters ότι οι αυτονομιστές βρίσκονται σε συνομιλίες για να καταλάβουν ειρηνικά το σχεδόν άδειο προεδρικό παλάτι στην πόλη, λίγο μετά ένας στρατιωτικός αξιωματικός δήλωσε ότι οι δυνάμεις των αυτονομιστών το είχαν ήδη καταλάβει. "Καταλάβαμε το παλάτι από τις δυνάμεις της προεδρικής φρουράς, χωρίς μάχη", δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας εκπρόσωπος της στρατιωτικής δύναμης αυτονομιστικών.

Οι αυτονομιστές εισήλθαν επίσης στην οικεία του υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος είχε απομακρυνθεί νωρίτερα από δυνάμεις του συνασπισμού, σύμφωνα με αξιωματούχους.

Τα ΗΑΕ κάλεσαν νωρίτερα για ηρεμία και ενότητα. Ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του Άμπου Ντάμπι ζήτησε παράλληλα τη βοήθεια του ειδικού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών Μάρτιν Γκρίφιθς για την αποκλιμάκωση των εντάσεων σε όλη την χώρα.

Οι συγκρούσεις στο Άντεν ξέσπασαν την Τετάρτη όταν οι αυτονομιστές κατηγόρησαν ένα ισλαμικό κόμμα συμμαχικό του προέδρου Μανσούρ Χάντι για συνέργεια σε επίθεση με πυραύλους που είχε σημειωθεί προηγουμένως στη νότια αυτή πόλη.

Η κίνηση αυτή των αυτονομιστών ενάντια στην υεμενίτικη κυβέρνηση μπορεί να αποδυναμώσει τον σαουδαραβικό συνασπισμό σε όποιες διαπραγματεύσεις διεξαχθούν με τους Χούθι. Οι σιίτες αντάρτες τόνισαν ότι οι εξελίξεις στο Άντεν αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση Χάντι που ελέγχει το Άντεν και μια σειρά δυτικών παράκτιων πόλων είναι ανίκανη να κυβερνήσει.