Στην τελική ευθεία το δημοψήφισμα των Κούρδων- Οι επιλογές της Άγκυρας

Κύμα διεθνών αντιδράσεων προκαλεί η απόφαση των Κούρδων του βορείου Ιράκ να προχωρήσουν στη διεξαγωγή του ανακοινωθέντος από τον Ιούνιο δημοψηφίσματος την 25η Σεπτεμβρίου, ενώ ο πρόεδρος της Αυτόνομης Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης Μεσούτ Μπαρζάνι δείχνει αποφασισμένος να αψηφήσει τις πιέσεις για αναβολή του.

Η στάση του Μεσούτ Μπαρζάνι και η προοπτική του δημοψηφίσματος, που σήμερα φαίνεται μη αναστρέψιμη, προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στην Άγκυρα όπου οι φόβοι για απαιτήσεις των Κούρδων στην Τουρκία οξύνονται, ενώ το δημοψήφισμα, εφόσον τελικά διεξαχθεί, θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πλήγμα στο γόητρο αλλά και την ουσία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Τουρκία, Ιράν, ΗΠΑ και Βαγδάτη αύξησαν τις πιέσεις τους τα τελευταία εικοσιτετράωρα, αμέσως μετά την ιστορική, όπως πολλοί Κούρδοι παρατηρητές χαρακτήρισαν, συνεδρίαση της κουρδικής βουλής στο Ερμπίλ τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής όπου επικυρώθηκε και από τους βουλευτές η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, η οποία ήταν αρχικά πρωτοβουλία του ίδιου του Μεσούτ Μπαρζάνι.

Το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτεμβρίου πάντως εξακολουθεί να μην βρίσκει σύμφωνους όλους τους Κούρδους του βορείου Ιράκ, καθώς ένα σημαντικό μέρος τους θεωρεί ότι είναι ουσιαστικά μια κίνηση του Μεσούτ Μπαρζάνι για να διασφαλίσει τη νομιμότητά του και το καθεστώς του.

Ερωτηματικά για Άγκυρα

Τις πιο σκληρές μέχρι χθες αντιδράσεις είχε υιοθετήσει η Άγκυρα διά στόματος του Ταγίπ Ερντογάν, του πρωθυπουργού Γιλντιρίμ και του αρχηγού του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης ΜΗΡ Ντεβλέτ Μπαχτσελί που αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης της κουρδικής βουλής έδωσαν μια έντονα διάσταση εθνικής ασφάλειας για την Τουρκία στο δημοψήφισμα των Κούρδων του Ιράκ. Με το μεγάλο ερωτηματικό να αφορά πλέον το ποια μπορεί να είναι η αντίδραση της Άγκυρας και κατά πόσο η Τουρκία μπορεί πια να επηρεάζει τις εξελίξεις.

Το δημοψήφισμα στο βόρειο Ιράκ καταδεικνύει το τεράστιο κενό ικανοτήτων που χαρακτηρίζει την τρέχουσα διοίκηση στην Άγκυρα όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, εκτιμά ο Γκάρεθ Τζένκινς, βετεράνος αναλυτής για την Τουρκία του προγράμματος Silk Road του πανεπιστημίου Johh Hopkings.

Οι άνθρωποι που συμβουλεύουν τον Πρόεδρο Ερντογάν δεν κατανοούν τις καταστάσεις και βλέπουν τα πράγματα συναισθηματικά. Ο Μεσούτ Μπαρζάνι είναι ο πιο κοντινός στην Άγκυρα παράγοντας στην περιοχή και τώρα η Άγκυρα κινδυνεύει να τον αποξενώσει εντελώς, εκτιμά ο Γκάρεθ Τζένκινς που μίλησε χθες με τον «Π».
Η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι θα συνεδριάσει στις 22 Σεπτεμβρίου το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας για να αποφασίσει για τις αντιδράσεις στο δημοψήφισμα αλλά οι επιλογές της Τουρκίας δεν φαίνεται να μπορούν να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα.

Η Άγκυρα θα μπορούσε θεωρητικά να στείλει στρατό στο βόρειο Ιράκ, αλλά αυτό πολιτικά και διπλωματικά θα ήταν ουσιαστικά αδύνατον, ενώ θα ετίθετο και το ερώτημα τι θα μπορούσε να κάνει ο στρατός στην περιοχή, εκτιμά ο Γκάρεθ Τζένκινς.
Το πιο πιθανόν είναι ότι η Τουρκία θα κρατήσει τις αντιδράσεις της σε μέτρα μάλλον χαμηλής έντασης, που ενδεχομένως να αφορούν περιορισμούς στα σύνορα και σε εμπορικές και ενεργειακές συναλλαγές.