Βενεζουέλα όπως Κούβα: Η νέα «Κρίση του Κόλπου των Χοίρων»

Το εν εξελίξει πραξικόπημα στη Βενεζουέλα είναι μέρος της γεωπολιτικής σύγκρουσης ΗΠΑ-Ρωσίας στη Λατινική Αμερική, ένα από τα θέατρα αντιπαράθεσης της Ουάσινγκτον και της Μόσχας για την αναδιανομή του γεωπολιτικού ισοζυγίου ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ρωσία στηρίζει την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο ενώ οι ΗΠΑ το κίνημα του Χουάν Γκουαϊδό πρώην Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Μαδούρο.

Ο Γκουαϊδό διαφώνησε με τον Μαδούρο για τα έκτακτα αντισυνταγματικά μέτρα της κυβέρνησης και έπεσε σε δυσμένεια από τον Πρόεδρο της χώρας λόγω των σχέσεων του Γκουαϊδό με την Ουάσινγκτον. Τα έκτακτα μέτρα του Μαδούρο αποσκοπούσαν και αποσκοπούν στην συγκράτηση και ανάσχεση της επιρροής των ΗΠΑ στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μέσω διαφόρων σχημάτων και κυρίως οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Η διαφωνία του Μαδούρο δεν είναι τόσο με την Ουάσινγκτον όσο με το Παγκόσμιο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και αφορά στην εκεμτάλλευση του ενεργειακού πλούτου, και εν τέλει του συνόλου, της χώρας του. Ο Μαδούρο συνεχίζει την αδέσμευτη πολιτική του δασκάλου του προκατόχου του, Προέδρου Στρατηγού Τσάβεζ.

Το ευρύτερο σχέδιο αποσταθεροποίησης της Βενεζουέλας ξεκίνησε συστηματικά το περασμένο φθινόπωρο (2018) μέσω διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης της οποίας ηγείται ο αυτοανακηρυχθείς Πρόεδρος Γκουαϊδό με την επίσημη στήριξη της Ουάσινγκτον. Ανεπίσημα όμως έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια μέσω ενός συστήματος ασφυκτικών οικονομικών κυρώσεων από το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, τη νομισματική της πολιτική, το εμπόριό της και εν γένει κάθε οικονομική δραστηριότητά της. Αποτέλεσμα αυτών των αμερικανικών κυρώσεων και της άρνησης του Μαδούρο να συνδιαλλαγεί με τις ΗΠΑ είναι η οικονομική εξαθλίωση του λαού της Βενεζουέλας.

Σε αυτό πλαίσιο ο Μαδούρο, όπως και ο Τσάβεζ παλαιότερα, για να αντιπαρέλθει τις ασφυκτικές κυρώσεις έχει συμμαχήσει με τη Ρωσία η οποία προσφέρει κάθε είδους στήριξη στο Καράκας. Για την Ρωσία η κρίση στη Βενεζουέλα είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να δημιουργήσει ένα στρατηγικό προγεφύρωμα στη Λατινική Αμερική στο υπογάστριο ασφαλείας των ΗΠΑ και ως απάντηση στα προγεφυρώματα των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη, το υπογάστριο δηλ. της Ρωσίας.

Όπως αναφέρει το CNN.gr, η εν λόγω κρίση στην Βενεζουέλα παρουσιάζει ομοιότητες με την Κρίση των Χοίρων στην Κούβα (17 Απριλίου 1961). Κούβα και Βενεζουέλα είναι στον ίδιο γεωπολιτικό χώρο νότια και εγγύς των ΗΠΑ. Τότε συγκρούονταν και πάλι η Ουάσινγκτον με την Μόσχα αυτή την φορά με το μανδύα της Σοβιετικής Ένωσης. Στόχος της Μόσχας, όπως και τώρα, να αποκτήσει το αναγκαίο προγεφύρωμα ώστε να διασαλεύσει την γεωπολιτική ασφάλεια των ΗΠΑ οι οποίες θεωρούν την Κεντρική και Λατινική Αμερική ως σφαίρα επιρροής τους. Τότε ήταν ο Φιντέλ Κάστρο ο οποίος αντιτίθετο στην παρέμβαση των ΗΠΑ στα εσωτερικά ζητήματα της Κούβας, ενώ σήμερα είναι ο Μαδούρο.

Στην Κούβα ο Κέννεντι είχε διατάξει την αποτυχημένη στρατιωτική επιχείρηση (Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων) εκδίωξης του Κάστρο από την εξουσία ενώ στην Βενεζουέλα ο Τραμπ έχει απειλήσει με αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση κατά του Μαδούρο αλλά επί του παρόντος περιορίζεται στην γνωστή μέθοδο της βελούδινης αραβοανοιξιάτικης στήριξης αντικαθεστωτικών της Βενεζουέλας για να υλοποιήσουν επανειλημμένες και αποτυχημένες απόπειρες πραξικοπήματος. Όπως στην Αβάνα, το Καράκας με την στήριξη της Μόσχας φαίνεται ανθεκτικό στις αμερικανικές πιέσεις.

Σε αντίθεση με την Κρίση στην Κούβα, σήμερα δεν τίθεται ζήτημα πυρηνικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ωστόσο οι ανωτέρω ομοιότητες καταδεικνύουν ότι το γεωπολιτικό διακύβευμα είναι το ίδιο: η αλλαγή του status quo στη Λατινική Αμερική με την διείσδυση της Ρωσίας η οποία αμφισβητεί ανοικτά την αμερικανική Νέα Τάξη Πραγμάτων της μετασοβιετικής περιόδου και διεκδικεί επί ίσοις όροις το δικό της μερίδιο στην παγκόσμια γεωπολιτική πίτα, όπως δείχνουν τα συγκοινωνούντα δοχεία του Καυκάσου, της Συρίας, της Β. Κορέας κλπ. Είναι προφανής πλέον η επαναφορά στο ψυχροπολεμικό δίπολο.