O Big Brother μπαίνει στα σχολεία - Τα αυξημένα περιστατικά επισπεύδουν τη λειτουργία καμερών 

Την Πέμπτη, είχαμε άλλο ένα περιστατικό με βανδαλισμούς σε σχολικό κτήριο. Η κακόβουλη ενέργεια σημειώθηκε στο Γυμνάσιο του Σταυρού στον Στρόβολο, την ώρα που το σχολείο ήταν κλειστό. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΑlphaNews.Live έσπασαν τα παράθυρα της σχολικής αίθουσας και έριξαν μέσα φλεγόμενα χαρτόνια. Η φωτιά και ο καπνός προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στον χώρο.

Η αντιμετώπιση των βανδαλισμών στις σχολικές μονάδες παραμένει, όπως φαίνεται, μια διαρκής πρόκληση για τους αρμόδιους, παρά τις προσπάθειες ενίσχυσης της ασφάλειας. Αν και έχουν εφαρμοσθεί μέτρα, όπως η ενίσχυση της φύλαξης με την τοποθέτηση περιφράξεων και επέκτασης του ρόλου των σχολικών φρουρών, τα στατιστικά δείχνουν ότι το ζήτημα παραμένει άλυτο, και σε κάποιες περιπτώσεις επιδεινώνεται. Αυτό προκύπτει μέσα από τα στοιχεία για το 2024, όπου καταγράφηκε αύξηση των περιστατικών καταστροφής της σχολικής περιουσίας. Και με τους αριθμούς να μιλούν από μόνοι τους, οι αρμόδιοι ενεργοποιούνται και βάζουν πλέον σε τροχιά υλοποίησης την εξαγγελθείσα πρωτοβουλία, για την οποία οι οργανωμένοι γονείς φώναζαν χρόνια, για να εγκατασταθούν κάμερες ασφαλείας στα σχολεία.

Τα νέα στοιχεία

Το 2022/23 η αρμόδια επιτροπή της Βουλής σε συζήτηση για τη νεανική παραβατικότητα στα σχολεία, έκανε λόγο για 260 περιστατικά εμπρησμών και βανδαλισμών στα σχολεία. Παρά την αύξηση του προϋπολογισμού κατά 400.000 ευρώ, όπως αναφέρουν και τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, για την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε σημαντικά. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στον «Π» από την Αστυνομία, το 2024 σημειώθηκαν 250 περιστατικά βανδαλισμών στα σχολεία, εκ των οποίων τα 12 αφορούσαν εμπρησμούς. Σε αυτές τις καταγγελίες, περιλαμβάνονται κακόβουλες ζημιές, αναγραφή συνθημάτων και υβριστικών φράσεων. Παρά τη διερεύνηση όλων των καταγγελιών, πραγματοποιήθηκαν μόνο έξι συλλήψεις, ενώ καμία υπόθεση δεν οδηγήθηκε στο δικαστήριο, μας επισημάνθηκε από πλευράς των Αρχών.

Ο νόμος

Από το 2021 εφαρμόζεται ο νόμος 55(1)/2021, γνωστός ως «Ο περί Παιδιών σε Σύγκρουση με τον Νόμο». Προάγει μια παιδοκεντρική και εξωδικαστική προσέγγιση, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη της παραβατικότητας και στην υποστήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, φιλοξενούμενος σε λύκειο της επαρχίας Λεμεσού, για τη νεανική παραβατικότητα ανέφερε ότι: «η νομοθεσία αποσκοπεί στη διαχείριση των αιτίων της παραβατικής συμπεριφοράς, χωρίς να επιδιώκει την ποινική τιμωρία, εκτός εάν οι εναλλακτικές λύσεις αποτύχουν ή πρόκειται για σοβαρά αδικήματα». Πρόσθεσε ότι «βασική αρχή του νόμου είναι ότι η ποινική δίωξη παιδιού συνιστά το έσχατο μέτρο και εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εάν εφαρμοστούν τα εναλλακτικά μέτρα διαχείρισης της παραβατικότητας που προβλέπει ο νόμος και δεν τελεσφορήσουν ή σε πολύ σοβαρά αδικήματα. Ακόμα και στις περιπτώσεις που προωθηθεί ποινική δίωξη εναντίον παιδιού, ο νόμος προβλέπει εναλλακτικές της κράτησης ποινές, όπως επίπληξη, καταβολή προστίμου ή αποζημίωσης στο θύμα, κοινοτική εργασία για παιδιά άνω των 16 ετών, επιτήρηση, παραπομπή σε κέντρα ημέρας ή σε θεραπευτικά προγράμματα. Η κράτηση συνιστά το έσχατο μέτρο».

Κάμερες σε 50 σχολεία

Η εγκατάσταση καμερών ασφαλείας, που ξεκίνησε ήδη από το 2024 σε ορισμένα σχολεία, βρίσκεται σε εξέλιξη, σύμφωνα με τον διευθυντή της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Ηλία Μαρκάτζιη. Μιλώντας στον «Π», τόνισε ότι στις τεχνικές σχολές η διαδικασία προχωρά ταχύτερα, καθώς αυτές δεν υπάγονται στη δικαιοδοσία των σχολικών εφορειών. Ο κ. Μαρκάτζιης ανέφερε ότι, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα και τις προσπάθειες που καταβάλλονται, μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2025, 50 σχολεία σε όλη την Κύπρο θα έχουν κάμερες ασφαλείας. «Ενδεχομένως να υπάρξει αποφόρτιση του κονδυλίου», είπε, προσθέτοντας ότι μετά την πλήρη εφαρμογή του μέτρου, θα διενεργηθεί μελέτη για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος και κατά πόσον μπορεί να μειωθεί περαιτέρω η ανάγκη για φρούρηση. Όταν τέθηκε η ερώτηση για το αυξημένο κόστος που προκύπτει για τη φύλαξη των σχολικών χώρων (κάμερες, φρουροί, κάγκελα), δήλωσε ότι η οικονομική επιβάρυνση δεν είναι το κύριο ζήτημα. Αντίθετα, «προτεραιότητα αποτελεί η ευαισθητοποίηση των μαθητών για τον σεβασμό στους σχολικούς χώρους». Πρόσθεσε δε ότι είναι «απογοητευτικό να βλέπεις μονάδες να κλείνουν, και μαθητές να χάνουν πολύτιμο σχολικό χρόνο μέχρι να αποκατασταθούν οι ζημιές». Φυσικά, πέραν της τοποθέτησης των καμερών στη βάση των σχεδιασμών και των χρονοδιαγραμμάτων, για το Υπουργείο Παιδείας ιδιαίτερα σημαντικό είναι να τηρηθούν τόσο από τις σχολικές εφορείες, όσο και από τα σχολεία, οι όροι και οι προϋποθέσεις που έθεσε η αρμόδια επίτροπος για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων.

Το κόστος

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το 2023, σύμφωνα με την κατάσταση πληρωμών του Υπουργείου Παιδείας, η φρούρηση των σχολείων κόστισε 1,4 εκατ. ευρώ. Αν και τα ποσά που δαπανήθηκαν για το 2024 δεν έχουν ακόμη επίσημα επιβεβαιωθεί, θεωρείται δεδομένο πως θα είναι αυξημένα λόγω των επιπλέον μέτρων ασφαλείας που πάρθηκαν τον περασμένο Οκτώβρη, όταν το Υπουργικό ενέκρινε την επέκταση του θεσμού των επιτηρητών ασφαλείας σε όλα τα γυμνάσια παγκύπρια καθώς, όπως σημειώνεται η αξιολόγηση του θεσμού στα λύκεια και στις τεχνικές σχολές ήταν ιδιαίτερα θετική. «Μέσω συγκεκριμένης και στοχευμένης συνεργασίας με τις εταιρείες ιδιωτικής ασφάλειας και εγκεκριμένους ιδιώτες φρουρούς για την επιτήρηση των χώρων, προχωρούμε στην επέκταση του θεσμού σε όλα τα γυμνάσια στη βάση των προηγούμενων εξαγγελιών μας και στο πλαίσιο του μέτρου για το ασφαλές σχολείο, το οποίο υλοποιούμε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο», είχε δηλώσει η υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου.