Η ραγδαία άνοδος τα τελευταία τέσσερα χρόνια επεμβάσεων όπως αντικαταστάσεις ισχίων, γονάτων και καταρράκτη, εγείρει το ερώτημα αν δικαιούχοι του ΓεΣΥ μπαίνουν στο χειρουργείο με το παραμικρό. Κάποιοι ενδεχομένως να ισχυριστούν ότι ο λόγος της αύξησης των χειρουργείων είναι οι συσσωρευμένες ανάγκες των ασθενών από τα προηγούμενα χρόνια. Προ ΓεΣΥ, ο μέσος πολίτης δεν είχε τη δυνατότητα να επισκεφθεί έναν ιδιώτη γιατρό και να προχωρήσει σε μια αναγκαία επέμβαση.
Ωστόσο, ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι πολίτες δεν υποβάλλονται σε άσκοπες χειρουργικές επεμβάσεις, και ότι γιατροί εκμεταλλεύονται οικονομικά το ΓεΣΥ; Τις τελευταίες ημέρες έφτασαν στον «Π» καταγγελίες και παράπονα από δικαιούχους, αλλά και παρόχους του συστήματος, οι οποίες δείχνουν ότι υπάρχει πρόβλημα.
Τα παράπονα
Οι καταγγελίες οι οποίες έφτασαν στην εφημερίδα μας, έχουν να κάνουν με χειρουργικές επεμβάσεις αντικατάστασης γονάτων και ισχίων, ενώ όπως έχει καταγγελθεί και στο παρελθόν υπάρχουν αναφορές για γιατρούς οι οποίοι για να υποβάλουν τον ασθενή σε επέμβαση, του ζητούν να πληρώσει επιπλέον χρήματα για «καλύτερης ποιότητας αναλώσιμα».
Πολίτες, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση εντός του ΓεΣΥ, επικοινώνησαν με τον «Π» και αναφέρουν τα εξής:
- Ασθενής 50 ετών, με πόνο στο ισχίο, αποτέλεσμα τραυματισμού που είχε εν ώρα εργασίας, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής ισχίου. Ο γιατρός που τον χειρούργησε έκανε λάθος στο μέγεθος του ισχίου που χρειαζόταν ο ασθενής, τοποθετώντας δύο νούμερα μεγαλύτερο. Ο ασθενής λόγω αφόρητου πόνου και ύστερα από δύο μήνες φυσιοθεραπείας, επισκέφθηκε άλλο γιατρό, ο οποίος έκρινε ότι με βάση και τις εξετάσεις που είχε ζητήσει να γίνουν ο πρώτος γιατρός, έπρεπε να προβεί σε επιδιόρθωση του ισχίου, το οποίο είχε σπάσει και όχι σε αντικατάσταση. Ο δεύτερος μάλιστα γιατρός διαπίστωσε και το λάθος που είχε γίνει στο μέγεθος του νέου ισχίου. Ο ασθενής επισκέφθηκε άλλους δύο γιατρούς, εντός αλλά και εκτός ΓεΣΥ, οι οποίοι επιβεβαίωσαν τα λεγόμενα του δεύτερου γιατρού. Ο 50χρονος υποβλήθηκε σε δεύτερη επέμβαση αλλαγής ισχίου, τον περασμένο Ιανουάριο, ούτως ώστε να διορθωθεί το λάθος που έγινε στην πρώτη.
- Γιατρός ο οποίος δεν επιθυμεί για ευνόητους λόγους να αναφέρει το όνομά του, δήλωσε στον «Π» ότι τους τελευταίους έξι μήνες τον έχουν επισκεφθεί περισσότεροι από δέκα δικαιούχοι του ΓεΣΥ, κάτω των 60 ετών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ύστερα από επέμβαση αλλαγής γονάτου. Κατά τον ίδιο, οι πλείστοι δεν έπρεπε να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση, αλλά χρειάζονταν μόνο φυσιοθεραπεία.
- Ασθενής επισκέφθηκε ορθοπεδικό με πόνο στο ισχίο. Έγινε ακτινογραφία στην οποία δεν φάνηκε να υπάρχει κάποιο πρόβλημα, αλλά λόγω του ότι ο ασθενής συνέχισε να πονάει, ο γιατρός αφαίρεσε το ισχίο. Μήνες αργότερα και με την ταλαιπωρία της ασθενούς να συνεχίζεται, καθώς μετά την αντικατάσταση του ισχίου δεν βελτιώθηκε η κατάστασή της, η ασθενής υποβλήθηκε σε εξέταση MRI, η οποία έδειξε ότι είχε όγκο κοντά στο ισχίο, που πίεζε το νεύρο και γι’ αυτό πονούσε. Η ασθενής υποβλήθηκε σε δεύτερη χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του όγκου, ενώ χρειάστηκε να κάνει και αρκετές φυσιοθεραπείες, μέχρι να μπορέσει να επανέλθει πλήρως.
- Δικαιούχος ανέφερε ότι ενώ είχε ρήξη μηνίσκου, ο ορθοπεδικός τον οποίο επισκέφθηκε τον επέβαλε σε χειρουργική επέμβαση για ολική αντικατάσταση γονάτου. Το ανακάλυψε τυχαία μήνες αργότερα όταν χρειάστηκε να επισκεφθεί άλλο γιατρό.
Δεν είναι θέμα του ΓεΣΥ
Σχολιάζοντας τις παραπάνω καταγγελίες, ο πρόεδρος των οργανωμένων ασθενών (ΟΣΑΚ) Μάριος Κουλούμας ανέφερε στον «Π» ότι το πρόβλημα με τη διενέργεια άσκοπων επεμβάσεων είναι διαχρονικό και ο λόγος είναι ότι στη χώρα μας δεν γίνεται ο απαραίτητος έλεγχος και η αξιολόγηση της αναγκαιότητας των ιατρικών πράξεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος, ακόμη και τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, παραμένει μια από τις λίγες χώρες στις οποίες δεν υπάρχει μηχανισμός παρακολούθησης και ελέγχου των υπηρεσιών υγείας. Τον Νοέμβριο του 2020, το τότε Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη σύσταση της συντονιστικής επιτροπής, η οποία θα αναλάμβανε την προετοιμασία για την ίδρυση και λειτουργία του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης (ΕΚΚΤ). Τον Απρίλιο του 2021 διορίστηκαν τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής. Έκτοτε η δημιουργία του κέντρου, το οποίο θα έχει την αρμοδιότητα για την κλινική και επιστημονική αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, αλλά και την αξιολόγηση των ίδιων των παρόχων, παραμένει στα χαρτιά, την ίδια στιγμή που λόγω της εφαρμογής του ΓεΣΥ έχει αυξηθεί αισθητά η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας.
Όπως επεσήμανε ο κ. Κουλούμας, μετά την έναρξη της εφαρμογής του ΓεΣΥ αυξήθηκαν ραγδαία οι κολονοσκοπήσεις, αλλά και επεμβάσεις όπως είναι για παράδειγμα ο καταρράκτης. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που αυξήθηκε σημαντικά ο προϋπολογισμός του συστήματος. Σύμφωνα με τον πρόεδρο των οργανωμένων ασθενών, προ ΓεΣΥ ήταν πιο δύσκολο να πειστεί ο ασθενής και να μπει στο χειρουργείο, καθώς θα έπρεπε να πληρώσει €5.000, €8.000, ενδεχομένως και πάνω από €10.000. Τώρα με το ΓεΣΥ οι ασθενείς δεν έχουν να υπολογίσουν το οικονομικό κομμάτι, επομένως το αν θα μπει κάποιος ή όχι στο χειρουργείο εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την άποψη του θεράποντα ιατρού.
«Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είναι πολλοί οι γιατροί που βάζουν τον ασθενή με το παραμικρό στο χειρουργείο, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των γιατρών μας είναι εξαιρετικοί επαγγελματίες, ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται έλεγχος των ιατρικών πράξεων», υπογράμμισε ο κ. Κουλούμας, τονίζοντας παράλληλα ότι οι επεμβάσεις αλλά και οι άσκοπες εξετάσεις στις οποίες υποβάλλονται οι πολίτες δεν είναι αθώες και σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργούν άλλα προβλήματα στον ασθενή.
Στο παρελθόν, ανέφερε, έγιναν στην ΟΣΑΚ καταγγελίες για ψεύτικες επεμβάσεις ή για χειρουργεία τα οποία δεν γίνονται από τον γιατρό που εξέτασε τον ασθενή, αλλά από κάποιον άλλο, εν αγνοία του ασθενή. Ο ίδιος επανέλαβε ότι ο μόνος τρόπος για να ελεγχθεί η κατάσταση είναι με την εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών, διαχρονικό αίτημα των οργανωμένων ασθενών.
«Κάθε φορά που επαναφέρουμε το θέμα, κάποιοι βάζουν εμπόδια και δεν επιτρέπουν την ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται στον Κύπριο ασθενή», δήλωσε ο κ. Κουλούμας, επισημαίνοντας ότι οι γιατροί είναι οι μόνοι επαγγελματίες στη χώρα μας, οι οποίοι δεν ελέγχονται.
