Η βία στην Καταλονία τροφή στην απόσχιση

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΡΕΤΑΙΟΣ

Δώδεκα το μεσημέρι στην κεντρική περιοχή του πανεπιστημίου στη Βαρκελώνη, μια μέρα μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. Ένα δημοψήφισμα που για τη Μαδρίτη ήταν και παραμένει αντισυνταγματικό και τη διεξαγωγή του οποίου επιχείρησε να εμποδίσει χρησιμοποιώντας σκληρή αστυνομική βία εναντίον ειρηνικών πολιτών. Ο Μιγκουέλ είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Οι εικόνες της Αστυνομίας που χτύπαγε πολίτες τον έχουν σοκάρει. Όπως σόκαραν και όλους τους Καταλανούς ανεξάρτητα από το αν στηρίζουν ή όχι την ανεξαρτησία. Χθες και σήμερα κηρύχθηκε γενική απεργία στην Καταλωνία και οι δρόμοι στη Βαρκελώνη ήταν γεμάτοι πλήθη, ενώ ελικόπτερα πετούσαν διαρκώς στον γκρίζο ουρανό. Τα μάτια όλων είναι πλέον στραμμένα στην καταλανική κυβέρνηση και τον αρχηγό της Κάρλες Πουιτζεμόντ, καθώς πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν σίγουρο πια ότι θα προχωρήσει στη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας.

Οι εξελίξεις στο καταλανικό δημοψήφισμα απειλούν να προκαλέσουν μεγάλη κρίση στην Ισπανία κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα την ΕΕ. Στην έδρα της ΕΕ φοβούνται ότι σε περίπτωση που η Καταλωνία ανακηρύξει τις επόμενες μέρες την ανεξαρτησία της, το καταλανικό ζήτημα θα γίνει αμέσως ευρωπαϊκό πρόβλημα. Πηγές στην έδρα της ΕΕ είπαν χθες στον «Π» ότι οι εικόνες της αστυνομικής βίας στη Βαρκελώνη προκαλούν πονοκέφαλο στις Βρυξέλλες, καθώς περιορίζουν ακόμα περισσότερο τα περιθώρια ελιγμών της Ένωσης απέναντι σε κάτι που μέχρι προχθές θεωρούσε δημόσια ότι αποτελεί εσωτερικό ζήτημα χώρας μέλους.

«Δεν τη θέλω τέτοια ΕΕ»

«Είμαστε έτοιμοι για ανεξαρτησία αλλά θα πρέπει να διαπραγματευτούμε σκληρά με τη Μαδρίτη, πρέπει να πάμε όσο σταδιακά μπορούμε, να διαπραγματευτούμε. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί και από τη Μαδρίτη. Πρέπει να μείνουμε στην ΕΕ και αυτό χρειάζεται διαπραγμάτευση. Αλλά αν η Μαδρίτη πάλι πει σε όλα «όχι» τότε ας βγούμε και από την ΕΕ. Γιατί η ανεξαρτησία μας δεν έχει να κάνει με συμφέροντα και χρήματα, έχει να κάνει με σεβασμό στη δημοκρατία, στις ελευθερίες και με αξιοπρέπεια», εξήγησε στον «Π» ο Μιγκουέλ.

Μιλώντας με μεσήλικες και ηλικιωμένους χθες στη Βαρκελώνη της επόμενης μέρας, το συναίσθημα που κυριαρχούσε ήταν η αγανάκτηση, η πίστη στην ανεξαρτησία αλλά και η τάση για διαπραγμάτευση με τη Μαδρίτη και η βούληση να διατηρηθούν οι σχέσεις με την ΕΕ.

Για τους πιο νέους όμως, η ΕΕ δεν έχει πλέον την ίδια σημασία και η ανεξαρτησία είναι κάτι που η Καταλωνία μπορεί και πρέπει να πάρει μόνη της, να ανακηρύξει μόνη της ακόμα και ενάντια όλων αν χρειαστεί. «Αγανάκτηση. Αυτό νιώθω, αυτό νιώθουμε όλοι μας. Αυτά που είδαμε την Κυριακή του δημοψηφίσματος ξύπνησαν μέσα σε όλους μας, ακόμα και σε μας τους νέους, αυτές τις συλλογικές μνήμες του καθεστώτος του Φράνκο. Σήμερα είμαστε ακόμα πιο έτοιμοι για ανεξαρτησία. Η ΕΕ; Ιδανικά ναι, θα ήθελα να παραμείνω στην ΕΕ, αλλά αν είναι να είμαι μέλος σε μια Ένωση που δεν λέει τίποτα για τη βία της Μαδρίτης και που αφήνει τους ανθρώπους του Φράνκο να κυβερνούν ακόμα τότε δεν τη θέλω τέτοια ΕΕ», μας λέει η Μιρέλα, φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο.

Σιωπηλή πλειοψηφία;

Το μεγάλο ερώτημα του δημοψηφίσματος είναι ποιοι είπαν «όχι» και και ποιοι δεν πήγαν να ψηφίσουν και αν όλοι αυτοί είναι μια σιωπηλή πλειοψηφία ή όχι. Το σίγουρο είναι ότι στο ευρύτερο κέντρο της Βαρκελώνης δεν ήταν εύκολο να συναντήσουμε πολλούς υποστηρικτές του όχι ή της αποχής. Παίρνουμε το μετρό από την πλατεία Καταλούνια και πηγαίνουμε στη βορειοανατολική Βαρκελώνη, Νου Μπάρις, μια εργατική συνοικία όπου μένουν και πάρα πολλοί Καταλανοί με ρίζες από την υπόλοιπη Ισπανία και κυρίως από την Ανδαλουσία. Εργατικές πολυκατοικίες, φτηνά καφέ, ακάλυπτοι τσιμεντένιοι χώροι. «Δεν ψήφισα, δεν με ενδιαφέρει η ανεξαρτησία. Δεν θα αλλάξει τίποτα για μένα», μας λέει μια νεαρή μητέρα που έχει βγάλει βόλτα τη μικρή της κόρη.

«Εγώ ψήφισα όχι, αυτό το δημοψήφισμα οργανώθηκε για πολιτικές σκοπιμότητες ορισμένων κομμάτων και πολιτικών στη Βαρκελώνη. Εδώ στο Νου Μπαρίς η πολύ μεγάλη πλειοψηφία δεν πήγε καν στις κάλπες και από όσους πήγαν οι περισσότεροι θα ψήφισαν «όχι»». Ο συνομιλητής μας, ο Αρθουρ, είναι λίγο μετά τα πενήντα, δουλεύει σε μια ναυτιλιακή εταιρεία και είναι γέννημα θρέμμα της συνοικίας. «Όπως οι περισσότεροι κάτοικοι εδώ είμαστε παιδιά και εγγόνια μεταναστών και ψηφίσαμε οι περισσότεροι «όχι» ή δεν πήγαμε καν διότι νιώθουμε μεγάλη απογοήτευση και αποξένωση και από την κυβέρνηση της Καταλωνίας και από την κυβέρνηση της Ισπανίας λόγω της κακοδιαχείρισης και των σκανδάλων».

Αποσχιστικά κινήματα από παντού

Περπατάμε μέχρι την πλατεία Καταλούνια, τη μεγάλη κεντρική πλατεία της Βαρκελώνης. Κόσμος πολύς και πολλοί τουρίστες. Στην πλατεία δεκάδες νεαροί που φωνάζουν συνθήματα εναντίον της Ισπανίας, της ισπανικής Αστυνομίας και των ισπανικών μέσων ενημέρωσης. Ξαφνικά παρατηρώ ότι ανάμεσα στο πλήθος και τις καταλανικές σημαίες κυματίζουν κι άλλες σημαίες, μερικές σκωτσέζικες, δύο από τη Βρετάνη της Γαλλίας, μια βάσκικη και μια που δεν αναγνωρίζω.

«Ήρθαμε από τη Σκωτία για το δημοψήφισμα, οι Καταλανοί φίλοι μας είχαν έρθει το 2014 για το δικό μας δημοψήφισμα κι ήρθαμε να τους στηρίξουμε. Αυτά που έγιναν τη μέρα του δημοψηφίσματος ήταν αίσχη. Και δείχνουν πόσο μακριά είναι πια τα κεντρικά κράτη από πολλές περιοχές», μας λέει η Ανν με τη βαριά σκωτσέζικη προφορά της.

Δίπλα στους Σκωτσέζους μια ομάδα Βρετόνων με τις δικές τους σημαίες. «Το δημοψήφισμα αυτό εδώ ανοίγει τον δρόμο και για άλλα δημοψηφίσματα στην Ευρώπη, πρέπει να τον ανοίξει. Και για μας τους Βρετόνους, πρέπει πια να έχουμε κι εμείς το δικαίωμα να αποφασίσουμε για αυτονομία ή ανεξαρτησία. Το γαλλικό κράτος είναι τόσο συγκεντρωτικό που δεν μπορούμε να αποφασίζουμε για τίποτα».

Ρωτάω τους νεαρούς για τη σημαία που δεν αναγνωρίζω, είναι γαλάζια, άσπρη, κίτρινη με αστέρια πράσινα. «Είναι η σημαία των Κανάριων Νήσων. Είμαστε η τελευταία ίσως αποικία που υπάρχει ακόμα στην Ευρώπη. Η Ισπανία τα παίρνει όλα και δεν μας δίνει τίποτα, έφτασε η ώρα και για μας να αποφασίσουμε για τη ζωή μας, για το μέλλον μας. Και το δημοψήφισμα εδώ στην Καταλωνία μας γέμισε κουράγιο», μας λέει ένας γεροδεμένος νεαρός με ηλιοκαμένο πρόσωπο.