Πετούν τα ενοίκια και οι τιμές στη Λεμεσό - Τι λέει το ΔΝΤ

Στην Κύπρο τα υψηλότερα ενοίκια και οι υψηλότερες τιμές ως προς το εισόδημα (price to income ratio-PIR) βρίσκονται στη Λεμεσό, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που αφορά την κυπριακή οικονομία.

Στην έκθεση αναφέρεται πως από το 2016, οι τιμές στη Λεμεσό αποσυνδέθηκαν, ξεπερνώντας τις άλλες περιοχές. Αρχικά, η εξέλιξη αυτή επηρεάστηκε δυσανάλογα από τη ζήτηση από το εξωτερικό η οποία καθοδηγήθηκε από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα. Ωστόσο, το ΔΝΤ σημειώνει πως η αύξηση των τιμών δεν επιβραδύνθηκε μετά τη λήξη του προγράμματος τον Νοέμβριο του 2020.

«Ακόμη και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές στη Λεμεσό δεν μειώθηκαν όπως πολλοί ανέμεναν εκείνη την περίοδο, αλλά αντίθετα επιταχύνθηκαν, φθάνοντας το 15% σε ονομαστικούς όρους από το πρώτο τρίμηνο του 2019», υποδεικνύεται. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με το Ταμείο, στην εύρωστη εγχώρια ζήτηση και στην εκ νέου αυξανόμενη ζήτηση από το εξωτερικό (κατά περίπου 30 τοις εκατό από το πρώτο τρίμηνο του 2019 έως τέταρτο τρίμηνο του 2022), πιθανότατα λόγω της συγκέντρωσης νέας μετανάστευσης από τη Ρωσία και την Ουκρανία και την εισροή εταιρειών και εργαζομένων στον τομέα των ICT στην περιοχή αυτή. «Συνολικά, η ξένη ζήτηση φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα των περιφερειακών ανισοτήτων στις εξελίξεις των ακινήτων στην Κύπρο», επισημαίνεται.

Τιμές προς εισόδημα

Ενδεικτικά, οι δείκτες τιμής προς εισόδημα αποκαλύπτουν ότι το price to income ratio στη Λεμεσό ήταν περίπου ένα πέμπτο υψηλότερο από ό,τι στη Λευκωσία και περίπου ένα τρίτο υψηλότερο από ό,τι στη Λάρνακα, την Πάφο και την Αμμόχωστο. «Ωστόσο, σε διακρατικές συγκρίσεις, η οικονομική προσιτότητα στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της Λεμεσού, είναι πολύ καλύτερη από ό,τι σε άλλες πόλεις της περιοχής. Σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, για παράδειγμα, ο PIR είναι περίπου δύο φορές υψηλότερος. Στο Τελ Αβίβ, τη Βαλέτα (Μάλτα) και τη Βηρυτό είναι ακόμα υψηλότερος. Παρά την κάποια αβεβαιότητα σχετικά με την αξιοπιστία αυτών των αριθμών, η σύγκριση αυτή υποδηλώνει ότι οι πόλεις της Κύπρου παραμένουν σχετικά προσιτοί και ελκυστικοί προορισμοί για τους ξένους», αναφέρεται.

Ενοίκια

Το ΔΝΤ επισημαίνει πως, σύμφωνα με τις τιμές των κατοικιών, τα ενοίκια είναι τα υψηλότερα στη Λεμεσό. Με βάση τα στοιχεία, η αναλογία ενοικίου προς εισόδημα (rent to income ratio) στη Λεμεσό είναι κατά ένα τέταρτο υψηλότερη από ό,τι στη Λάρνακα, κατά ένα τρίτο υψηλότερη από ό,τι στην Πάφο και κατά ένα μισό υψηλότερο από ό,τι στη Λευκωσία, όπου τα ενοίκια είναι σχετικά φθηνά σε σύγκριση με τις τιμές. «Αυτές οι διαφορές είναι πολύ παρόμοιες είτε συγκρίνουμε τα ενοίκια εντός είτε εκτός του κέντρου της πόλης. Από την προοπτική της προσιτής τιμής των ενοικίων, οι περιοχές που προκαλούν ανησυχία είναι επομένως η Λεμεσός και, σε μικρότερο βαθμό, η Λάρνακα», σημειώνει μεταξύ άλλων το ΔΝΤ.

Υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά που κατέχουν ενυπόθηκο δάνειο βρίσκονται στο κατώτερο εισοδηματικό άκρο και θα μπορούσαν με την αύξηση και των επιτοκίων να γίνουν υπερχρεωμένα. «Αυτά τα ενυπόθηκα δάνεια αντιπροσωπεύουν περίπου το 70 τοις εκατό του συνολικού χρέους των ενυπόθηκων δανείων -πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ», καταλήγει η έκθεση.