Λευκωσία: Μάχη με τις επικίνδυνες τρώγλες - Σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας και αισθητικής στην πρωτεύουσα

Ο Δήμος Λευκωσίας έχει βγάλει από τα ταμεία του την τελευταία πενταετία ένα ποσό που αγγίζει τις €682.000 για να στηρίζει 66 επικίνδυνες οικοδομές εντός των δημοτικών του ορίων. Για την προσωρινή λύση του θέματος, πρόσφατα ο Δήμος Λευκωσίας προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με εργολάβο, με συμβόλαιο €300.000, έτσι ώστε, όταν και όπου χρειάζεται, να προβαίνει στις ανάλογες ενέργειες για στήριξη των εν λόγω οικοδομών οι οποίες, μετά από τους ελέγχους που πραγματοποιούνται, κρίνονται ως επικίνδυνες.

Στοιχεία τα οποία εξασφάλισε ο «Π», δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος, το οποίο να διευκρινίσουμε ότι δεν περιορίζεται μόνο στα δημοτικά όρια του Δήμου Λευκωσίας. Στον δήμο υπάρχουν σήμερα καταγεγραμμένες 194 επικίνδυνες οικοδομές σε σχέση με 167 που ήταν καταγεγραμμένες από τους λειτουργούς του δήμου στις αρχές Φεβρουαρίου, ενώ από το 2019 μέχρι και σήμερα, συνολικά 395 οικοδομές κηρύχθηκαν επικίνδυνες. Ο Δήμος Λευκωσίας, μετά τον φονικό σεισμό σε Τουρκία και Συρία, ανακοίνωσε ακόμη πιο εντατικούς ελέγχους στα δημοτικά του όρια για εντοπισμό επικίνδυνων οικοδομών. Από τους εντατικούς ελέγχους που έγιναν και συνεχίζονται πλέον σε μόνιμη βάση, με τη συνεργασία πολιτικών μηχανικών, αρχιτεκτόνων και τεχνικών όλων των κλάδων της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου προέκυψαν επιπρόσθετα άλλες 27 οικοδομές οι οποίες κρίθηκαν επικίνδυνες. Οι αριθμοί και μόνο δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ και αυξάνεται συνεχώς, με τις τοπικές αρχές να αδυνατούν να λάβουν δραστικά μέτρα.

Πρόκειται για ζήτημα το οποίο απασχολεί εδώ και δεκαετίες τις τοπικές αρχές. οι οποίες έχουν εν μέρει τα χέρια τους δεμένα, σε ό,τι αφορά τα μέτρα τα οποία μπορούν να λάβουν για τη βελτίωση της κατάστασης και προκύπτει, κυρίως από το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες των υποστατικών που κρίνονται ακατάλληλες αδιαφορούν ή αρνούνται ή και αδυνατούν οικονομικά να τις συντηρήσουν.

Θεραπεία στο πρόβλημα θα δώσει νομοσχέδιο το οποίο ετοιμάστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών και βρίσκεται αυτή τη στιγμή για νομοτεχνικό έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει σημαντικές παραμέτρους για άρση της επικινδυνότητας των κτηρίων και αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τα εργαλεία που διαθέτουν οι αρμόδιες αρχές σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών, μέσω και της καθιέρωσης της Περιοδικής Επιθεώρησης των κτηρίων, ενώ επιπρόσθετα περιλαμβάνονται διοικητικά πρόστιμα, αλλά και ποινικά αδικήματα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των ιδιοκτητών των εν λόγω οικοδομών.

Επικίνδυνες οικοδομές

Όπως αρμοδίως έχει πληροφορηθεί ο «Π», τη δεδομένη στιγμή υπάρχουν καταγραμμένες και παρακολουθούνται από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου Λευκωσίας 205 οικοδομές που, άλλες περισσότερο κι άλλες λιγότερο, παρουσιάζουν επικινδυνότητα. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι «επικινδυνότητα» δεν σημαίνει ετοιμόρροπα κτήρια. Παράλληλα, 71 οικοδομές βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό παρακολούθηση. Τα τελευταία πέντε χρόνια, και συγκεκριμένα από το 2019 μέχρι και σήμερα, συνολικά 395 οικοδομές κηρύχθηκαν επικίνδυνες. Σε 201 οικοδομές η επικινδυνότητα έχει αρθεί και 194 παραμένουν επικίνδυνες. Πέντε από αυτές είναι ετοιμόρροπες.

Η διαδικασία σήμερα

Αυτό που πρέπει να τονιστεί, είναι πως την ευθύνη για τη συντήρηση των οικοδομών έχουν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες. Αν μία οικοδομή κριθεί επικίνδυνη, ο ιδιοκτήτης λαμβάνει σχετική ειδοποίηση από τον δήμο με συγκεκριμένη προθεσμία για την επιδιόρθωση και συντήρησή της. Εκεί όπου οι ιδιοκτήτες επικίνδυνων οικοδομών δεν ανταποκριθούν, υπάρχει στον νόμο πρόνοια επιβολής διοικητικού προστίμου (μέχρι 20.000 ευρώ). Σε περίπτωση όπου κρίνεται αναγκαία η άμεση παρέμβαση για λόγους ασφαλείας, τότε βάσει νομοθεσίας αναλαμβάνει ο δήμος την άρση της επικινδυνότητας και χρεώνει τους ιδιοκτήτες. Σε περίπτωση που αυτοί δεν ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, ο δήμος έχει το δικαίωμα, βάσει των διατάξεων του νόμου, να κινηθεί δικαστικά και να διεκδικήσει τα οφειλόμενα ποσά.

Η φύση του αδικήματος για τους ιδιοκτήτες που δεν ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του δήμου χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες:

• Η παράβαση δυνατόν να επηρεάσει ενοίκους, άτομα δηλαδή που διαμένουν στη συγκεκριμένη οικοδομή. Επιβάλλεται πρόστιμο.
• Η παράβαση δυνατόν να επηρεάσει άτομα σε γειτονικές οικοδομές/ιδιοκτησίες.
• Η παράβαση δυνατόν να επηρεάσει διερχόμενα άτομα που διακινούνται στην οικοδομή ή πλησίον της οικοδομής.
• Αφορά τις περιπτώσεις συνδυασμού των δύο ή και των τριών πιο πάνω κατηγοριών.

Σε ό,τι αφορά τη βαρύτητα των παραβιάσεων, αυτές χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

• Η παράβαση αφορά επικίνδυνη οικοδομή με μικρές βλάβες/αστοχίες (π.χ. πτώση μικρών αντικειμένων, επιχρισμάτων κ.λπ.). Επιβάλλεται πρόστιμο μέχρι 5.000 ευρώ, καθώς και μέχρι 100 ευρώ για κάθε ημέρα συνέχισης της παράβασης.
• Η παράβαση αφορά επικίνδυνη οικοδομή με εκτεταμένες ζημιές, χωρίς όμως να υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της οικοδομής. Επιβάλλεται πρόστιμο από 5.000 – 13.000 ευρώ καθώς και μέχρι 150 ευρώ για κάθε ημέρα συνέχισης της παράβασης.
• Η παράβαση αφορά επικίνδυνη οικοδομή με ορατό τον κίνδυνο κατάρρευσης. Επιβάλλεται πρόστιμο από 13.000 – 20.000 ευρώ καθώς και μέχρι 200 ευρώ για κάθε ημέρα συνέχισης της παράβασης.

Έρχεται νομοσχέδιο

Θυμίζουμε πως το Υπουργείο Εσωτερικών βρίσκεται σε διαδικασία για ετοιμασία νομοσχεδίου με τίτλο «Ο περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023», το οποίο θα περιλαμβάνει σημαντικές παραμέτρους για άρση της επικινδυνότητας των κτηρίων που απασχολεί επί σειρά ετών και αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τα εργαλεία που διαθέτουν οι αρμόδιες αρχές σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών, μέσω και της καθιέρωσης της Περιοδικής Επιθεώρησης των κτιρίων. Σκοπός του νομοσχεδίου που ετοιμάστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών, είναι η τροποποίηση του βασικού νόμου, δηλαδή, του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, για τη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών μέσω της ενίσχυσης των νομοθετικών εργαλείων που διαθέτουν οι αρμόδιες αρχές, καθώς και την καθιέρωση του περιοδικού ελέγχου όλων των οικοδομών, ως προληπτικό μέτρο, πριν αυτές καταστούν επικίνδυνες. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο, το οποίο διαβιβάστηκε στη Νομική Υπηρεσία για τον απαραίτητο νομοτεχνικό έλεγχο, περιλαμβάνει ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν κυρίως τη λήψη μέτρων από τις αρμόδιες αρχές για την αντιμετώπιση της επικινδυνότητας και την εκκένωση των επικίνδυνων οικοδομών, την επιβολή προστίμου σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, εισάγοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα της εξώδικης διευθέτησης, την εγγραφή εμπράγματου βάρους στο Κτηματικό Μητρώο του αρμόδιου Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου, καθώς και άλλα μέτρα τα οποία θα ενδυναμώσουν τις ενέργειες που λαμβάνονται από τις αρμόδιες αρχές. Παράλληλα, εισάγεται η υποχρέωση των ιδιοκτητών για τη συντήρηση και τον περιοδικό έλεγχο των οικοδομών τους. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στην οποία βρίσκεται μεγάλο μέρος του κτηριακού αποθέματος της χώρας μας, καθώς και την έλλειψη κουλτούρας συντήρησης εκ μέρους των ιδιοκτητών, αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στη λήψη μέτρων για την άρση της επικινδυνότητας στα κτήρια και τη διασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας.

Με δεμένα χέρια

Όπως εξήγησε στον «Π» ο δήμαρχος Λευκωσίας, δυστυχώς οι πρόνοιες της υφιστάμενης νομοθεσίας δεν αναγκάζει τους ιδιοκτήτες να αναπαλαιώσουν ή και να συντηρήσουν τις οικοδομές τους, αλλά απλώς να άρουν την επικινδυνότητα. Αυτό, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, έχει ως αποτέλεσμα πολλές διατηρητέες οικοδομές να καλύπτονται με ευτελή υλικά ή να στηρίζονται με πρόχειρα υποστυλώματα, επιβαρύνοντας αισθητικά τις περιοχές που βρίσκονται.